VĂN HÓA ONLINE - VĂN HỌC-NGHỆ THUẬT - THỨ HAI 08 JAN 2024
Nguyễn Ngọc Duy Hân: Ác mộng và Hiện thực
Nguyễn Ngọc Duy Hân
(từ Toronta Canada)
Mùa Noel cuối tháng 12 năm 2023, ngoài trời khá lạnh, nhưng nói chung là ấm hơn những năm trước. Chắc chắn việc thay đổi khí hậu toàn cầu ngày càng nóng hơn đã có ảnh hưởng đến thời tiết khắp nơi. Không khí bụi bặm ô nhiễm, xe cộ ồn ào ngoài đường nhưng trong nhà lại rất yên lặng. Quả thế, trong phòng ngủ các đứa con vẫn ngủ trễ dù trời đã khá trưa, vợ chồng thì dậy sớm hơn nhưng mạnh ai nấy cầm cell phôn lướt "phây book", xem youtube, chẳng ai buồn nói với ai lời nào. Cây Noel trong nhà cũng lấp lánh ánh đèn, nhưng ngôi sao lớn trên đỉnh cây bị tuột xuống tòng teng mà chẳng ai buồn sửa lại cho đúng vị trí. Bếp núc thì lạnh tanh, đứa con đói bụng gọi Uber Eat để có người đem thức ăn tới giao tận nhà, nhưng đường dây bị bận, thiếu người nấu ăn, thiếu người đi giao hàng vì ở nhà ăn trợ cấp "eo-phe" sướng hơn.
Nhìn ra ngoài đường, ông già Noel năm nay cũng mặc áo đỏ, nhưng không đi xe tuần lộc với 9 con raindeers truyền thống mà lại cầm điện thoại di động đứng chờ xe Uber. Tay ông không cầm tờ giấy dài với danh sách viết tên và các món quà sẽ tặng cho các em bé ngoan, mà cầm cái Ipad. Bấm một phát là xong cho tiện, danh sách sẽ được máy tự động chọn lựa "randomly" không theo tiêu chuẩn nào. Lưng ông trống không chẳng đeo túi đựng quà chi cho nặng, thời đại tân tiến này không cần nữa những gói quà gói giấy hoa xanh đỏ, tô điểm bằng những chiếc nơ xinh đẹp, mà là tiền mặt được gởi qua dạng e-transfer hoặc gift card. Hơn nữa trẻ em ngày nay rất thông minh, qua bạn bè và đọc trên mạng thì chúng biết quà của ông già Noel là do ba má của chúng tặng. Chuyện cổ tích làm lành được thưởng, làm ác bị phạt là chuyện "xưa rồi Diễm". Mà trẻ em ngày nay cũng rất lười đọc sách, chỉ thích bắn game đùng đùng chéo chéo. Bắn tới hơn nửa đêm còn say mê chưa dừng, sáng dậy không nổi nên đến trường trễ. Thầy cô giáo cũng bó tay, thậm chí đề nghị đổi giờ lớp học ra thành từ trưa tới chiều, nhưng chưa được bộ giáo dục chấp thuận.
Chuyện các em bé ngồi nắn nót viết thư gởi tới bắc cực cho ông già Noel bây giờ rất khó xảy ra, thế giới thần tiên ngây thơ của trẻ em đang bị đe dọa mất dần, thật là đáng tiếc. Các em cũng quen dùng mệnh lệnh nói cho ông Google làm, ít khi viết nên chữ như gà bới!
Chắc mọi người còn nhớ truyền thuyết con quỷ Krampus là anh em sanh đôi với ông già Noel. Chuyện xưa mô tả đầu Krampus có sừng, miệng có răng nanh. Nhiệm vụ của Krampus là bắt phạt các đứa trẻ hư hỏng vào dịp Noel thay vì cho quà. Quà thì chỉ do ông già Noel phát cho những trẻ em ngoan hiền. Trước đây có rất ít quỷ Krampus vì hầu hết trẻ em đều tốt, nhưng thời đại a còng này thanh thiếu niên biết dùng súng, hút ma túy, phạm tội hình sự khá nhiều, nên quỷ Krampus nhan nhản khắp nơi mà vẫn không ra tay trừng phạt cho xuể.
Bỏ qua chuyện quỷ ma, nói tới thiệp Giáng Sinh thì ngày nay cũng chẳng còn bao nhiêu người chịu khó gởi thiệp cho nhau. Lác đác thấy vài mẫu e-card người ta chuyển cho nhau qua email cho có lệ. Người nhận cũng chẳng vui vẻ hào hứng gì, thế nên cũng không thèm trả lời cảm ơn hoặc gởi thiệp chúc Noel trở lại.
