F-22 Mỹ bắn rơi khinh khí cầu TQ cách bờ biển Myrtle Beach, Nam Carolina khoảng 6 hải lý

04 Tháng Hai 202310:36 CH(Xem: 2966)

VĂN HÓA ONLINE – ĐIỂM NÓNG – THỨ BẨY FEB 04, 2023

Ý kiến/Bài vở vui lòng gởi về Email: lykientrucvh@gmail.com


F-22 Mỹ bắn rơi khinh khí cầu TQ cách bờ biển Myrtle Beach, Nam Carolina khoảng 6 hải lý


VĂN HÓA ONLINE

04/02/2023

(Kỳ 1)

AP


image006Khinh khí cầu ‘do thám’ của TQ bay vào nước Mỹ bị chiến đấu cơ F-22 bắn thủng vỡ và rơi xuống như dải ruy băng cách khoảng 6 hải lý gần Myrtle Beach, Nam Carolina. Nguồn ảnh: Reuters.


image009Lá cờ Mỹ tung bay bên cạnh quốc huy Trung Quốc trong buổi lễ chào mừng tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh, ngày 9 tháng 11 năm 2017. Ngoại trưởng Antony Blinken đã hoãn chuyến đi ngoại giao dự kiến vào cuối tuần tới Trung Quốc khi chính quyền Tổng thống Joe Biden cân nhắc phản ứng rộng rãi hơn đối với việc phát hiện một khinh khí cầu tầm cao của Trung Quốc bay qua các địa điểm nhạy cảm ở miền tây Hoa Kỳ, một quan chức Hoa Kỳ cho biết hôm thứ Sáu. (Ảnh AP / Andy Wong, Hồ sơ)


 


By Associated Press


PUBLISHED: February 4, 2023 at 6:02 p.m. | UPDATED: February 4, 2023 at 6:02 p.m.


Quân đội Hoa Kỳ hôm thứ Bảy đã bắn hạ một khinh khí cầu bị tình nghi là do thám của Trung Quốc ngoài khơi bờ biển Carolina sau khi khinh khí cầu này bay ngang qua các địa điểm quân sự nhạy cảm trên khắp Bắc Mỹ.


Trung Quốc khẳng định khinh khí cầu là một tai nạn liên quan đến một máy bay dân sự và đe dọa sẽ chịu hậu quả. Tổng thống Joe Biden đã ra lệnh nhưng thậm chí còn muốn thả khinh khí cầu sớm hơn, vào thứ Tư. Các quan chức Mỹ cho biết ông được khuyên rằng thời điểm tốt nhất để thực hiện chiến dịch là khi nó rơi trên mặt nước. Các quan chức quân sự xác định rằng việc đưa nó xuống đất liền từ độ cao 60.000 feet sẽ gây rủi ro không đáng có cho những người trên mặt đất.


Trung Quốc trả lời rằng họ bảo lưu quyền “thực hiện các hành động tiếp theo” và chỉ trích Hoa Kỳ vì “một phản ứng thái quá rõ ràng và vi phạm nghiêm trọng thông lệ quốc tế”.


Trong tuyên bố hôm Chủ nhật, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói rằng “Trung Quốc sẽ kiên quyết bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của công ty có liên quan, đồng thời bảo lưu quyền thực hiện các hành động đáp trả tiếp theo.”


Sự hiện diện của khinh khí cầu trên bầu trời nước Mỹ trong tuần này đã giáng một đòn nặng nề vào mối quan hệ Mỹ-Trung vốn đã căng thẳng và vốn đã đi xuống trong nhiều năm.


Nó khiến Ngoại trưởng Antony Blinken đột ngột hủy bỏ chuyến công du Bắc Kinh nhằm giảm bớt căng thẳng.


“Họ đã hạ nó thành công và tôi muốn khen ngợi những phi công của chúng ta đã làm được điều đó,” Biden nói sau khi xuống Lực lượng Không quân Một trên đường đến Trại David.


Quả cầu trắng khổng lồ được phát hiện vào sáng thứ Bảy 04/2/2023 trên Carolinas khi nó đến gần bờ biển Đại Tây Dương.


