"BÁO VĂN HÓA-CALIFORNIA" THỨ HAI 09 MAY 2016
Vụ kiện biển Đông
Chuck Hagel: Vụ kiện Biển Đông quan trọng sống còn đối với UNCLOS
(GDVN) - Phán quyết của PCA sẽ là thước đó quan trọng để xác định tính hiệu quả thực sự của UNCLOS trong giải quyết các tranh chấp hàng hải.
China Times ngày 8/5 đưa tin, ngày 6/5 Quỹ Hòa bình Sasakawa tổ chức Hội thảo An ninh Mỹ - Nhật lần thứ 3 tại Washington, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel tham dự và có bài tham luận.
Xung quanh vấn đề nóng được dư luận quan tâm chú ý là việc Tòa Trọng tài Thường trực PCA sắp ra phán quyết vụ Philippines khởi kiện Trung Quốc (áp dụng sai, giải thích sai, vi phạm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 - UNCLOS) trên Biển Đông, ông Chuck Hagel đánh giá, đây là vụ kiện rất quan trọng.
|
|
|
Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel. Ảnh: AP / The Nation. |
Bản thân vụ kiện này và phán quyết của PCA sẽ là thước đó quan trọng để xác định tính hiệu quả thực sự của UNCLOS trong giải quyết các tranh chấp hàng hải trên thế giới hiện nay, ông Chuck Hagel nhận xét.
"Bất kỳ bên nào liên quan đến vụ kiện nếu không tuân thủ phán quyết của PCA sẽ là vấn đề rất lớn, tạo ra tiền lệ nguy hiểm cho trật tự quốc tế và biện pháp giải quyết hòa bình các tranh chấp đã được cộng đồng quốc tế thừa nhận rộng rãi", cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ nhận xét.
Theo ông, bất luận Biển Đông hay Hoa Đông thì đều có mối liên hệ đến nhiều lĩnh vực khác nhau, từ kinh tế thương mại, tự do hàng hải hàng không cho đến chính trị, quân sự. Mỹ cũng có mối liên quan và lợi ích trong đó, do đó vụ kiện Biển Đông đối với ông là một sự kiện pháp lý quan trọng nhất hiện nay.
Tuy nhiên Bắc Kinh vẫn ra sức chống phá vai trò và phán quyết của PCA bằng mọi thủ đoạn. China Times ngày 8/5 bình luận, mặc dù tuyên bố không tham gia phiên tòa và không chấp nhận phán quyết của PCA trong vụ này, nhưng Trung Quốc vẫn có hàng loạt hành động quân sự, ngoại giao để chống lại vai trò và phán quyết của PCA.
Theo Reuters ngày 7/5, hôm qua Thứ Bảy đài truyền hình trung ương Trung Quốc CCTV phát video đưa tin về cuộc tập trận của hải quân Trung Quốc trên vùng biển quần đảo Hoàng Sa (Đà Nẵng, Việt Nam), trong đó phát cảnh quay lính hải quân Trung Quốc lăm lăm tay súng nhảy lên các tàu thương mại nước ngoài và lục soát.
Long Juan, một sĩ quan tham mưu hạm đội Nam Hải phụ trách tác chiến biển xa nói với CCTV: "Phương pháp quản lý và kiểm soát các vùng biển bao gồm các hoạt động trinh sát và giám sát, cảnh báo và trục xuất, kiểm tra và bắt giữ. Chúng tôi sẽ trục xuất, cảnh báo và bắt giữ tàu nước ngoài vi phạm quyền và lợi ích hàng hải của Trung Quốc.
Đây không chỉ là một thực tế phổ biến với lực lượng hải quân ở tất cả các nước, mà còn là một sự vận dụng hợp lý luật pháp quốc tế, do đó đây là một biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích hàng hải của đất nước và duy trì trật tự quốc tế".
Người viết cho rằng, phát biểu của Long Juan rõ ràng là một thông điệp của Bắc Kinh rằng, họ sẽ tiếp tục leo thang bất chấp luật pháp quốc tế trên Biển Đông, bởi lẽ các hành động ngăn chặn, xua đuổi, kiểm tra hay trục xuất, bắt giữ tàu thương mại quốc tế hoạt động hợp pháp trên các vùng biển quốc tế ở Biển Đông, kể cả khu vực Hoàng Sa và Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam là những hành vi Trung Quốc đang chống lại luật pháp quốc tế.
Ý nghĩa trong phán quyết lần này của PCA là làm rõ hiệu lực pháp lý của một số thực thể ở Trường Sa và Scarborough mà Philippines đề nghị cũng như căn cứ pháp lý của đường lưỡi bò, do đó sẽ thu hẹp đáng kể tranh chấp.
Lập luận từ chối tham gia và từ chối thừa nhận phán quyết của PCA từ phía Trung Quốc tiếp tục thủ đoạn đánh tráo khái niệm và bản chất vụ kiện.