Trên lò sưởi cũng có các chiếc vớ lớn màu đỏ chứa quà, nhưng quà lại là những khẩu súng bắn tự động giết người dễ dàng. Em bé vài tuổi cũng có thể vô tình lẫy cò gây ra thương vong. Kỹ nghệ làm súng, chế tạo vũ khí phát triển vượt bậc. Tu chính án Hoa Kỳ bảo vệ quyền lợi cho người làm súng và mua súng, chẳng ai có thể ngăn cản được.
Xa xa vẫn có tiếng chuông nhà thờ, nhưng nhà thờ vắng hoe, chỉ còn số ít ông bà già run run chống gậy đến nhà thờ để tưởng nhớ Chúa Giáng Sinh. Linh mục thì thiếu, thời buổi văn minh chẳng ai muốn hy sinh đi tu, nhưng có các bà đòi quyền bình đẳng đang đứng hô hào cho phụ nữ quyền trở thành linh mục. Bên ngoài nhà thờ có các cặp đồng tính luyến ái đi dạo chơi. Nhìn khuôn mặt và cách ăn mặc thì không biết ai là nam, ai là nữ, nhưng cũng có cái hay là họ biểu lộ tình cảm, tay trong tay âu yếm hôn nhau, hãnh diện và mạnh mẽ tranh đấu cho quyền lợi của mình.
Trong các hộp đêm và một số tư gia giàu có, người ta cũng tụ họp rất đông mừng Noel với nhau, vì đây là ngày lễ lớn không phải đi làm, nhiều hãng xưởng đóng cửa. Rượu mắc tiền được đem ra khoe, rồi khui ra nốc ào ào, càng say càng mất tự chủ cãi nhau to tiếng vì chuyện đẩu đâu, nhất là bàn tới ông Trump thì tranh luận trái ý nhau sôi nổi. Cần sa thì được hút thoải mái, luật lệ đã cởi mở cho hút công khai lâu rồi, tiền thuế thu về cũng khá, chứng minh cái gì không mua được bằng tiền thì có thể mua được bằng rất nhiều tiền!
Các cô gái xinh đẹp cũng đội nón đỏ giả làm Elf phụ giúp ông già Noel, nhưng lại nghèo đến nỗi chẳng ăn mặc bao nhiêu vải. Nói huỵch toẹt đây là các cô gái vũ sexy, uốn luợn mình xà theo điệu nhạc rap với âm thanh khuếch đại làm nhức cả tim. Mọi người trong party nhún nhẩy ca múa, âm thanh càng chát chúa càng hào hứng, những bài nhạc Giáng Sinh truyền thống thì tạm gác lại, đây là vũ trường, là hộp đêm mà! Hình ảnh 3 vị Vua hồi xưa theo hướng ngôi sao lạ đến hang đá Bêlem thăm bé Giêsu được hóa trang thành 3 người ăn mặc kiểu hi-tech lạ kỳ, quần lót ra ngoài, quần chính bên trong, nửa người nửa robot, chẳng biết nam hay nữ chạy ra Rap các lời diễu cợt hạ cấp. Trong phòng vắng "private", các ông đem búp-bê tình dục ra làm bầu bạn, mua vui cũng được vài trống canh.
Tôi đang ngơ ngác không biết tại sao mình lại đi lạc vào vũ trường ồn ào này, thì bỗng con quỷ Krampus từ xa tới dùng móng tay nhọn chụp vào cổ tôi siết mạnh. Tôi vùng vẫy nhưng nó khỏe quá, sức tôi không chống cự được. Tôi ú ớ giải thích mình là Á Đông hơi nhỏ con nhưng không phải là trẻ em hư, Krampus lộn người rồi. Nó chẳng thèm nghe, cười nhe răng nhọn hoắc cắn vào cổ tôi, tôi hét lên kêu cứu thì giật mình thức dậy, mồ hôi toát đầm đìa, tim đập thình thịch.
Thì ra tất cả những điều trên chỉ là một cơn ác mộng. Tôi đang nằm trên giường ấm êm, trong nhà vẫn chưng bày cây thông với các món quà dành cho con cháu, bạn bè dưới gốc cây. Trong hang đá bé nhỏ trang trí ở phòng khách, Chúa Hài Đồng vẫn nằm yên mỉm cười. Nhạc Giáng Sinh êm dịu ý nghĩa vẫn còn văng vẳng, nhẩm lại vẫn có những người tốt bụng đang cố gắng giúp đỡ người khác đặc biệt trong dịp Noel này.
