"VĂN HÓA ONLINE-CALIFORNIA" THỨ HAI 17 OCT 2016
Thủy điện Hố Hô phải chịu trách nhiệm khi xả lũ
16/10/2016
TTO - Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Lê Ngọc Huấn - chủ tịch huyện Hương Khê - cho rằng nhiều xã của huyện bị ngập sâu, nhiều người dân bị thiệt hại nặng đợt này thì thủy điện Hố Hô phải chịu một phần trách nhiệm.
Nước lũ tràn qua mặt đập thuỷ điện Hố Hô đe doạ đến hàng nghin hộ dân - Ảnh: VĂN ĐỊNH
Theo ông Huấn, việc điều tiết xả lũ của thuỷ điện Hố Hô vào đêm 14-10 là huyện không nhận được thông báo bằng văn bản nào để cảnh báo cho người dân biết.
“Lúc xả lũ 1.700m3/s, thủy điện có điện thoại thông báo cho anh Việt, phó chủ tịch huyện biết. Khoảng 19g, cán bộ kiểm tra thì phát hiện thủy điện xả 1.843m3/s, trong khi lưu lượng nước đổ về chưa đạt đến 1.800m3/s. Xả lũ như thủy điện Hố Hô là không phù hợp. Nước ở hồ chưa ở mức báo động mà họ xả lũ mức tối đa vào ban đêm đã khiến người dân không kịp di tản tài sản, việc này chúng tôi sẽ báo cáo lên các cấp trên để xử lý”, ông Huấn cho hay.
Còn ông Vũ Mạnh Hùng, giám đốc nhà máy thủy điện Hố Hô cho rằng việc nhà máy xả lũ là đúng quy trình và cập nhật thường xuyên, thông báo cho ban phòng chống bão lụt các cấp như trong phương án phòng chống lũ lụt của nhà máy được phê duyệt.
Theo ông Hùng lượng mưa tại khu vực thượng nguồn hồ thủy điện từ ngày 13 đến 16-10 là “mưa lịch sử khủng khiếp” buộc nhà máy phải xả lũ để đảm bảo an toàn cho công trình và vùng hạ du.
“Chúng tôi liên tục theo dõi, cập nhật tình hình dự báo thời tiết và xin lệnh xả bắt đầu điều tiết từ 20g ngày 13-10. Từ 0g đến 14g ngày 14-10, nhà máy luôn điều tiết ở tình trạng nước xả đi ít hơn nước về”, ông Hùng nói.
“Đỉnh lũ chiều tối 14-10 là 1.800³/s, tức là 1 tiếng có khoảng 7 triệu m³ nước về hồ. Nước về nhanh nên nhà máy không thể giữ thêm, sợ sẽ bị tràn ngập, nên buộc phải xả. Chúng tôi chỉ làm chậm một thời gian nào đó thôi còn việc xả thì căn cứ nước về bao nhiêu thì xả theo cao trình bấy nhiêu. An toàn cho công trình quan trọng, an toàn cho hạ du cũng quan trọng hơn, chúng tôi xả lũ để đảm bảo an toàn chứ không phải vì lợi ích gì cả”, ông Hùng lý giải.
Trước câu hỏi một số lãnh đạo Hà Tĩnh cho rằng lũ lên nhanh là do thủy điện Hố Hô xả lũ thì ông Hùng trả lời: “Việc lãnh đạo nói thế thì tôi chưa nắm bắt được, không thể phát ngôn về việc này. Chúng tôi xả lũ đều có ghi nhật ký lại”. /
VĂN ĐỊNH - DOÃN HÒA
Có yếu tố nhân tai trong lũ lụt miền Trung?
LS Ngô Ngọc Trai Gửi cho BBC từ Hà Nội
Image copyright AFP Image caption Quảng Bình là một trong bốn địa phương bị ảnh hưởng nặng nề trong đợt mưa lũ ở miền Trung cuối tuần này.
Theo báo điện tử Vietnamnet thì khoảng 17h45 ngày 14/10, nhà máy thủy điện Hố Hô (giáp ranh giữa Quảng Bình và Hà Tĩnh) bất ngờ xả lũ ồ ạt khiến hàng nghìn hộ dân huyện Hương Khê ngập sâu trong biển nước.
Việc xả lũ ồ ạt với lưu lượng 1.800 m3/s trong 4 giờ kèm theo mưa lớn khiến mực nước lên rất nhanh. Nhiều người dân không kịp trở tay.
Cũng theo báo Vietnamnet thì tính đến 16h chiều ngày 15/10 có ít nhất 9 tàu hàng, tàu cá ở Quảng Bình bị lật úp, 19 tàu thuyền khác bị mắc kẹt, cuốn trôi ra biển. Đã có 7 người chết, 10 thuyền viên, người dân bị lũ cuốn mất tích và 7 người bị thương ở Quảng Bình.
Tại Hà Tĩnh có 1 người chết, 1 người mất tích. Nghệ An cũng có 1 học sinh bị lũ cuốn. Tại cảng Gianh, Quảng Bình có 30-40 tàu bị sóng đánh trôi dạt khỏi nơi neo đậu, 1 tàu đã bị chìm.
