VĂN HÓA ONLINE - DIỄN ĐÀN CHÍNH TRỊ - THỨ TƯ 06 JUNE 2018
Châu Á xem cả Mỹ lẫn Trung Quốc là một mối đe dọa
Thanh Hà 04-06-2018
Bộ trưởng Quốc Phòng Singapore Ng Eng Hen phát biểu tại Diễn đàn Đối thoại Shangri-La lần thứ 17, Singapore, ngày 03/06/2018.Nicholas YEO / AFP
Hành động đơn phương của cả Hoa Kỳ lẫn Trung Quốc đang thách thức trật tự toàn cầu. Viện cớ "an ninh quốc gia", Washington áp đặt luật chơi trên bàn cờ thương mại, còn Bắc Kinh thì theo đuổi mục tiêu quân sự hóa Biển Đông. Châu Á bị kẹt giữa hai siêu cường thế giới.
Phát biểu tại Đối Thoại Shangri La 2018, bộ trưởng Quốc Phòng Singapore Ng Eng Hen bất ngờ gắn liền vế thương mại và chiến lược. Ông xem chính sách thương mại theo chủ nghĩa America First của tổng thống Donald Trump cũng là một mối đe dọa đối với an ninh châu Á, ngang hàng với chính sách (GIẤC MƠ TRUGN HOA) bành trướng của Trung Quốc trong vùng châu Á - Thái Bình Dương.
Chính sách quân sự hóa Biển Đông của Trung Quốc, tham vọng của Bắc Kinh làm bá chủ gần 90 % vùng biển giàu tài nguyên, và là một trong những trục giao thương chính của thế giới, là nguyên nhân gây lo ngại. Điều này đã được nhắc tới nhiều lần trong các diễn dàn an ninh trước đây. Nhưng trong mắt bộ trưởng Quốc Phòng Singapore, giờ đây, châu Á phải đối mặt với một rủi ro khác, khi mà "vai trò của Mỹ đang thay đổi". Hoa Kỳ đơn phương áp thuế đánh vào các nước bạn hàng, dồn các đồng minh thân thiết nhất như Nhật, Hàn Quốc vào chân tường. Cũng nước Mỹ của tổng thống Trump đã quyết định từ bỏ Hiệp Định Tự Do Mậu Dịch Xuyên Thái Bình Dương (TPP), vốn được lập ra để làm đối trọng với áp lực kinh tế của Trung Quốc.
Hãng tin Mỹ Bloomberg đưa ra một số lý do phản ánh sự hoài nghi của nhiều nước châu Á, thể hiện qua phát biểu của bộ trưởng Quốc Phòng Singapore Ng Eng Hen ngày 03/06/2018 :
"Từ sau Thế Chiến Thứ Hai, uy tín của Mỹ có được là nhờ những đóng góp to lớn của quốc gia này cho một trật tự mới của thế giới. Cũng chính trên cơ sở đó mà Hoa Kỳ còn kềm tỏa được những tham vọng của Trung Quốc ở Biển Đông. Nhưng liệu nước Mỹ của ông Donald Trump có còn giữ được vai trò sen đầm của thế giới ấy nữa hay không, khi mà Washington đơn phương thay đổi luật chơi và trật tự thương mại toàn cầu ?"
Trong cuộc họp báo kết thúc Diễn đàn an ninh châu Á, bộ trưởng Quốc Phòng Singapore nhấn mạnh : câu hỏi chính đặt ra hiện nay là "liệu các quốc gia kể cả Trung Quốc, Mỹ, và đặc biệt là hai nước này, có thể đồng ý về một trật tự dựa trên luật pháp (????) mà chính ông Tập Cận Bình tuyên bố ủng hộ hay không ?". Nói cách khác, châu Á gián tiếp nhìn nhận rằng niềm tin vào đồng minh Hoa Kỳ đang mai một.
Quan điểm của chính quyền Trump về an ninh tại châu Á Thái Bình Dương không thay đổi là bao so với người tiền nhiệm là Obama. Có điều, như ghi nhận của chuyên gia Pháp François Heisbourg, giám đốc Viện Nghiên Cứu Chiến Lược Quốc Tế IISS, trụ sở tại Luân Đôn, tình hình an ninh trong vùng "ngày càng xấu đi (...), Trung Quốc tự do tung hoành". Còn Mỹ như thể nhường sân chơi lại cho Bắc Kinh, khi đánh thuế nhập khẩu vào hàng của Nhật, từ bỏ TPP.
Trong lúc Trung Quốc tung tiền ra mua chuộc và lôi kéo các đồng minh truyền thống của Mỹ về phía mình, điển hình là với Philippines, thì ở Washington, chính quyền Trump một mặt đòi các đồng minh tăng chi phí quân sự để tự vệ, siết chặt các ưu đãi thương mại với các nước bạn, mặt khác lại kêu gọi các đồng minh giữ khoảng cách với Bắc Kinh. Theo quan điểm của cựu bộ trưởng Quốc Phòng Đài Loan, Dương Niệm Tổ (Andrew Yang) đây là hai mục tiêu mà các đối tác châu Á của Mỹ "khó có thể dung hòa"./
