VĂN HÓA ONLINE – THỨ BẨY 04 NOV 2023
Gaza-Israel War: Ngừng bắn? Diệt chủng?
(*)
Israel trả đũa Gaza: Nước nào ủng hộ và nước nào lên án?
Nguồn hình ảnh, Getty Images. Ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken đã có chuyến thăm thứ hai tới Tel Aviv để thúc đẩy lệnh ngừng bắn tạm thời tại Gaza vì lí do nhân đạo
BBC 04/11/2023
Khi số người chết tăng lên và điều kiện sống của người dân ở Gaza ngày càng xấu đi, cuộc tấn công của Israel vào vùng đất này đang gây chia rẽ quan điểm mạnh mẽ trên trường quốc tế.
Nhiều quốc gia ban đầu ủng hộ Israel ngay sau các cuộc tấn công của Hamas vào ngày 7/10, nhưng các cuộc không kích của Israel vào Gaza và một cuộc tấn công trên bộ nhằm tiêu diệt Hamas đã bị chỉ trích rộng rãi, và một số quốc gia dường như đã điều chỉnh lập trường của họ trong cuộc xung đột.
Trọng tâm của cuộc tranh luận quốc tế hiện nay về cuộc xung đột là vấn đề ngừng bắn.
Vào ngày 27/10, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã thông qua nghị quyết kêu gọi “thỏa thuận ngừng bắn nhân đạo ngay lập tức, lâu dài và bền vững” giữa lực lượng Israel và các chiến binh Hamas.
Nghị quyết không mang tính ràng buộc do Jordan đưa ra đã được thông qua với 120 phiếu thuận, 14 phiếu chống và 45 phiếu trắng.
Ngoại trưởng Israel, Eli Cohen gọi nghị quyết của Liên Hợp Quốc là “đáng khinh” trong khi Thủ tướng Benjamin Netanyahu sau đó bác bỏ lời kêu gọi ngừng bắn, cho rằng việc tạm dừng các hoạt động lúc này sẽ đồng nghĩa với việc “đầu hàng” Hamas.
Kể từ đó, một số quốc gia đã tăng cường chỉ trích Israel và những quốc gia khác đã triệu hồi đại sứ hoặc cắt đứt quan hệ ngoại giao với nước này. Ngay cả Mỹ, quốc gia bỏ phiếu chống lại nghị quyết ngừng bắn, cũng đã có lập trường mềm mỏng hơn, với việc Tổng thống Joe Biden kêu gọi “tạm dừng” giao tranh.
Đây là những gì các quốc gia trên thế giới nói về cuộc chiến Israel-Hamas và cách họ bỏ phiếu tại Liên Hợp Quốc. Cần lưu ý rằng đây là quan điểm của các chính phủ, có thể khác biệt đáng kể với quan điểm phổ biến ở một số quốc gia.
Phương Tây
Nhiều chính phủ Phương Tây đã công khai ủng hộ Israel kể từ khi chiến tranh bắt đầu.
Những tuyên bố ban đầu của Tổng thống Mỹ Joe Biden sau các cuộc tấn công của Hamas đã xác nhận rằng Washington sát cánh cùng Israel và sẽ đảm bảo “Israel có những gì cần thiết để chăm sóc công dân của mình”.
Tuy nhiên, tại một sự kiện vận động tranh cử vào ngày 2/11/2023, Tổng thống Biden đã kêu gọi tạm dừng cuộc xung đột sau khi một kẻ chỉ trích thúc đẩy lệnh ngừng bắn đối đầu với ông.
Ngày hôm sau, Ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken khởi hành chuyến thăm thứ hai tới Tel Aviv để thúc đẩy lệnh ngừng bắn tạm thời vì lí do nhân đạo và thảo luận về các bước cụ thể nhằm giảm thiểu thiệt hại cho dân thường ở Gaza.
Bạch Ốc sau đó cho biết bất kỳ sự tạm dừng giao tranh nào cũng chỉ là tạm thời và cục bộ. Họ đã bác bỏ lời kêu gọi từ Ả Rập và các quốc gia khác về việc ngừng bắn hoàn toàn trong cuộc chiến.