Từ chỗ Philippines kiện Trung Quốc về áp dụng, giải thích và vi phạm UNCLOS và được PCA thụ lý theo đúng quy định của Phụ lục VII UNCLOS, Trung Quốc đang tuyên truyền biến bản chất vụ kiện thành thành tranh chấp "chủ quyền" đối với một số thực thể ở Trường Sa.
Bởi vậy rất có thể Trung Quốc sẽ leo thang và bắt giữ một số tàu thuyền thương mại các nước hoạt động hợp pháp ở khu vực gần các thực thể Trung Quốc chiếm đóng bất hợp pháp tại Hoàng Sa và Trường Sa hòng chống đối, vô hiệu hóa phán quyết của PCA.
Phải chăng đó chính là "sức bật lò so" Trung Quốc mà một quan chức cấp cao Bộ Ngoại giao nước này đang đe dọa dư luận khu vực trước phán quyết của Tòa?
Bởi vậy, người viết cho rằng hơn lúc nào hết, lúc này các bên cần tỉnh táo nhận rõ bản chất vụ kiện và phán quyết của PCA cũng như lập luận ngụy biện, đánh tráo khái niệm của Trung Quốc để có ứng xử thích hợp, nhằm bảo vệ tính trong sáng của UNCLOS, công lý và công pháp quốc tế, hòa bình và ổn định ở Biển Đông.
Đặc biệt là một số quốc gia đã được Trung Quốc vận động cái gọi là "nhận thức chung 4 điểm" hay chống quốc tế hóa Biển Đông cần nhận thức rõ điều này. PCA không giải quyết tranh chấp chủ quyền, không ra phán quyết về chủ quyền, mà chỉ thụ lý vụ kiện Philippines trên phương diện áp dụng và giải thích UNCLOS. Bởi vậy, dù một số quốc gia có ủng hộ "đồng thuận 4 điểm" cũng không có nghĩa là họ sẽ phản đối phán quyết của PCA.
Lập trường của bà Aung San Suu Kyi về Biển Đông
(GDVN) - Aung San Suu Kyi có thể ủng hộ lập trường của Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông như đài phát thanh quốc tế Trung Quốc có thể là ảo tưởng.
Tờ Tin tức Bành Bái ngày 7/5 bình luận, việc tân Tổng thống Myanmar Htin Kyaw và tân Cố vấn nhà nước kiêm Ngoại trưởng Myanmar Aung San Suu Kyi chọn thăm Lào chứ không phải Trung Quốc đầu tiên là "phá vỡ thông lệ". Quan điểm lập trường của các nhà lãnh đạo mới ở Myanmar về Biển Đông còn rất phức tạp, khó đoán.
|
|
|
Cố vấn nhà nước kiêm Ngoại trưởng Myanmar, bà Aung San Suu Kyi, ảnh: The Independent. |
Trong bối cảnh tranh chấp Biển Đông ngày càng nóng lên như hiện nay, lập trường của bà Aung San Suu Kyi về Biển Đông là rất đáng chú ý. The New York Times gần đây nhận định rằng, cả Lào và các quốc gia Đông Nam Á khác sẽ không lựa chọn đứng về bên nào, và đây sẽ là vấn đề khó khăn đối với bà Aung San Suu Kyi.
Ngày 5/4, ông Vương Nghị trở thành Ngoại trưởng nước ngoài đầu tiên thăm Myanmar khi tân chính phủ nước sở tại nhậm chức. Mặc dù hai bên không bàn đến vấn đề Biển Đông trong hội đàm giữa ông Nghị với bà Aung San Suu Kyi, nhưng Đài phát thanh quốc tế Trung Quốc vẫn bình luận:
"Quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Trung Quốc - Myanmar sắp được 5 năm, Myanmar được cho là có khả năng sẽ ủng hộ lập trường của Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông cũng không phải chuyện gì lạ".
Trước đó ông Nghị đã có chuyến công du 3 nước Đông Nam Á là Brunei, Campuchia để vận động cho cái gọi là "đồng thuận 4 điểm" về Biển Đông hòng chống lại phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực.
Cũng trong khoảng thời gian này, Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida đã có chuyến công du Trung Quốc, Myanmar, Lào, Thái Lan và Việt Nam. Tới đâu Biển Đông cũng trở thành vấn đề nóng trên bàn nghị sự của Ngoại trưởng Nhật.
Ông Fumio Kishida kêu gọi các nước ASEAN thống nhất lập trường và phản ứng trong vấn đề Biển Đông, nhất là phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực đã cận kề. Tại Myanmar, Ngoại trưởng Nhật cam kết cùng cấp khoản viện trợ khá lớn cho Myanmar, đồng thời trao đổi với bà Aung San Suu Kyi về vấn đề Biển Đông.
