Trump's FONOPs và Tập Cận Bình ở South China Sea

11 Tháng Năm 20204:02 CH(Xem: 5895)

VĂN HÓA ONLINE - NHẬT KÝ BIỂN ĐÔNG - THỨ BA 12 MAY 2020

Ý kiến-Bài vở vui lòng gởi về:  lykientrucvh@gmail.com (VănHóa Online-California)


Trump's FONOPs và Tập Cận Bình ở South China Sea (*)


image001


Vòng tròn đó là vùng biển South China Sea, nhỏ xíu so với Ấn độ dương Thái bình dương. Ảnh minh họa


Thế trận quân sự Mỹ thách thức Trung Quốc ở Biển Đông và xung quanh


Ngô Minh Trí


11/05/2020 Thanh Niên


Phản ứng trước các hành vi của Trung Quốc, Mỹ cấp tập điều động lực lượng quân sự hỗn hợp bao gồm cả hải quân, không quân lẫn thủy quân lục chiến hoạt động ở Biển Đông và khu vực lân cận nhằm thể hiện sự răn đe toàn diện.


Ngày 9.5.2020, Hạm đội 7 - Thái Bình Dương của hải quân Mỹ thông báo vừa điều động 3 tàu ngầm để tập trận cùng một số tàu chiến nổi, máy bay của nước này từ ngày 2 - 8.5 ở khu vực biển Philippines. Không công bố chi tiết 3 tàu ngầm tập trận, nhưng phía Mỹ cho biết nội dung tập trận bao gồm cả hoạt động trên mặt biển lẫn phía dưới mặt nước, cũng như tiến hành đổ bộ.


Đại diện quân đội Mỹ cho hay nội dung tập trận nhằm tăng cường khả năng hoạt động cho tàu ngầm nước này cũng như các chương trình phối hợp ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (Indo - Pacific).


Nhật đuổi tàu hải cảnh quấy rối tàu cá

Lực lượng bảo vệ bờ biển Nhật Bản (JCG) hôm qua xác nhận đã xảy ra chạm trán giữa tàu của lực lượng này và nhóm tàu hải cảnh của Trung Quốc trên vùng biển gần quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư, theo Hãng tin AFP. JCG cho hay nhóm tàu gồm 4 chiếc của đối phương tiến vào vùng biển trên khoảng 16 giờ hôm 8.5. Sau đó khoảng 50 phút, 2 tàu hải cảnh trong nhóm này bắt đầu đuổi theo một tàu cá Nhật Bản đang ở cách đảo Uotsuri, hòn đảo lớn nhất thuộc  Senkaku/Điếu Ngư, khoảng 12 km. JCG lập tức cử đội tàu tuần tra đến hiện trường và phát cảnh báo qua vô tuyến, buộc nhóm tàu Trung Quốc rời khỏi khu vực. Một ngày sau, 2 tàu hải cảnh của Trung Quốc tiếp tục xuất hiện tại vùng biển trên và đến gần tàu cá bị quấy rối hôm trước. Trong toàn bộ quá trình, tàu của JCG duy trì cảnh giác và sẵn sàng can thiệp để bảo vệ tàu cá.


H.G


Trả lời Thanh Niên ngày 10.5 về nội dung diễn tập trên, TS Satoru Nagao (Viện Nghiên cứu Hudson, Mỹ) cho rằng đó là những phần tập luyện rất thực tế xét trong bối cảnh Biển Đông hiện nay. Cùng ngày 10.5, khi trả lời Thanh Niên xung quanh diễn biến trên, PGS Stephen Robert Nagy (Đại học Cơ Đốc giáo quốc tế - Nhật Bản, Học giả tại Quỹ Châu Á - Thái Bình Dương ở Canada) cho rằng: Mỹ đang tiếp tục tăng cường sự hiện diện của hải quân, cả tàu chiến nổi lẫn tàu ngầm, nhằm đẩy lùi các hành động của Trung Quốc trong khu vực Indo - Pacific nói chung, Biển Đông nói riêng.


“Trong đó, việc Washington triển khai tàu ngầm có ý nghĩa quan trọng hơn tàu chiến nổi, bởi Bắc Kinh đang tìm cách kiểm soát khu vực trong lòng biển ở Biển Đông. Cụ thể, những hoạt động quân sự và “núp bóng” nghiên cứu khoa học gần đây của Trung Quốc dường như hé lộ việc nước này đang đẩy mạnh việc lập bản đồ nhiệt dưới nước, dòng chảy ở khu vực Biển Đông. Hơn thế nữa, Washington triển khai tàu ngầm đến biển Philippines lúc này khá đúng thời điểm, khi Bắc Kinh lợi dụng tình hình dịch bệnh Covid-19 để tiến hành các hành vi gây mất an ninh trên Biển Đông”, PGS Nagy đánh giá.