Nguồn hình ảnh, Getty Images. Hàng chục ngàn người biểu tình ở London trong những tuần gần đây để kêu gọi ngừng bắn ở Gaza
Thủ tướng Canada và Anh cũng nhấn mạnh sự ủng hộ của họ đối với “quyền tự vệ của Israel” trong những phản ứng ban đầu của họ đối với cuộc xung đột. Tuy nhiên, cả hai quốc gia đều bỏ phiếu trắng trong cuộc bỏ phiếu của Đại hội đồng Liên hợp quốc.
Hàng chục ngàn người biểu tình ủng hộ Palestine đã tuần hành qua trung tâm London trong những tuần gần đây, yêu cầu ngừng bắn trong cuộc chiến Israel-Hamas.
EU lên án “bằng những lời lẽ mạnh mẽ nhất có thể về các cuộc tấn công của Hamas”, nhấn mạnh tình đoàn kết với Israel, nhưng nhiều thành viên khác nhau đã bộc lộ những khác biệt về quan điểm liên quan đến bất kỳ lệnh ngừng bắn nào.
Đức và Ý, những nước ủng hộ quyền tự vệ của Israel, đã bỏ phiếu trắng trong cuộc bỏ phiếu của Liên Hợp Quốc. Những nước khác như Tây Ban Nha và Pháp đã bỏ phiếu ủng hộ.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, người ban đầu nói rằng Pháp “cam kết với quyền tự vệ của Israel” đã thay đổi quan điểm của mình một chút, có lẽ là do số dân thường thiệt mạng ngày càng tăng.
“Ở Gaza, phải có sự phân biệt giữa Hamas và dân thường,” Macron đăng trên X, trước đây gọi là Twitter.
“Một thỏa thuận ngừng bắn nhân đạo là cần thiết để bảo vệ những người dễ bị tổn hại nhất và cho phép thực hiện các hành động có mục tiêu tốt hơn chống lại những kẻ khủng bố.”
Nguồn hình ảnh, Getty Images.Ở Gaza, điều kiện nhân đạo ngày càng xấu đi khi lương thực, nhiên liệu, nước và thuốc men cạn kiệt
Trung Đông
Hầu hết các nước Trung Đông đều bỏ phiếu ủng hộ nghị quyết của Liên Hợp Quốc và nhiều nước đã lên án mạnh mẽ hoạt động quân sự của Israel.
Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Bahrain, cả hai đều bình thường hóa quan hệ với Israel thông qua Hiệp định Abraham, ban đầu lên án các cuộc tấn công của Hamas.
Tuy nhiên, tuần trước Bahrain đã rút đại sứ khỏi Israel và đại sứ Israel tại Manama cũng rời vương quốc.
Jordan cũng triệu hồi đại sứ của mình ở Israel và cáo buộc nước này đã tạo ra “thảm họa nhân đạo chưa từng có”.
Ả Rập Saudi, quốc gia đã đàm phán trong nhiều tháng với Israel về một thỏa thuận bình thường hóa tiềm năng nhưng không nằm trong Hiệp định Abraham, đã kêu gọi chấm dứt ngay lập tức bạo lực. Nước này không tố cáo rõ ràng Hamas.
Vào ngày 26/10, các ngoại trưởng của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Jordan, Bahrain, Ả Rập Saudi, Oman, Qatar, Kuwait, Ai Cập và Maroc đã lên án “việc nhắm mục tiêu vào dân thường và vi phạm luật pháp quốc tế ở Gaza”.
Tuyên bố chung của họ cho biết quyền tự vệ không biện minh cho việc vi phạm luật pháp và phớt lờ các quyền của người Palestine.
Nguồn hình ảnh, Getty Images. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan gần đây gọi Hamas là “nhóm giải phóng chiến đấu để bảo vệ vùng đất của người Palestine”
Tuần trước, Lãnh đạo tối cao Iran, Ayatollah Ali Khamenei đã kêu gọi các nước Hồi giáo cắt đứt quan hệ kinh tế với Israel cũng như cắt giảm xuất khẩu dầu và thực phẩm sang Israel.
