Nobel Vật Lý 2016 : "Vật chất biến đổi bất thường" và ba giáo sư Anh

06 Tháng Mười 201611:33 CH(Xem: 6737)

"VĂN HÓA ONLINE-CALIFORNIA"  THỨ  SÁU  07  OCT  2016


image099

Giáo sư Nhật Bản Yoshinori Ohsumi, Nobel Y học 2016.Mandatory credit Kyodo/via REUTERS


Mùa Nobel 2016 đã mở đầu với Nobel Y học. Khôi nguyên năm nay là giáo sư Nhật Bản Yoshinori Ohsumi và công trình nghiên cứu hiện tượng « tế bào tự phân hủy và tái tạo ». Cơ chế « thực bào » giúp tìm hiểu hiện tượng tế bào tái sinh hay tự hủy và cách thức cơ thể thích ứng khi nhịn đói hay bị nhiễm trùng.


Theo tuyên bố của Ủy ban Nobel Y Học Thụy Điển khi công bố giải thưởng cao quý nhất được trông đợi hàng năm tại Stockholm, thì việc « biến đổi gen của hiện tượng tế bào tự hủy có liên can đến nhiều căn bệnh như ung thư và hệ thống thần kinh ».


Hiện tượng này được khám phá trong thập niên 1960. Các nhà nghiên cứu lần đầu tiên phát hiện một số tế bào tự phân hủy các chất sống của chính mình qua một bào quan gọi là lysosome.


Kiến thức về hiện tượng « tái tạo hay tự hủy » này rất còn hạn chế cho đến thập niên 1990. Vào thời điểm này, giáo sư Yoshinori Ohsumi đã chứng minh một cách « sáng chói » qua thí nghiệm với men và nhận diện được « gen » điều hành hiện tượng « autophagie ». Sau đó, Yoshinori Ohsumi khám phá ra các « cơ chế vận hành ngấm ngầm bên dưới » mà thật ra là do cơ thể con người thực hiện.


Khám phá của giáo sư Yoshinori Ohsumi cho phép tìm hiểu vì sao tế bào bình thường lại biến đổi thành tế bào ung thư hay tự hủy trong trường hợp tế bào thần kinh, gây bệnh Parkinson.


Sinh quán tại Fukuoka, giáo sư Yoshinori Ohsumi năm nay 71 tuổi. Đậu tiến sĩ năm 1974 ở đại học Tokyo. Sau ba năm nghiên cứu ở đại học Rockefeller, New York, ông hồi hương và lập phòng thí nghiệm riêng ở Tokyo. Từ năm 2009, ông giảng dạy tại đại học Tokyo.


Khi được viện Karolinska điện thọai báo tin trước, giáo sư Yoshinori Ohsumi tỏ ra khá ngạc nhiên, không ngờ công trình của mình được ân thưởng./ (theoTú Anh 03-10-2016)


Nobel Vật Lý 2016 : "Vật chất biến đổi bất thường" và ba giáo sư Anh

 

image101

Ba nhà khoa học David Thouless, Duncan Haldane và Michael Kosterlitz nhận giải, ngày 4/10/2016.News Agency/Anders Wiklund/via REUTERS


Khôi nguyên giải thưởng Nobel vật lý 2016 là ba giáo sư người Anh, nghiên cứu tại Hoa Kỳ, về "những biến đổi bất thường của vật chất", theo thông báo của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển ngày hôm nay 04/10/2016.


Theo ban giám khảo của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển, công trình nghiên cứu lý thuyết, bằng toán học, của ba nhà khoa học này « cho phép đạt được những bước tiến lớn trong việc tìm hiểu bí mật của vật chất và mở ra một viễn cảnh khám phá phát minh vật liệu mới » trong lãnh vực điện tử và khoa học vật liệu.


Các khám phá của ba khôi nguyên Nobel vật lý 2016 tạo ra hy vọng áp dụng chế tạo hệ thống « siêu dẫn » và máy « vi tính lượng tử » trong tương lai.


Người được phần thưởng lớn nhất là giáo sư danh dự David Thouless, 82 tuổi, sinh quán ở Scotland, nghiên cứu tại đại học Washington ở Seatle (bang Washington). Ông được phân nửa tiền thưởng gần 450.000 đôla.


Hai đồng nghiệp còn lại là giáo sư Duncan Haldane, 65 tuổi, sinh quán Luân Đôn, giảng dạy tại đại học Princeton (New Jersey) và Michael Kosterlitz, 64 tuổi, sinh quán Scotland, nghiên cứu tại đại học Brown ở Providence, bang Rhode Island, chia nhau nửa phần thưởng Nobel./ (theo Tú Anh 04-10-2016)