Việc điều động tàu ngầm tập trận ở vùng biển Philippines có thể xem là bước ngoặt mới của Mỹ trong việc gửi thông điệp đến Trung Quốc về tình hình an ninh khu vực Indo - Pacific nói chung, Biển Đông nói riêng. Nên dù cuộc tập trận diễn ra ở biển Philippines thì vẫn chứa đựng thông điệp của Washington gửi đến Bắc Kinh liên quan tình hình Biển Đông.


3 thông điệp của Washington

TS Nagao nhận xét Washington đang nhấn mạnh 3 điều.


Thứ nhất, trong ngắn hạn, hải quân Mỹ cần thể hiện sức mạnh để ngăn chặn Trung Quốc có những hành vi gây lo ngại trên Biển Đông cũng như khu vực Indo - Pacific. Ngay cả khi tàu sân bay USS Theodore Roosevelt phải neo tại đảo Guam để xử lý dịch bệnh Covid-19, thì Mỹ vẫn thừa sức điều động một lực lượng đông đảo gồm tàu chiến nổi, máy bay chiến đấu và cả tàu ngầm để đảm bảo sức mạnh. Bên cạnh đó, Mỹ vẫn đang vận hành tàu đổ bộ tấn công USS America có khả năng hoạt động như tàu sân bay. Vì thế, đây là một lực lượng hỗn hợp toàn diện.


Thứ hai, trong trung hạn, Washington cũng cần gửi thông điệp rằng sẽ không để cho tàu ngầm. của Bắc Kinh kiểm soát Biển Đông. Bởi nhiều khả năng, Trung Quốc có thể điều động tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo hạt nhân đến hoạt động ở Biển Đông nhằm tạo nên vành đai răn đe hạt nhân, kết hợp cùng các tàu chiến nổi và máy bay bao quanh các thực thể và đảo mà nước này đang chiếm giữ phi pháp tại vùng biển này. Để phòng ngừa khả năng này, Lầu Năm Góc cần chứng minh rằng tàu ngầm của Trung Quốc sẽ vô dụng trước sức mạnh của hải quân Mỹ. Trong nội dung tập trận từ ngày 2 - 8.5 mà hải quân Mỹ tiến hành ở vùng biển Philippines thì có cả phần chống tàu ngầm chính là để khẳng định thông điệp này.


Thứ ba, trong dài hạn, Mỹ cần chứng minh các thực thể nhân tạo mà Trung Quốc liên tục quân sự hóa là vô dụng đối với chiến lược thôn tính Biển Đông mà Bắc Kinh theo đuổi. Trung Quốc đã tốn kém rất nhiều để phát triển hạ tầng, quân sự hóa các thực thể này vì tin rằng đây là phương tiện tốt nhất cho chiến lược vừa nêu. Nhưng sức mạnh quân sự ở các đảo, thực thể mà Trung Quốc chiếm đóng phi pháp trên Biển Đông có mạnh hay không? Cuộc tập trận vừa qua của Mỹ bao gồm tàu ngầm, tàu chiến nổi cùng máy bay. Mỹ cũng đang triển khai máy bay ném bom chiến lược tầm xa B-1 Lancer đến khu vực. Xét về sức mạnh quân sự, mỗi tàu ngầm mang theo 12 tên lửa hành trình Tomahawk. Các tàu chiến nổi cũng mang theo cơ số hùng hậu tên lửa Tomahawk và cả máy bay B-1 cũng mang theo 8 tên lửa loại này. Với tầm bắn khoảng 1.000 km, số tên lửa Tomahawk trên máy bay và tàu chiến Mỹ thừa sức vô hiệu hóa các thực thể, đảo mà Trung Quốc đang quân sự hóa ở Biển Đông.


Răn đe toàn diện

Thời gian qua, Mỹ liên tục điều động nhiều tàu chiến nổi đến tập trận ở Biển Đông hoặc các vùng biển lân cận nằm ở khu vực tây Thái Bình Dương. Cuối tháng 3, hải quân Mỹ liên tục công bố hình ảnh chiến hạm tập trận bắn đạn thật phóng tên lửa. Cụ thể là hình ảnh tàu tuần dương USS Shiloh phóng tên lửa đối không SM2 (với tầm bắn gần 170 km) trong một cuộc tập trận bắn đạn thật ở biển Philippines, rồi tàu khu trục USS Barry phóng tên lửa ở vùng biển Indo - Pacific.


Từ tháng 3 đến nay, hải quân Mỹ cũng đưa ra hình ảnh của hàng loạt cuộc tập trận với sự tham gia của nhiều chiến hạm như: tàu đổ bộ tấn công USS America mang theo chiến đấu cơ F-35 để triển khai tác chiến như tàu sân bay, tàu chiến cận bờ lớp Independence, nhóm tác chiến tàu sân bay USS Theodore Roosevelt.