Ông Khamenei và Tổng thống Iran, Ebrahim Raisi đều chúc mừng Hamas sau cuộc tấn công vào Israel, ca ngợi các chiến binh vì "sự dũng cảm, dũng cảm, phản kháng và sáng kiến" của họ. Iran đã phủ nhận mọi liên quan đến các cuộc tấn công.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, Recep Tayyip Erdogan, người ban đầu cố gắng đưa ra giọng điệu hòa giải trong cuộc chiến, đã cứng rắn hơn sau vụ nổ tại bệnh viện Al-Ahli Arab vào ngày 17/10.
Đã có những cáo buộc trái ngược nhau về nguyên nhân của vụ nổ kinh hoàng, trong đó Bộ Y tế do Hamas điều hành ở Dải Gaza cho biết ít nhất 500 người đã thiệt mạng.
Tại một cuộc biểu tình lớn ủng hộ Palestine ở Istanbul vào ngày 28/10, ông Erdogan cho biết Thổ Nhĩ Kỳ đang chuẩn bị tuyên bố Israel là "tội phạm chiến tranh".
Không giống như nhiều đồng minh Nato và Liên minh châu Âu, Thổ Nhĩ Kỳ không coi Hamas là một tổ chức khủng bố và tiếp đón các thành viên của tổ chức này. Tổng thống Erdogan gần đây gọi Hamas là “nhóm giải phóng chiến đấu để bảo vệ vùng đất của người Palestine”.
Thổ Nhĩ Kỳ đã bỏ phiếu ủng hộ nghị quyết của Liên hợp quốc vào ngày 27/10.
Quốc gia Trung Đông duy nhất bỏ phiếu trắng là Iraq.
Không có quốc gia nào ở Trung Đông bỏ phiếu chống lại nghị quyết này, ngoại trừ Israel.
Nga
Nguồn hình ảnh, Getty Images. Trong cuộc tấn công của Israel vào Gaza, hơn 9.000 người đã thiệt mạng, theo Bộ Y tế do Hamas điều hành.
Nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin đã giữ im lặng trong vài ngày đầu tiên sau cuộc tấn công của Hamas vào Israel và thay vào đó, những bình luận ban đầu của ông nhắm vào Mỹ, cho thấy những gì đã xảy ra chứng tỏ “sự thất bại trong chính sách của Mỹ ở Trung Đông”.
Một tuần sau cuộc xung đột, Putin tuyên bố rằng “Israel đã phải hứng chịu một cuộc tấn công tàn ác chưa từng có của các chiến binh Hamas” nhưng đang đáp trả bằng những phương pháp tàn ác của riêng mình.
Điện Kremlin chưa gửi lời chia buồn tới Israel hay lên án Hamas - thực tế là Nga đã tổ chức một phái đoàn Hamas tại Moscow vào ngày 26/10 để thảo luận về việc thả con tin, bao gồm cả công dân Nga.
Nga cùng với Trung Quốc đã phủ quyết một dự thảo nghị quyết do Mỹ bảo trợ tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, trong khi nghị quyết thứ hai do Nga hậu thuẫn không đảm bảo đủ số phiếu ủng hộ.
Nga đã bỏ phiếu ủng hộ nghị quyết của Liên Hợp Quốc kêu gọi ngừng bắn nhân đạo vào ngày 27/10.
Châu Á
Gần như toàn bộ châu Á đã bỏ phiếu ủng hộ lệnh ngừng bắn tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc.
Trung Quốc, quốc gia đang cố gắng khẳng định mình là nhà môi giới hòa bình ở Trung Đông, đã kêu gọi “các bên liên quan giữ bình tĩnh, kiềm chế và ngay lập tức chấm dứt hành động thù địch để bảo vệ dân thường” trong tuyên bố ban đầu sau các cuộc tấn công của Hamas.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết “lối thoát xung đột nằm ở việc thực hiện giải pháp hai nhà nước và thành lập một nhà nước Palestine độc lập”.