Khoảng 2:39 chiều EST, một chiến đấu cơ F-22 đã bắn một hỏa tiễn vào khinh khí cầu, làm thủng nó khi nó cách bờ biển khoảng 6 hải lý gần Myrtle Beach, Nam Carolina, các quan chức quốc phòng cấp cao cho biết.


Cảnh tượng này khiến người Mỹ nhìn lên bầu trời cả tuần, tự hỏi liệu quả bóng bay bí ẩn có lơ lửng trên đầu họ hay không.


Vào thứ Bảy, Ashlyn Preaux, 33 tuổi, đi ra ngoài để nhận thư ở Forestbrook, Nam Carolina, và nhận thấy những người hàng xóm của cô ấy đang nhìn lên - và quả bóng bay ở đó, trên bầu trời xanh không mây. Sau đó, cô nhìn thấy máy bay chiến đấu lượn vòng và quả bóng bay bị trúng đạn. “Tôi không ngờ hôm nay thức dậy sẽ tham gia một bộ phim ‘Top Gun’,” cô nói.


Các mảnh vỡ đã hạ cánh ở độ sâu 47 feet nước, nông hơn so với dự đoán của các quan chức, và nó trải rộng ra khoảng 7 dặm và hoạt động thu hồi bao gồm một số tàu.


Các quan chức ước tính nỗ lực phục hồi sẽ hoàn thành trong một thời gian ngắn chứ không phải vài tuần. Một tàu cứu hộ đang trên đường.


Các quan chức quốc phòng và quân sự Hoa Kỳ cho biết hôm thứ Bảy rằng khinh khí cầu đã đi vào khu vực phòng không của Hoa Kỳ ở phía bắc quần đảo Aleutian vào ngày thứ Bẩy 28/1/2023, và di chuyển phần lớn trên đất liền qua Alaska và sau đó bay vào không phận Canada ở Lãnh thổ Tây Bắc vào thứ Hai 30/1/2023.


Nó đã quay trở lại lãnh thổ Hoa Kỳ qua phía bắc Idaho vào thứ Ba 31/2/2023, ngày Tòa Bạch Ốc thông báo cho TT Joe Biden.


Khinh khí cầu được phát hiện hôm thứ Năm 02/2/2023 trên Montana, nơi có Căn cứ Không quân Malmstrom, nơi có các hầm chứa tên lửa hạt nhân.


Theo hai quan chức quốc phòng cho biết, người Mỹ đã có thể thu thập thông tin tình báo về khinh khí cầu khi nó bay qua nước Mỹ, cho họ một số ngày để phân tích nó và tìm hiểu cách nó di chuyển cũng như khả năng giám sát của nó. Các quan chức đã thông báo với các phóng viên với điều kiện giấu tên.


Các quan chức cho biết quân đội Hoa Kỳ liên tục đánh giá mối đe dọa và kết luận rằng công nghệ trên khinh khí cầu không cung cấp cho Trung Quốc thông tin tình báo quan trọng ngoài những gì họ có thể thu được từ vệ tinh, mặc dù Hoa Kỳ đã thực hiện các bước để giảm thiểu những thông tin mà họ có thể thu thập được.


Đảng Cộng hòa chỉ trích phản ứng của Biden. “Việc cho phép khinh khí cầu do thám của Đảng Cộng sản Trung Quốc đi khắp lục địa Hoa Kỳ trước khi phản đối sự hiện diện của nó là một dự báo thảm hại về sự yếu kém của Tòa Bạch ốc,” Thượng nghị sĩ bang Mississippi Roger Wicker, đảng viên Cộng hòa hàng đầu trong Lực lượng Vũ trang Thượng viện cho biết. Ủy ban.


Thượng nghị sĩ Thom Tillis, R-N.C., tweet: “Bây giờ giai đoạn đáng xấu hổ này đã kết thúc, chúng tôi cần câu trả lời từ Chính quyền Biden về việc ra quyết định. Cộng sản Trung Quốc được phép xâm phạm chủ quyền của Mỹ mà không bị cản trở trong nhiều ngày. Chúng ta phải chuẩn bị tốt hơn cho những hành động khiêu khích và xâm nhập trong tương lai của ĐCSTQ.”


Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, R-S.C., tích cực hơn: “Xin cảm ơn những chiến binh và nữ binh sĩ của quân đội Hoa Kỳ, những người chịu trách nhiệm hoàn thành sứ mệnh bắn hạ khinh khí cầu giám sát của Trung Quốc. Chính quyền Biden đã làm đúng khi hạ nó xuống.”


Trung Quốc đã tuyên bố rằng khinh khí cầu chỉ là một “khí cầu” nghiên cứu thời tiết đã bị thổi bay. Ngũ giác Đài bác bỏ điều đó — cũng như lập luận của Trung Quốc rằng nó không được sử dụng để giám sát và chỉ có khả năng điều hướng hạn chế. Chính phủ Trung Quốc nói.


Trung Quốc đã phủ nhận mọi tuyên bố về hoạt động gián điệp và cho biết đây là khinh khí cầu dân dụng dành cho nghiên cứu khí tượng. Bộ Ngoại giao TQ nhấn mạnh hành trình của khinh khí cầu nằm ngoài tầm kiểm soát và kêu gọi Mỹ không “bôi nhọ” nước này vì chuyện khinh khí cầu.


Để chuẩn bị cho hoạt động vào thứ Bảy, Cục Hàng không Liên bang đã tạm thời đóng cửa không phận trên bờ biển Carolina, bao gồm các sân bay ở Myrtle Beach và Charleston, Nam Carolina và Wilmington, Bắc Carolina. FAA đã định tuyến lại giao thông hàng không từ khu vực này và cảnh báo về sự chậm trễ do hạn chế chuyến bay. FAA và Lực lượng bảo vệ bờ biển đã làm việc để dọn sạch không phận và nước bên dưới khinh khí cầu khi nó rơi xuống đại dương.


Hình ảnh trên truyền hình cho thấy một vụ nổ nhỏ, sau đó là quả bóng bay khổng lồ bị xì hơi lao xuống mặt nước như một dải ruy băng.


Bill Swanson cho biết ông đã chứng kiến quả bóng bay ngay lập tức xì hơi khỏi ngôi nhà của mình ở Myrtle Beach khi các máy bay chiến đấu bay vòng quanh. Ông nói: “Khi nó xì hơi, nó gần như ngay lập tức, “một giây trước nó ở đó nó như một mặt trăng nhỏ và giây tiếp theo nó đã biến mất.” Swanson nói thêm rằng một vệt khói bay theo quả bóng bay khi nó rơi xuống.


Các nhà văn của Associated Press Chris Megerian ở Hagerstown, Md.; Tara Copp và Mary Clare Jalonick ở Washington; Meg Kinnard ở Columbia, S.C.; Kimberlee Kruesi ở Nashville, Tenn.; Huizhong Wu ở Đài Bắc; và nhà nghiên cứu Henry Hou ở Bắc Kinh đã đóng góp vào báo cáo này.


ZEKE MILLER, MICHAEL BALSAMO, COLLEEN LONG, AAMER MADHANI và LOLITA C. BALDOR (Nhà xuất bản liên kết) WASHINGTON (AP)


Lược dịch theo:


https://www.ocregister.com/2023/02/04/us-downs-chinese-balloon-drawing-a-threat-from-china-2/

