VĂN HÓA ONLINE - DIỄN ĐÀN 3 - CHỦ NHẬT 24 JULY 2022
Ý kiến/Bài vở vui lòng gởi về: lykientrucvh@gmail.com
Ukraine tố cáo Nga phá hoại thỏa thuận; Bắc Kinh bị tố thu mua tích trữ ngũ cốc
23/07/2022
Nông dân nhìn đám khói từ cánh đồng bị cháy do cuộc xung đột ở tiền tuyến trong vùng Dnipropetrovsk, Ukraina. AP - Efrem Lukatsky
Thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc Ukraina và Kiev và Matxcơva đạt được tại Thổ Nhĩ Kỳ đã bị phá họai. Kiev hôm 23/07/2022 cho biết quân đội Nga bắn tên lửa vào hải cảng Odessa ở Hắc Hải, một trong ba cảng chính trong thỏa thuận Istanbul.
Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc và lãnh đạo Ngoại Giao châu Âu đồng thanh chỉ trích Nga.
Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Ukraina, Oleg Nikolenko cho rằng Matxcơva đã « nuốt lời hứa từng cam kết ở Istanbul, phỉ nhổ vào mặt tổng thư ký Liên Hiệp Quốc và tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ », nước chủ nhà. Nga phải « hoàn toàn chịu trách nhiệm » về thất bại này.
Lãnh đạo Ngoại Giao Châu Âu, Josep Borrell nói đến một hành động đáng « khiển trách » khi mà Matxcơva « pháo kích » vào một trong những địa điểm then chốt trong thỏa thuận để xuất khẩu ngũ cốc Ukraina bằng đường biển, qua ngả Hắc Hải. Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres cũng đã có những lời lẽ tương tự.
Chiều ngày 22/07/2022 tại Istanbul, đại diện của Nga và Ukraina đã đặt bút ký vào thỏa thuận cho phép xuất khẩu ngũ cốc của Ukraina qua ngả Biển Đen. Thỏa thuận do Liên Hiệp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ bảo trợ.
Ukraina và Nga chiếm 30 % thị trường ngũ cốc thế giới. Từ đầu cuộc chiến, 25 triệu tấn ngũ cốc Ukraina bị kẹt tại Hắc Hải. Bộ trưởng đặc trách về hạ tầng cơ sở của Ukraina, Olexandre Kuoubrakov từng khẳng định « chỉ trong vài ngày nữa » các hoạt động xuất khẩu sẽ được phục hồi.
Ngoại trưởng Ukraina Dmytro Kouleba hôm qua, thận trọng ghi nhận « Ukraina không tin vào nước Nga. Không một ai có lý do gì để tin vào lời nói của Nga ».
Riêng tổng thống Volodymyr Zelensky kỳ vọng nhiều vào thỏa thuận tạm thời có hiệu lực trong vòng 4 tháng này và trên nguyên tắc sẽ được « tự động triển hạn thêm ». Văn bản nói trên cho phép giải tỏa 3 cảng lớn của Ukraina, trong đó có cảng Odessa, xuất khẩu 25 triệu tấn ngũ cốc bị kẹt lại từ đầu cuộc chiến đến nay. Thỏa thuận này, theo ông, cho phép thu về 10 tỷ đô la và cứu vãn kinh tế Ukraina.
Thông tín viên đài RFI từ Kiev, Stéphane Siohan giải thích :
« Tại Kiev, tổng thống Volodymyr Zelensky hàng ngày vẫn phát biểu qua cầu truyền hình. Tối Thứ Sáu 22 tháng 7, ông hoan nghênh thỏa thuận cho phép tránh được ‘một thảm họa, tránh được nạn đói có nguy cơ đẩy nhiều quốc gia trên thế giới vào cảnh hỗn loạn’.
Volodymyr Zelensky cũng đã cho biết thêm, việc giải tỏa ba cảng lớn của Ukraina, trong đó có cảng Odessa cho phép xuất khẩu tất cả ngũ cốc đã thu hoạch được trong vụ mùa 2022, và có thể đem về đến 10 tỷ đô la cho ngân sách Nhà nước. Thỏa thuận này cũng sẽ cho phép bảo đảm công ăn việc làm cho người dân trong ngành nông nghiệp.
Tuy nhiên, giới thân cận với tổng thống Ukraina vẫn thận trọng. Một trong những cố vấn của ông Zelensky là Mykhailo Podolyak đã nhắc nhở : cần quan sát kỹ thái độ của Liên bang Nga, một trong các bên đã đặt bút ký vào một thỏa thuận rất phức tạp dưới sự bảo trợ của Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hiệp Quốc.
Chính quyền Kiev hy vọng Nga sẽ không lợi dụng thời cơ để gây ra sự cố, một khi hàng lang an toàn trên biển được hình thành. Tới nay, bóp ngẹt kinh tế Ukraina ngăn chận các hoạt động trên biển vẫn là một trong những mục tiêu chính của Matxcơva.