Ngoài ra là không biết bao nhiêu tài sản hoa màu vật nuôi của người dân bị thiệt hại do mưa lũ.
Xác định nguyên nhân
Từ lâu nay mưa lũ là hiện tượng thiên tai bất thường, theo thời gian người dân đã tích lũy kinh nghiệm biết cách ứng phó với mưa lũ giúp giảm bớt hậu quả của thiên tai, như làm nhà ở những nơi cao ráo.
Các đập thủy điện là tác nhân góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng mưa lũ lâu nay. Việc xây dựng các đập đúng ra phải tính toán khoa học về khoảng cách, mức độ, liều lượng như thế nào để không gây thiệt hại cho dân.LS Ngô Ngọc Trai
Nhưng vài năm trở lại đây nhiều đập thủy điện được xây dựng đã góp phần làm tăng thêm hậu quả tai hại của mưa lũ. Đập thủy điện xả nước đã phá vỡ quy trình dòng chảy khiến người dân không thể ứng phó, nhiều khu xóm nước ngập đến nóc nhà, gây thiệt hại tổn thất không biết bao nhiêu mà kể.
Có thể hình dung việc đập thủy điện xả nước gây lũ lụt như sau: Nếu không có đập thủy điện thì khi mưa xuống nước sẽ chảy thành dòng theo các lòng trũng khe suối chảy dần ra sông, ra biển.
Nhưng khi có đập thủy điện thì nó ngăn dòng nước lại tạo thành một khối nước lớn ở vịtrí cao, đến khi nước đầy thì đập xả nước tạo thành dòng chảy mạnh. Dòng chảy này cộng với lượng nước mưa đã chảy thành dòng ở phía dưới đập, hợp lại tạo thành lưu lượng nước lớn gây lũ khiến người dân không kịp trở tay vì lũ về nhanh quá.
Như vậy, các đập thủy điện là tác nhân góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng mưa lũ lâu nay. Việc xây dựng các đập đúng ra phải tính toán khoa học về khoảng cách, mức độ, liều lượng như thế nào để không gây thiệt hại cho dân.
Nhưng vì những tính toán sai và vì lòng tham nên các đập thủy điện đã được xây bất chấptính hợp lý dẫn đến hậu quả như đã xảy ra. Thực tế đây không phải là lần đầu tiên và cũng sẽ không phải là lần cuối cùng các đập thủy điện xả nước gây lũ lớn làm chết người.
Làm sao ngăn chặn?
Image copyright AFP Image caption Ít nhất 71.000 ngôi nhà dân bị ngập trong nước lụt ở tỉnh Quảng Bình, theo số liệu thống kê ban đầu.
Doanh nghiệp làm đập thủy điện kiếm tiền, xả lũ dân gánh chịu. Đây là cái mà người ta gọi là loại Chủ nghĩa tư bản rừng rú, phát triển kinh tế bằng những giá đắt, hủy hoại môi sinh, kiếm lợi trên thân xác và tài sản đồng bào.
Sáng 15/10 khi đi kiểm tra lũ ông Lê Ngọc Huấn Chủ tịch UBND huyện Hương Khê đãbày tỏ sự bức xúc với lãnh đạo nhà máy thuỷ điện Hố Hô trong việc xả lũ bất ngờ khiến ngập lụt trên nhiều xã:
"Khi chưa mưa thì không xả, lại nhè lúc mưa lớn để xả. Nước trên đổ về, nước sông dâng lên, tôi đề nghị dừng lại từ 1-2 tiếng cho nước rút bớt, điều kiện lúc đó có thể dừng xả 1 tiếng nhưng lãnh đạo nhà máy không chấp thuận".
Cũng trong sáng 15/10 Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh ông Đặng Quốc Khánh đã xuống các xã của huyện Hương Khê để kiểm tra. Tại đây, ông Khánh nhấn mạnh việc xả đập Hố Hô khiến nước lên nhanh người dân trở tay không kịp. Theo ông Khánh, việc xả đập phải được phối hợp giữa chính quyền và nhân dân.
Như thế là đủ dấu hiệu của tội phạm do vậy cần khởi tố điều tra để xác định và truy tố ra trước pháp luật những kẻ vì lòng tham hoặc ngu dốt đã gây tai họa cho đồng bào và buộc bồi thường khắc phục hậu quả cho người dânLS Ngô Ngọc Trai
"Những hồ nào xả bao nhiêu, xả như thế nào cần phải tuyên truyền kịp thời để cho bà con biết. Chứ lúc tối Hương Khê xả quá nhanh, không thể xả ồ ạt như vậy được. Hộ nào cũng cho rằng lúc tối nước lên nhanh quá. Xả như thế không nhanh sao được", Vietnamnet trích lời quan chức địa phương này nói.