Tuy nhiên cá nhân người viết cho rằng, với việc bà Aung San Suu Kyi chọn Lào làm nước đầu tiên đi thăm thay vì Trung Quốc, dù ông Vương Nghị đã nhanh chóng sang thăm và ngỏ lời mời ngay khi bà vừa nhậm chức đã nói lên nhiều điều.
Mặt khác, các nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng khá sành sỏi trong việc "nhìn mặt mà bắt hình dong", ông Vương Nghị chọn Brunei, Campuchia, Lào để vận động "đồng thuận 4 điểm" mà không có Myanmar, đủ thấy sức ảnh hưởng của Bắc Kinh với bà Aung San Suu Kyi chưa đủ lớn để làm được điều này.
Đó là chưa kể tới nội dung đồng thuận 4 điểm không có nghĩa là 3 quốc gia thành viên ASEAN sẽ chống lại phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực. Bởi lẽ cái Trung Quốc đang nói với họ là tranh chấp chủ quyền lãnh thổ, còn cái Tòa xét xử và ra phán quyết là việc áp dụng, giải thích UNCLOS ở Biển Đông, hai chuyện hoàn toàn khác nhau.
Bởi vậy nói khả năng bà Aung San Suu Kyi có thể ủng hộ lập trường của Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông như đài phát thanh quốc tế Trung Quốc có thể là ảo tưởng hão huyền.
Biển Đông: Một cựu đô đốc Mỹ muốn Nhật, Đông Nam Á và Hoa Kỳ hợp sức
Ông Jonathan Greenert, cựu tư lệnh Hạm Đội 7 của Mỹ, phụ trách từ khu vực từ Tây Thái Bình Dương đến Ấn Độ Dương.CC/U.S. Navy
Nguyên tư lệnh Hải Quân Mỹ, hiện đã về hưu, vừa yêu cầu hai quân đội Mỹ và Nhật xem xét khả năng cùng hành động tại Biển Đông, nơi mà các hành vi của Trung Quốc đang làm dấy lên căng thẳng. Nhân vật này đồng thời thúc giục các nước Đông Nam Á cân nhắc khả năng hành động chung với Mỹ để đối phó một cách có hiệu quả hơn với các vấn đề hàng hải.
Trong một cuộc phỏng vấn được hãng tin Nhật Kyodo công bố hôm nay, đô đốc Jonathan Greenert, nguyên tư lệnh Hải Quân Mỹ đã nhắc đến hiệp định an ninh chung Mỹ-Nhật, ký kết năm 1960 để xác định rằng Washington và Tokyo là hai đồng minh thân thiết, và « đồng minh có quyền hoạt động ở bất cứ nơi nào họ chọn ».
Quân đội Mỹ và Nhật từng tập trận chung ở Biển Đông, và tuyên bố của ông Greenert hàm ý cho rằng hoạt động chung của Mỹ và Nhật cần phải đi xa hơn là sự tập luyện đơn thuần.
Ông Greenert nhấn mạnh : « Nói rằng chúng ta không hoạt động chung ở Biển Đông vì "Trung Quốc sẽ không thích", đối với tôi, đó không phải là một điều hay ».
Tuy nhiên, theo đô đốc Greenert, mặt khác, Mỹ và Nhật cũng nên tránh làm Trung Quốc bất bình bằng cách cho tàu thuyền cùng đi vào vùng biển mà không thông báo trước ý định.
Hoa Kỳ nên tiếp tục các chiến dịch bảo vệ quyền tự do hàng hải tại Biển Đông, cho tàu tiến vào bên trong vùng 12 hải lý quanh những nơi mà Trung Quốc đơn phương giành chủ quyền, và theo cựu tư lệnh Hải Quân Mỹ, những nước khác có thể tham gia chiến dịch của Mỹ nếu bảo đảm được sự minh bạch.
Đối với ông Greenert, với Trung Quốc, một cách tiếp cận đa phương có nhiều khả năng thành công hơn. Cùng hành động với Mỹ có thể có khối Đông Nam Á - ASEAN, hoặc là những hiệp hội, tổ chức mà Trung Quốc cũng là thành viên.
Từng là tư lệnh Hạm Đội 7 của Mỹ, hoạt động từ khu vực Tây Thái Bình Dương đến Ấn Độ Dương, ông Greenert gợi ý là các hoạt động chung đầu tiên có thể là các chiến dịch cứu trợ nhân đạo và thiên tai.
Washington đã chỉ trích Bắc Kinh cho xây phi đạo, đặt thiết bị quân sự ở những vùng tranh chấp ở Biển Đông, bất chấp các nước có liên quan khác như Philippines, Việt Nam. Ngoài ra, Hải Quân Mỹ cũng đã cho tàu tiến vào các vùng biển mà Trung Quốc cho là của họ.
Đối với đô đốc Greenert : « Trung Quốc hành xử theo luật lệ riêng của họ và điều đó không phù hợp với phần còn lại của thế giới »./
Trọng Nghĩa RFI 08-05-2016 15:59