26 Tháng Bảy 2015(Xem: 16039)
Khai mạc vũ đài biển Đông - "Phát biểu nhân Diễn đàn An ninh Aspen, tổ chức ở tiểu bang Colorado (Hoa Kỳ) hôm 24/07/2015, Đô đốc Harry B. Harris Jr., Chỉ huy Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương của Mỹ đã xác định rằng Trung Quốc « chủ yếu đang làm ra chủ quyền giả tạo » tại vùng Biển Đông, bằng cách bồi đắp đảo nhân tạo trên những rạn san hô, và bãi cạn." - Trong khi đó cánh chuyên gia quân sự và hàng hải Trung Quốc nói với tờ South China Morning Post ngày 15/5 rằng, kể cả Mỹ điều máy bay và tàu chiến tiến vào 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo Bắc Kinh đang xây dựng (bất hợp pháp), Trung Quốc sẽ vẫn không dừng tay."
23 Tháng Bảy 2015(Xem: 17868)
"Hai Thủ tướng Việt - Thái cùng chứng kiến Lễ ký kết các thỏa thuận hợp tác, gồm: Tuyên bố chung về cuộc họp Nội các chung Việt Nam-Thái Lan lần thứ 3; Bản Ghi nhớ về hợp tác lao động; Thỏa thuận về tuyển dụng lao động; Bản Ghi nhớ về hợp tác giữa tỉnh Long An (Việt Nam) và tỉnh Trat (Thái Lan); Bản Ghi nhớ về hợp tác giữa tỉnh Kon Tum (Việt Nam) và tỉnh Ubon Ratchathani (Thái Lan). Hai bên khẳng định sẽ tiếp tục thực hiện nghiêm túc cam kết không cho phép bất cứ cá nhân, tổ chức nào sử dụng lãnh thổ nước này thực hiện các hoạt động chống phá nước kia." (Xem bản đồ Việt - Thái trang trong).
22 Tháng Bảy 2015(Xem: 17096)
Ngày 21/7 phát biểu tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược quốc tế CSIS, Thượng nghị sĩ John McCain nhận định, Trung Quốc không có một sách lược dài hạn trong vấn đề Biển Đông. Mặc dù trước mắt Hoa Kỳ khó có thể chặn đứng dã tâm bành trướng của Bắc Kinh trên Biển Đông, nhưng về lâu dài Mỹ đã có Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).
21 Tháng Bảy 2015(Xem: 19726)
- "Hãng thông tấn DPA của Đức hôm qua (20/7) nói rằng chính phủ Việt Nam đã bác bỏ tin Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh qua đời ở Paris (Pháp) cuối tuần qua. DPA dẫn lời Trung tướng Võ Văn Tuấn, Phó Tổng tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân Việt Nam, cho biết sức khỏe của ông Thanh vẫn “ổn định” sau cuộc phẫu thuật tại bệnh viện Georges Pompidou European ở Paris." - Ảnh bên: Tướng Thường Vạn Toàn tặng bình quý cho Tướng Phùng Gia Thanh trong buổi hội đàm biên giới Việt – Trung kéo dài từ ngày 15/5 cho tới ngày 18/5 tại tỉnh Lào Cai của Việt Nam và Vân Nam của Trung Quốc.
19 Tháng Bảy 2015(Xem: 17961)
"Bất tri tam bách dư niên hậu, Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như". Cách đây 200 năm, thời Lê Mạt, Nguyễn sơ, đại Thi hào Dân tộc Tiên Điền Nguyễn Du khắc họa ra nàng Kiều danh nổi như cồn chốn hồng lâu mộng với hai câu thơ "Vành ngoài bầy chữ, vành trong tám nghề". Tất nhiên hai câu thơ không đủ minh họa ra đời nàng Kiều - sản phẩm của thời ly loạn tranh bá đồ vương, nhưng vào thời đó, sĩ phu Nho giáo vịn vào "đạo lý" rủa nàng kịch liệt; có chỗ cấm đàn ông không được đọc, (chỉ được đọc lén), đàn bà không được học, (chỉ học rỉ tai). Chưa tới ba trăm năm sau, thời nay, Hội đồng Hòa bình Thế giới "khấp" nàng lên tới đỉnh điểm. Lý do: Truyện Kiều - đời Kiều đã lên vào hàng quốc tế, đa phương đối ngoại. (xem tiếp trang trong).