Một tuần sau cuộc xung đột, Ngoại trưởng Trung Quốc, Vương Nghị nói rằng hành động của Israel ở Gaza đã "vượt quá phạm vi tự vệ" và chính phủ Israel phải "chấm dứt trừng phạt tập thể đối với người dân Gaza".
Kết quả bỏ phiết nghị quyết kêu gọi “thỏa thuận ngừng bắn” của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc hôm 27/10. Màu xanh: phiếu thuận, màu đỏ: phiếu chống, màu vàng: phiếu trắng
Ấn Độ là một trong những quốc gia bỏ phiếu trắng đối với nghị quyết của Liên Hợp Quốc, nghị quyết mà phe đối lập chỉ trích là "gây sốc".
Trong những năm đầu giành độc lập, Ấn Độ có quan hệ chặt chẽ với Palestine và chính sách chính thức là ủng hộ giải pháp hai nhà nước.
Nhưng kể từ khi chính phủ cánh hữu của Thủ tướng Narendra Modi lên nắm quyền, Ấn Độ ngày càng tăng cường quan hệ với Israel.
Trong tuyên bố đầu tiên sau cuộc tấn công của Hamas vào ngày 7/10, ông Modi nói: “Người dân Ấn Độ luôn sát cánh cùng Israel trong thời điểm khó khăn này. Ấn Độ lên án mạnh mẽ và dứt khoát chủ nghĩa khủng bố dưới mọi hình thức và biểu hiện của nó.”
Pakistan, quốc gia không có quan hệ ngoại giao với Israel, ban đầu áp dụng giọng điệu chừng mực, trong đó Tổng thống Arif Alvi kêu gọi “kiềm chế tối đa để ngăn chặn đổ máu và thiệt hại thêm về nhân mạng”.
“Tình hình đòi hỏi phải ngừng bắn ngay lập tức,” ông đăng trên X.
Tuy nhiên, sau vụ đánh bom trại tị nạn Jabalia ở Gaza vào ngày 1/11/2023, lập trường của Pakistan đã trở nên cứng rắn hơn, với việc Bộ Ngoại giao lên án điều mà họ gọi là "cuộc tấn công man rợ của Israel".
Châu Phi
Nguồn hình ảnh, Getty Images. Những người chỉ trích Israel nói rằng thường dân ở Gaza đã trở thành nạn nhân của sự trừng phạt tập thể
Liên minh châu Phi, có 55 quốc gia thành viên, đã đưa ra tuyên bố vào ngày 7/10 ủng hộ Palestine.
Tuyên bố nêu rõ: "Việc từ chối các quyền cơ bản của người dân Palestine, đặc biệt là quyền của một quốc gia độc lập và có chủ quyền, là nguyên nhân chính gây ra căng thẳng thường trực giữa Israel và Palestine."
Thủ tướng Somalia, Hamza Abdi Barre cho biết chính phủ của ông không coi Hamas là một tổ chức khủng bố và sẵn sàng hỗ trợ đầy đủ cho tổ chức này.
Mặc dù Tunisia đã tuyên bố đoàn kết "đầy đủ và vô điều kiện" với người dân Palestine khi bắt đầu cuộc chiến tranh Israel-Hamas nhưng nước này đã bỏ phiếu trắng trong cuộc bỏ phiếu của Liên Hợp Quốc.
Điều này xảy ra bất chấp Tổng thống Tunisia, Kais Saied đã lên án "sự im lặng quốc tế" về "cuộc diệt chủng" mà ông cho rằng do Israel gây ra.
Quốc hội Tunisia hiện đang tranh luận về một dự thảo luật hình sự hóa việc công nhận Israel và thiết lập các mối quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với nước này.
Các quốc gia châu Phi khác bỏ phiếu trắng là Cameroon, Ethiopia, Nam Sudan và Zambia.
Không có quốc gia châu Phi nào bác bỏ nghị quyết được thông qua tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc vào ngày 27/10.
Mỹ Latinh
Hầu hết các quốc gia ở Mỹ Latinh đã bỏ phiếu ủng hộ nghị quyết của Liên Hợp Quốc.