Như vậy là đã rõ, có yếu tố nhân tai trong tai họa này. Đập thủy điện xả nước là tác nhângóp phần làm trầm trọng thêm hậu quả mưa lũ làm chết nhiều người, nhấn chìm tài sản, hàng vạn hộ dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Tôi cho rằng các đập thủy điện đem lại lợi ích không bõ cho cái thiệt hại gây ra. Mạngngười là vô giá, không thể để mạng dân cứ chết vơi mỗi năm một ít như thế được, khôngthể để cơ nghiệp của dân tích cóp bao năm tiêu tán dần vì lũ. Việc này nếu không xử lý dứt điểm thì với lòng tham và sự thiếu trách nhiệm rồi sẽ lại có lũ khác và người chết khác.
Chính phủ cần tiến hành nghiên cứu, rà soát, đánh giá lại về bố trí và hoạt động của các đập thủy điện dựa trên các hậu quả đã gây ra, tiến tới chấm dứt phá bỏ ngay những đập thủy điện gây nguy hại.
Trong hậu quả đặc biệt nghiêm trọng của trận lũ vừa rồi có yếu tố trách nhiệm con người (nhân tai).
Như thế là đủ dấu hiệu của tội phạm do vậy cần khởi tố điều tra để xác định và truy tố ra trước pháp luật những kẻ vì lòng tham hoặc ngu dốt đã gây tai họa cho đồng bào và buộc bồi thường khắc phục hậu quả cho người dân./(theo BBC 16/10/16)
Bài viết thể hiện văn phong và phản ánh quan điểm riêng của tác giả, một luật sư đang sinh sống và làm việc tại Việt Nam./
Miền Trung Việt Nam: lụt lớn và xả lũ
Image copyright Bui Minh Tuan Image caption Cảnh tượng từ video của tác giả Bùi Minh Tuấn cho thấy tình trạng ngập nặng hai bên Quốc lộ ở miền Trung Việt Nam
Từ bảy giờ sáng 17/10 hồ Kẻ Gỗ ở tỉnh Hà Tĩnh được phép chính thức xả lũ trong bối cảnh nhiều địa phương trong khu vực này ngập chìm trong nước lũ.
Phó chủ tịch tỉnh Hà Tĩnh Đặng Ngọc Sơn ký văn bản cho phép chính thức xả tràn hồ Kẻ Gỗ (huyện Cẩm Xuyên) từ 7 giờ ngày 17/10 với lượng nước 200-300 m3/giây. Thông báo này không nêu thời gian kết thúc xả lũ và phải "phải căn cứ diễn biến thời tiết, mực nước hồ và cơ quan chức năng sẽ có thông báo sau", báo Hà Tĩnh cho biết.
Ông Sơn nói "không thể" bị ngập úng như năm 2010.
Trước đó, thủy điện Hố Hô xả lũ tại huyện Hương Khê (Hà Tĩnh) đã khiến nhiều nơi ở huyện Hương Khê chìm trong biển nước, báo Vietnamnet đưa tin.
Đợt xả lũ diễn ra vào ngày thứ Sáu 14/10, nhà máy thủy điện này nằm ở khu vực giáp ranh Quảng Bình - Hà Tĩnh.
Chủ tịch huyện Hương Khê trả lời báo chí tại Việt Nam nói huyện "không nhận được thông báo bằng văn bản" về việc xả lũ mà chỉ "thông báo qua điện thoại" với một phó chủ tịch huyện.
Nhiều hình ảnh từ địa phương này cho thấy nhà cửa của người dân bị ngập, có xã ngập 700/1400 hộ.
Trong khi đó, lãnh đạo nhà máy thủy điện Hố Hô nói họ xả lũ "đúng quy trình", theo tờ Lao Động trích lời.
Đây không phải lần đầu tiên địa phương này của Hà Tĩnh bị ngập lụt nặng vì thủy điện xả lũ. Năm 2010, lũ tràn về và nhà máy thủy điện không mở được cống thoát nước và khiến nước lũ tràn qua cửa đập và nhiều chuyên gia khi đó cảnh báo về nguy cơ "vỡ đập".
Image copyright Facebook Image caption Hình ảnh từ mạng xã hội cho thấy nhiều nhà cửa bị nhấn chìm
Quảng Bình ngập
Ít nhất 11 người thiệt mạng và nhiều người mất tích trong trận lũ nghiêm trọng ở miền Trung Việt Nam, truyền thông Việt Nam đưa tin, và hàng chục ngàn nhà cửa chìm trong biển nước.
Chính quyền đã yêu cầu nhà chức trách địa phương huy động quân đội và công an cứu người dân bị nạn vì trận lũ lụt nặng.
Đài truyền hình Việt Nam nói 11 người chết vì lũ và 27.000 ngôi nhà chìm trong biển nước.
Ông Nguyễn Hữu Hoài, chủ tịch tỉnh Quảng Bình, được hãng tin AFP dẫn lời nói có bảy người chết là từ tỉnh Quảng Bình, nhưng quan chức này nói tình hình đang tiến triển tốt.
"Chúng tôi có thể đến các khu vực ảnh hưởng nặng nề do lũ," ông chủ tịch nói với hãng AFP.
Mặc dù mưa lớn đã giảm, nhưng các quan chức cảnh báo khu vực này vẫn có thể bị ảnh hưởng vì bão Sakira từ Biển Đông tràn vào.
Image copyright Bui Minh Tuan .
(theo BBC 16/10/ 2016)
