VĂN HÓA ONLINE – THẾ GIỐI HÔM NAY – CHỦ NHẬT 27 NOV 2022
Ý kiến/Bài vở vui lòng gởi về: lykientrucvh@gmail.com
Tòa Trọng tài Thường trực khai trương văn phòng đại diện tại Việt Nam
VOA 25/11/2022
Tổng thư ký PCA Marcin Czepelak (thứ 3, bên phải) và Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Bùi Thanh Sơn (thứ 3, bên trái) cắt băng khai trương Văn phòng đại diện của PCA tại Hà Nội vào ngày 24/11/2022.
Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) vừa khai trương văn phòng đại diện mới ở Hà Nội vào ngày 24/11, dưới sự chủ trì của Tổng thư ký PCA Marcin Czepelak và Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Bùi Thanh Sơn. Đây là văn phòng thứ tư của PCA ngoài trụ sở chính ở La Haye và các văn phòng ở Mauritius, Buenos Aires (Argentina), Singapore, và Vienna (Áo).
PCA được thành lập vào năm 1899, là một tổ chức liên chính phủ cung cấp các dịch vụ giải quyết tranh chấp liên quan đến các quốc gia, pháp nhân nhà nước, tổ chức quốc tế cũng như các pháp nhân tư nhân. Các dịch vụ của PCA chủ yếu được sử dụng ở châu Âu và châu Á. Trong các vụ việc được xử lý vào năm 2021, khoảng 47% các bên tranh chấp đến từ khu vực Tây Âu và các nước khác thuộc Nhóm khu vực của Liên Hiệp Quốc và 40% đến từ khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Phần lớn các tranh chấp do PCA giải quyết là tranh chấp liên quan đến nhà nước. Tuy nhiên, phạm vi giải quyết của PCA cũng được mở rộng sang khu vực tư nhân.
Trong số những vụ nổi tiếng mà PCA giải quyết có liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến lợi ích của Việt Nam bao gồm phán quyết năm 2016 của PCA về vụ kiện Biển Đông giữa Trung Quốc và Philippines. (*ct). Trong đó, PCA tuyên bố “không có cơ sở pháp lý” đối với đòi hỏi “quyền lịch sử” của Trung Quốc về những tài nguyên tại các vùng biển nằm trong bản đồ “đường 9 đoạn” ở Biển Đông mà nước này tuyên bố và đưa ra yêu sách đòi toàn bộ chủ quyền Biển Đông, gây tranh chấp với các nước Brunei, Đài Loan, Malaysia, Philippines và Việt Nam.
Một số nhà đầu tư cũng đã chọn tòa này làm nơi để giải quyết tranh chấp trong các vụ kiện chống lại chính phủ Việt Nam như vụ kiện của doanh nhân Trịnh Vĩnh Bình, Đặng Thị Hoàng Yến (Maya Dangelas)…
Văn phòng mới của PCA tại Hà Nội có nhiệm vụ điều hành các phiên xét xử và các cuộc họp của PCA, đồng thời cung cấp các dịch vụ hành chính để hỗ trợ các bên và trọng tài viên tiến hành tố tụng trọng tài dưới sự bảo trợ của PCA, nơi đóng vai trò là kênh liên lạc chính thức và đảm bảo lưu giữ tài liệu an toàn.
Việc mở văn phòng đại diện của PCA được xem là một bước tiến tới hiện thực hóa các cam kết giữa Việt Nam và PCA trong Nghị định thư được ký kết vào năm 2021, đồng thời phục vụ nhu cầu giải quyết tranh chấp đang phát triển của các quốc gia và các tổ chức khác trong những năm tới.
Việt Nam đã tham gia PCA vào năm 2012 bằng việc ký kết Công ước La Haye 1907 về Giải quyết Tranh chấp Quốc tế ở Thái Bình Dương.
Phía Việt Nam cho biết Bộ Ngoại giao Việt Nam đã trao đổi và xúc tiến các hoạt động với PCA về việc mở cơ quan đại diện từ năm 2014. Hai bên đã ký Thỏa thuận nước chủ nhà năm 2014 và tiến đến ký kết Nghị định thư vào năm 2021.
(*ct) Đúng ra là Philippines đã khởi kiện Trung Quốc.