Tuần trước, Bolivia đã trở thành quốc gia đầu tiên ở Mỹ Latinh cắt đứt quan hệ với Israel kể từ khi cuộc tấn công vào Gaza bắt đầu, với việc chính phủ gọi các cuộc tấn công của Israel ở Gaza là “hung hăng và không cân xứng”.
Israel đáp trả bằng cách chỉ trích động thái của Bolivia là "đầu hàng khủng bố".
Nguồn hình ảnh, Getty Images. Người dân Brazil xuống đường ủng hộ lệnh ngừng bắn ở Gaza
Hai quốc gia Mỹ Latinh khác là Colombia và Chile đã triệu hồi đại sứ của họ về cuộc khủng hoảng nhân đạo ngày càng gia tăng ở Gaza.
Chile, quốc gia có dân số Palestine lớn nhất bên ngoài thế giới Ả Rập, cho biết họ thực hiện hành động này để phản đối "những vi phạm không thể chấp nhận được đối với luật nhân đạo quốc tế" của Israel.
Colombia đã chỉ trích gay gắt các cuộc tấn công của Israel vào Gaza kể từ khi bắt đầu chiến tranh. Tổng thống Gustavo Petro cho biết: “Chúng tôi không ủng hộ nạn diệt chủng”, đồng thời đe dọa cắt đứt quan hệ ngoại giao với Israel.
Trong khi Tổng thống Brazil, Luiz Inacio Lula da Silva ban đầu lên án các cuộc tấn công của Hamas nhằm vào dân thường ở Israel và kêu gọi thả ngay lập tức tất cả các con tin, thì trong một tuyên bố gần đây, ông chỉ trích mạnh mẽ việc Israel xâm nhập vào Gaza.
Vào ngày 25/10, ông Lula da Silva nói: “Những gì đang xảy ra không phải là một cuộc chiến. Đó là một cuộc diệt chủng đã dẫn đến việc giết chết gần 2.000 trẻ em không liên quan gì đến cuộc chiến này. Họ là nạn nhân của cuộc chiến này.”
Paraguay và Guatemala là những quốc gia duy nhất ở Nam hoặc Trung Mỹ bỏ phiếu chống lại nghị quyết của Liên Hợp Quốc.
+++++++++++++++++++++++++++++
XEM THÊM:
TT Joe Biden nói chuyện với Quốc dân Hoa Kỳ
https://www.nhatbaovanhoa.com/p192a12016/tt-joe-biden-noi-chuyen-voi-quoc-dan-hoa-ky
Bài thơ mê sảng
https://www.nhatbaovanhoa.com/a12054/bai-tho-me-sang
Thủ lĩnh Hezbollah (Liban-Lebanon): ‘Chiến tranh sẽ lan rộng nếu…’; Ngoại trưởng Blinken: ‘Hai nhà nước Israel & Palestine’(*)
03/11/2023, thủ lĩnh lực lượng Hezbollah thân Iran ở Liban đưa ra tuyên bố chính thức đầu tiên về xung đột Israel – Hamas, nhấn mạnh cuộc chiến tranh hiện nay có thể lan ra ‘‘toàn khu vực’’, nếu Israel tiếp tục tấn công Gaza.
03/11/2023, tại Tel-Aviv, Israel, ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken khẳng định ‘‘con đường tốt hơn cả, và có thể là duy nhất’’, để bảo đảm an ninh cho Israel, là giải pháp ‘‘Hai Nhà nước’’ cùng tồn tại, một Nhà nước Israel, một Nhà nước Palestine.
Thủ lĩnh Hezbollah cảnh báo chiến tranh ‘‘lan rộng’’ nếu Israel tiếp tục tấn công Gaza
RFI 04/11/2023
Người dân Iraq theo dõi bài phát biểu trên truyền hình của Sayyed Hassan Nasrallah, lãnh đạo tổ chức Hezbollah của Liban, tại Basra, Iraq, ngày 03/11/2023. AP - Nabil al-Jurani
Ông Hassan Nasrallah ca ngợi cuộc kháng chiến ‘‘anh hùng’’ của Hamas tại Gaza, và khẳng định Hoa Kỳ ‘‘hoàn toàn chịu trách nhiệm’’ về xung đột hiện nay, cảnh báo ‘‘mọi biện pháp’’ đều để ngỏ, bao gồm việc xung đột được mở rộng tại vùng biên giới Liban – Israel.