Dù vậy thỏa thuận vừa đạt được không có nghĩa là căng thẳng tại Biển Đen sẽ lắng dịu. Đây là kết quả từ khi tương quan lực lượng ở Biển Đen đã trở nên cân bằng hơn. Nhờ vào tên lửa tầm xa của phương Tây, Ukraina đã giành lại được quyền kiểm soát đảo Rắn, một vị trí chiến lược. Tàu chiến của Nga không thể tiến vào gần thành phố biển Odessa một cách an toàn.
Cách nay ba hôm, thứ trưởng Quốc Phòng Ukraina tuyên bố: chủ đích của Kiev là tiêu diệt các hạm đội của Nga ở Biển Đen. Công luận đang nói đến chiến dịch phản công ở miền Nam, trong vùng Kherson, gần bán đảo Crimée. Nếu kịch bản này xảy ra, thì một lần nữa, Hắc Hải sẽ lại dậy sóng ».
Bắc Kinh bị tố ra sức thu mua tích trữ ngũ cốc
23/07/2022
Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên hiệp quốc, Linda Thomas-Greenfield.
Hoa Kỳ ngày 22/7 nói sẽ buộc Nga phải chịu trách nhiệm về việc thi hành một thỏa thuận do Liên hiệp quốc làm trung gian nhằm nối lại hoạt động xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine ở Biển Đen và kêu gọi Trung Quốc tích trữ ngũ cốc có thể được sử dụng cho nhu cầu nhân đạo toàn cầu.
Nga và Ukraine là những nước cung cấp lúa mì lớn trên toàn cầu, nhưng việc Moscow xâm lược nước láng giềng vào ngày 24 tháng 2 đã khiến giá lương thực tăng vọt, gây ra cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu mà Chương trình Lương thực Thế giới nói đã đẩy khoảng 47 triệu người vào “nạn đói cấp tính”.
Nga và Ukraine đã ký một thỏa thuận mang tính bước ngoặt vào ngày 22/7 để mở lại các cảng của Ukraine ở Biển Đen để xuất khẩu ngũ cốc. Chiến tranh đã khiến hoạt động xuất khẩu của Kyiv bị đình trệ, khiến hàng chục con tàu bất động và khoảng 20 triệu tấn ngũ cốc bị mắc kẹt trong các hầm chứa.
Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên hiệp quốc, Linda Thomas-Greenfield, nói Washington hy vọng thỏa thuận “sẽ giúp giảm thiểu cuộc khủng hoảng mà Nga đã gây ra”, nói thêm rằng “chúng tôi sẽ theo dõi chặt chẽ để đảm bảo rằng Nga thực sự tuân theo.”
Ông James O'Brien, người đứng đầu Văn phòng điều phối các chế tài của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, nói với phóng viên rằng Hoa Kỳ cũng muốn thấy Trung Quốc giúp chống lại cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu.
Ông nói: “Chúng tôi muốn thấy Trung Quốc hoạt động như một cường quốc lớn và cung cấp nhiều ngũ cốc hơn cho những người nghèo trên khắp thế giới.”
“Trung Quốc đã tích cực mua ngũ cốc và đang tích trữ ngũ cốc ... vào thời điểm mà hàng trăm triệu người đang bước vào giai đoạn thảm khốc của tình trạng mất an ninh lương thực.”
Dự trữ ngũ cốc của Trung Quốc vào cuối niên vụ 2021/22 được Hội đồng Ngũ cốc Quốc tế ước tính là 323,4 triệu tấn, hơn một nửa tổng số 607,4 triệu tấn toàn cầu.
Ông O'Brien cho biết: “Chúng tôi muốn thấy họ đóng vai trò nhiều hơn trong việc cung cấp ngũ cốc từ kho dự trữ của chính họ bằng cách cho phép WFP (Chương trình Lương thực Thế giới) và các tổ chức khác có được ngũ cốc,” ông O'Brien nói.
Ông cho biết khoảng 40% lô hàng ngũ cốc đầu tiên ra khỏi Ukraine vào tháng 4 đã đến Trung Quốc. “Điều này thật kỳ quặc”, ông nói thêm. “Sẽ tốt hơn nhiều nếu thấy số ngũ cốc đó được chuyển đến Ai Cập, Sừng châu Phi và những nơi khác.”
Tòa đại sứ Trung Quốc tại Washington không trả lời ngay yêu cầu bình luận về nhận xét của ông O'Brien.
“Chúng tôi tin rằng điều cần thiết là lương thực, bao gồm cả ngũ cốc, phải có mặt tại những nơi cần kíp”, phát ngôn viên Farhan Haq của Liên hiệp quốc nói ngày 22/7.
Một cửa hàng ở Trung Quốc buôn bán ngũ cốc. Ảnh minh họa.