16 Tháng Bảy 2015(Xem: 17108)
Ghi nhận của cử tọa trong buổi Đại sứ Osius tiếp xúc với VACOC tại nhà hàng ZEN-Bolsa - "Nhận lời mời của Phòng Thương Mại Việt Mỹ Quận Cam (VACOC), Đại sứ Ted Osius đã đến thăm và nói chuyện với giới trẻ VACOC tại nhà hàng ZEN-Bolsa hôm thứ Hai 13 July, 2015; tại đây, Đại sứ đề cập đến nhiều sự kiện thời sự quan trọng liên quan đến tình hình Việt Nam về Nhân quyền, Kinh tế Thương mại, Giáo dục, về thời điểm TPP, về đời sống Văn Hóa Việt Nam, về ẩm thực, ... đặc biệt về Biển Đông ông cho biết cho đến ngày hôm nay là ngày thứ ba tôi ở Mỹ, Khu trục hạm Hoa kỳ đang hiện diện suốt ở biển Đông."
14 Tháng Bảy 2015(Xem: 17002)
- "Hôm thứ Hai 13/7, Đại sứ Ted Osius đã dành 2 tiếng buổi sáng đến nói chuyện với giới trẻ Phòng Thương Mại Việt Mỹ - Quận Cam (VACOC), và ăn chay ở nhà hàng ZEN; tại đây, ông đã thông báo nhiều thông tin "nảy lửa" về tình hình Việt Nam, mối bang giao Việt Mỹ, chỉ sau vài ngày (6 - 10/7/2015) TBt đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng qua Mỹ hội kiến với TT Barack Obama ở tòa Bạch Ốc, Phó Tổng thống Joe Biden ở Bộ Ngoại giao, ký kết Bản Thông cáo chung "Tầm Nhìn Việt Mỹ 2015." (lkt) XEM THÊM: "Thông cáo chung Việt - Mỹ"
13 Tháng Bảy 2015(Xem: 17959)
Westminster (VH) - Bốn văn phòng Dân biểu Liên bang Alan Lowenthal, Dana Rohrabacher, Ed Royce và Loretta Sanchez kết hợp với sự bảo trợ của ban giám đốc Trung tâm Le-Jao Coastline College, đã tổ chức tại hội trường Community Town Hall tọa lạc trong thành phố Westminster, một buổi họp mặt đặc biệt dành cho Đại sứ Ted Osius đến từ Hà Nội-Việt Nam, có dịp trao đổi với tập thể dân chúng trong cộng đồng Việt Mỹ vào lúc 1 giờ 30 trưa Chủ nhật 12/7/2015.
12 Tháng Bảy 2015(Xem: 27317)
Nhận lời mời của Chính quyền của Tổng thống Barack Obama, Ngài Nguyễn Phú Trọng, Tổng bí thư Uỷ ban Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN), đã thực hiện chuyến thăm lịch sử đến Hoa Kỳ, chuyến thăm đầu tiên của một Tổng bí thư ĐCSVN. Nhân dịp này, trong đó có cả cuộc gặp giữa Tổng thống Barack Obama và Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Nhà Trắng ngày 7/7/2015, Hoa Kỳ và Việt Nam đã ra Tuyên bố Tầm nhìn chung này.
09 Tháng Bảy 2015(Xem: 16090)
Báo Orange County Register cho biết ông Ted Osius sẽ phát biểu trong một buổi hỏi đáp trực tiếp do những dân biểu quốc hội ở địa phương tổ chức tại thành phố Westminster.
07 Tháng Bảy 2015(Xem: 18520)
"Trong buổi họp với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Tổng thống Obama cho biết hai bên đã thảo luận thẳng thắn về một số khác biệt quanh vấn đề nhân quyền và tự do tôn giáo và ông cho là những căng thẳng trên có thể được giải quyết song phương và đa phương. Đáp lại, ông Nguyễn Phú Trọng nói đây là một trong những vấn đề “vướng mắc” đã được thảo luận “trên tinh thần thẳng thắn và xây dựng.”
05 Tháng Bảy 2015(Xem: 16597)