Bài phát biểu được trông đợi của Hassan Nasrallah gây thất vọng cho những người muốn cứng rắn hơn với Israel, đồng thời khiến một bộ phận truyền thông và giới chính trị Liban thở phào, vì nguy cơ Liban bị cuốn vào chiến tranh với Israel tạm thời lùi xa. Thông tín viên RFI Paul Khalifeh tường trình từ Beyrouth:
‘‘Một phát biểu được đưa ra vào thời điểm đầy thách thức: Vừa sáng tỏ, vừa chừng mực’’, nhật báo Al-akhbar, thân cận với tổ chức Hezbollah, đã cân đong từng chữ để đưa ra một nhận định có khoảng cách về phát biểu của thủ lĩnh Hassan Nasrallah, vừa gây thất vọng, nhưng cũng vừa khiến người Liban thở phào nhẹ nhõm.
Nhật báo Al-akhbar cho biết dân chúng và chính giới Liban bị chia rẽ giữa một bên là thái độ ‘‘hài lòng’’ trước việc thủ lĩnh Hezbollah đã không hành động ‘‘một cách bộc phát, bất chấp tình hình khó khăn mà người Palestine đang đương đầu hiện nay’’, với bên kia là thái độ ‘‘thất vọng’’ của những người đang chờ đợi một quyết định ‘‘mạnh mẽ hơn’’ đối với Israel và Hoa Kỳ.
Publicité
Đối với cựu bộ trưởng Walid Joumblatt, phát biểu của thủ lĩnh Hezbollah là ‘‘thực tế và cân bằng’’. Viên cựu bộ trưởng, thủ lĩnh cộng đồng sắc tộc thiểu số theo đạo Druze ở Liban, khẳng định Hezbollah coi như đã ‘‘mở ra một mặt trận tại miền nam Liban theo cách của mình, và điều này buộc Israel phải giảm bớt lực lượng tấn công Gaza’’, nhưng không đi xa đến mức biến toàn bộ vùng biên giới phía nam Liban thành chiến trường.
Tuy nhiên, việc thủ lĩnh Hezbollah tránh một cuộc chiến tổng lực với Israel trong hiện tại không khiến các đối thủ của Hezbollah hài lòng. Chủ tịch đảng Thiên Chúa Giáo Liban, Kataëb Samy Gemayel, bác bỏ ‘‘việc Hassan Nasrallah gắn chặt số phận của Liban với Gaza’’. Ông cũng bất bình với việc chính quyền Liban đang hoàn toàn vắng bóng trong thế cuộc hiện nay’’.
Về phía Hoa Kỳ, Washington hôm qua ngay lập tức cảnh báo Hezbollah không được tìm cách lợi dụng cuộc chiến Israel - Hamas. Theo một phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, cần tránh để Liban bị lôi vào vòng chiến tranh với ‘‘các tổn thất kinh hoàng cho dân thường’’.
‘‘Hai Nhà nước’’: Giải pháp duy nhất bảo đảm an ninh cho Israel
Phát biểu của lãnh đạo Hezbollah được đưa ra đúng vào lúc ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đang công du Cận Đông. Hôm 03/11/2023, tại Tel-Aviv, Israel, ngoại trưởng Mỹ khẳng định ‘‘con đường tốt hơn cả, và có thể là duy nhất’’, để bảo đảm an ninh cho Israel, là giải pháp ‘‘Hai Nhà nước’’ cùng tồn tại, một Nhà nước Israel, một Nhà nước Palestine.
Sau Israel, tối hôm qua, ngoại trưởng Mỹ đã đến Jordanie.
(*) Tít do VHO đặt