Tôi mừng quá với hiện thực, thì thầm nói lời tạ ơn Chúa. Có lẽ hồi tối trước khi ngủ, tôi có đọc qua về chuyện liên hệ tới Noel, rằng khi Bolshevik lên nắm quyền tại Nga, Lenin đã ra lệnh cho công an mật bắn chết những ai dám bỏ ngày làm việc để ở nhà mừng lễ Giáng Sinh. Rồi chế độ phát-xít Đức tuy không cấm hẳn Giáng Sinh nhưng thay đổi lời bài hát về lễ này để ca ngợi Hitler. Nghe tới chuyện cộng sản thì bị ảnh hưởng tới tâm lý, sợ hãi đến nằm mơ toàn ác mộng!
Nhưng dù sao các hình ảnh qua cơn ác mộng trên đã làm tôi suy nghĩ kỹ hơn. Qua đó tri ân nhiều hơn các truyền thống xưa, biết rằng mình cần góp phần bảo tồn các giá trị văn hóa tốt đẹp. Giáng Sinh là dịp mừng Thiên Chúa sinh ra cứu thế trong không khí trang nghiêm, đạo đức hay chỉ là dịp ăn chơi, tiêu dùng mua sắm, khoe khoang các giá trị vật chất bên ngoài?
Nghĩ xa hơn tới các thành quả của hệ thống AI trí thông minh nhân tạo, văn minh tiện lợi thì có thật, nhưng con người biết đâu dần dà sẽ trở thành thú cưng của người máy robot. Hoặc ít nhất đâm ra lệ thuộc vào máy móc, lười biếng không chịu suy nghĩ, không lường trước hậu quả mà chỉ chăm chú vào cái lợi trước mắt. Nếu không tỉnh táo, xã hội ngày nay sẽ khiến chúng ta trở nên nô lệ cho kỹ thuật, tiền tài. Cái khổ là làm thân nô lệ nhưng không biết mình là nô lệ, giá trị đạo đức tinh thần không được nâng cao, nên cuộc sống luôn thấy buồn chán boring, dễ tìm vui trong những điều xấu, không có giá trị lâu bền.
Thức ăn chúng ta bỏ vào bụng, tin tức hình ảnh chúng ta lượm lặt trên các trang mạng mỗi ngày, liệu có tốt cho sức khoẻ thể chất và sự lành mạnh trong tinh thần của mình không? Các robot hiện đang lấn lướt làm thay nhiều việc cho con người, điểm lợi thì có, nhưng điều hại cũng không kém. Đã có các người máy chơi cờ thắng người thật, dù người này từng đoạt giải "Vua Cờ". Đã có tấm hình được trúng giải nhiếp ảnh nghệ thuật, sau này mới biết ra đó là tấm hình do AI vẽ. Một trong những công ty do Elon Musk sáng lập là Neuralink đang tìm tòi để cấy chip vào não bộ con người. Nguyên tắc là để giúp người bại liệt, khiếm thị điều khiển các thiết bị kỹ thuật bằng suy nghĩ, không cần ra tay bấm máy, nhưng nếu rủi ro con chip bị lỗi, hay bị tin tặc hack thì sao? Nếu chỉ thoáng vài giây giận dữ chưa kịp tự kềm chế mà hành động đã xảy ra thì hậu quả thế nào. Mới đây bên Mỹ đã có một cháu trai 14 tuổi, vì cãi lẫy giành quà Noel mà bắn chết chị. Chuyện lên cơn điên nhất thời rồi hối hận không kịp xảy ra thường xuyên.
Ngày nay thật và ảo, lừa đảo đã tinh vi đến mức khó có thể nhận ra. Giới trẻ ngày nay một số có khuynh hướng "Bed Rotting" theo TikTok lan truyền, với chiêu bài để lấy lại năng lượng đã mất, chống mệt mỏi, nên suốt ngày lẫn đêm nằm dài xem TV, lướt mạng xã hội, rồi ăn, nói, chat trên giường luôn, không cần biết tới xã hội bên ngoài.
Chúng ta phải hiểu biết, chủ động chứ không chỉ phản ứng cho có lệ. Không thể phó thác trách nhiệm cho người khác, cuộc sống và tương lai con cháu phải do chính mình ý thức và làm chủ ngay hôm nay.
Sống tốt, sống khôn ngoan hơn, tránh bị lệ thuộc vào tiền bạc, máy móc là giấc mộng đẹp và lời chúc thật sự mà tôi dành cho các bạn cũng như tự nhắc nhở chính mình trong dịp Noel và năm mới này. Trong các điều được ghi lại qua cơn ác mộng trên, chúng ta đã thấy điều gì rõ nhất đang xảy ra với mình và gia đình? Làm sao để tránh, để cuộc sống ý nghĩa hơn?
Chúc bạn có những giấc mơ thật đẹp, thật hiện thực.
Nguyễn Ngọc Duy Hân