VH - "Theo Reuters, chính quyền Nhật thông báo về khoản hỗ trợ trị giá 750 tỉ yen trong vòng ba năm tới sau cuộc họp giữa Thủ tướng Nhật Shinzo Abe và lãnh đạo các quốc gia vùng Mekong tại thủ đô Tokyo, trong đó có TT Nguyễn Tấn Dũng." - "Ông Nguyễn Tấn Dũng, Thủ tướng Việt Nam, người đang được dư luận đánh giá sẽ là "Thủ lãnh tương lai Asean" sau cuộc hội đàm - ký thỏa ước với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tại Hội nghị Cấp cao Mekong - Nhật Bản tại Tokyo 4/7/15, đã phát biểu quan điểm của VN - báo cáo tình hình biển Đông trước cử tọa đại cường Nhật Bản; quan điểm này tương tự như cuộc trả lời phỏng vấn bằng văn bản cho AP hôm 3/7 của ông Nguyễn Phú Trọng."
04 Tháng Bảy 2015(Xem: 26359)
Nhân dịp tham dự Hội nghị cấp cao Mekong-Nhật Bản, ngày 4/7, tại Nhà khách Quốc gia ở Tokyo, Nhật Bản, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã hội đàm với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe.
02 Tháng Bảy 2015(Xem: 16768)
Sứ giả của "Hòa giải": Cựu Tổng Thống Bill Clinton là người đã mở ra chương "Hòa giải" giữa hai kỳ phùng địch thủ trên chiến trường Đông Dương hay cuộc chiến tranh Việt Nam, là "con thoi" luôn có mặt vào các thời điểm "nóng sốt" trên mặt trận chính trị Việt - Mỹ. Hôm 1 tháng 7, 2015, một lần nữa (lần thứ 5), ông đã bay qua Hà Nội (theo thông báo của Đại sứ Ted Osius) để gặp những những chóp bu hàng đầu đảng CSVN như Nguyễn Phú Trọng, Trương Tấn Sang, (không thấy ảnh và tin Nguyễn Tấn Dũng với Bill), Phạm Bình Minh, ... bên cạnh đó, ông cũng không quên gặp một số nhân vật trong giới vận động Dân chủ-Nhân quyền, Xã hội Dân sự ... Thế nhưng, dư luận bên lề thì lại cho rằng "không có chuyện gì là không thể!" chẳng hạn như, Bill sẽ "tháp tùng, bảo hộ" chuyến đi đến nơi về đến chốn cho Trọng ...
30 Tháng Sáu 2015(Xem: 16327)
Nguồn tin khả tín của thân hữu báo Văn Hóa từ Bộ ngoại giao cho biết (nếu không có gì thay đổi vào giờ chót), lịch trình làm việc của Nguyễn Phú Trọng viếng thăm Hoa Kỳ sẽ từ ngày 05 tháng 7 đến 09/7/2015. (Xem chi tiết trang trong)
28 Tháng Sáu 2015(Xem: 23376)
Tin nói rằng Đại tướng Phùng Quang Thanh và toán các cận vệ và sĩ quan tùy tùng sau khi đã kết thúc một tuần làm việc với đối tác Bộ Quốc Phòng Pháp nên rủ nhau đi chơi, mua sắm và thăm vài gia đình "Việt kiều yêu nước" là cơ sở nằm vùng tại Paris. Khi vừa ra khỏi một căn nhà trong hẽm phố Paris thì bị hai kẻ lạ mặt không rõ sắc dân hay quốc tịch đã dùng súng tự động hãm thanh bắn nhiều phát và Đại Tướng Phùng Quang Thanh bị trúng 2 viên đạn.
25 Tháng Sáu 2015(Xem: 17802)
Tầu khựa bắn đạn thật chỉ thiên, Phi - Nhật dàn trận thám thính, Ấn lượn chiến hạm loanh quanh - "Ngày 24.6, Bộ Quốc phòng Philippines tuyên bố cuộc diễn tập bắn đạn thật do quân đội Trung Quốc tổ chức gần đây trên Biển Đông là một hành động thể hiện kế hoạch của Bắc Kinh nhằm quân sự hóa những khu vực mà họ chiếm đóng bất hợp pháp." - "Cùng ngày 24.06, Nhật Bản và Philippines đã cho hai máy bay dọ thám xâm nhập vùng đảo Bãi Cỏ Rong (Reed Bank) tiếp theo một hành động tập trận tương tự ngày hôm trước." - "Các chiến hạm thuộc Hạm đội Viễn Đông Ấn Độ đã chia nhau ghé cảng Sihanoukville của Cam Bốt, Sattahip của Thái Lan, Singapore, Indonesia và Malaysia, cũng như cảng Freemantle tại Úc. Chiến dịch này nằm trong chính sách gọi là « Act East (Hành động hướng Đông) » đang được New Delhi xúc tiến.