Trong đó, nội dung tập trận của Nhóm tác chiến tàu sân bay USS Theodore Roosevelt và Nhóm tác chiến viễn chinh USS America trên Biển Đông hồi giữa tháng 3 đã được hé lộ thông qua video clip dài 52 giây do quân đội Mỹ công bố. Theo đó, ngoài việc triển khai chiến đấu cơ F-35 uy lực, thì Mỹ cũng tập luyện cả khả năng dùng máy bay lưỡng dụng Osprey V-22 (có thể cất hạ cánh thẳng đứng như máy bay trực thăng và bay như máy bay phản lực) để chở theo binh sĩ thủy quân lục chiến, hải quân thực hiện đổ bộ lên đảo. Tốc độ lên đến 500 km/giờ và bán kính chiến đấu lên đến 700 km, loại máy bay này là phương tiện hành quân khẩn cấp linh hoạt nhất hiện nay. Tàu USS America hiện đang mang theo máy bay Osprey V-22. Nếu Osprey V-22 giúp đổ bộ đường không, thì tàu đệm khí do tàu vận tải đổ bộ lớp San Antonio lại trở thành phương tiện đổ bộ đường biển. Tàu lớp San Antonio vừa qua cũng hiện diện trên Biển Đông.


Trên không, từ tháng 3 đến nay, Lầu Năm Góc cũng nhiều lần điều động máy bay ném bom tầm xa B-1 Lancer, máy bay trinh sát săn ngầm P-3 Orion cùng một số loại máy bay trinh sát khác hoạt động tại Biển Đông. Bên cạnh đó, máy bay trinh sát săn ngầm P-8 Poseidon cũng từng hoạt động tại Biển Đông.


Kết hợp những yếu tố trên, Washington đang hình thành một mạng lưới răn đe toàn diện nhằm vào Bắc Kinh trên Biển Đông.


Răn đe Bắc Kinh bằng thế trận tàu sân bay Indo-Pacific


Ngô Minh Trí


26/04/2020 Thanh Niên


Giữa lúc Trung Quốc có nhiều động thái quân sự gây quan ngại cho an ninh biển của khu vực, đặc biệt là ở Biển Đông, thì tứ giác an ninh Mỹ - Nhật Bản - Úc - Ấn Độ đang có mạng lưới tàu sân bay khá hùng mạnh tại Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (Indo-Pacific).


Hiện nay, lực lượng tàu sân bay của Mỹ vẫn được xem là hùng mạnh nhất ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.


Trung Quốc chạy đua

Washington đang vận hành 11 tàu sân bay, gồm 10 chiếc lớp Nimitz và 1 chiếc lớp Gerald Ford, chưa kể chiếc thứ 2 thuộc lớp Gerald Ford sắp được biên chế. Mỹ thường xuyên duy trì 1 - 2 tàu sân bay hoạt động ở vùng biển Thái Bình Dương và một vài chiếc khác ở khu vực Ấn Độ Dương. Tuy nhiên, Trung Quốc gần đây nổi lên như một thế lực tàu sân bay khi chính thức biên chế 2 tàu là Liêu Ninh và Sơn Đông thường xuyên hiện diện ở khu vực tây Thái Bình Dương.


Ngày 25.4, trả lời Thanh Niên về thực lực tàu sân bay Trung Quốc, TS Satoru Nagao (Viện Nghiên cứu Hudson, Mỹ) cho rằng: “Tàu sân bay Liêu Ninh và Sơn Đông chưa có khả năng thực chiến cao, bởi máy bay chiến đấu J-15 được sử dụng kèm theo có trọng lượng quá lớn nhưng tàu sân bay lại không có bộ phóng máy bay”.


Như Thanh Niên từng phân tích, dù tàu sân bay Mỹ lớn và dài hơn tàu sân bay Trung Quốc, nhưng J-15 có tổng trọng lượng tối đa khi cất cánh lên đến 33 tấn, trong khi máy bay F/A-18 trên tàu sân bay Mỹ chỉ là 23 tấn. Vì thế, Trung Quốc vẫn phải tìm cách trang bị loại máy bay khác hoặc nâng cấp loại hiện tại để phù hợp hơn.


So sánh tàu sân bay Trung Quốc với tàu sân bay Mỹ, TS Nagao nhận định: “Dù hải quân Trung Quốc phát triển rất nhanh trong thời gian qua, nhưng tàu sân bay của nước này vẫn chưa thể so với tàu sân bay Mỹ. Ngoài ra, Bắc Kinh cũng cần bổ sung thêm tàu ngầm cho nhóm tác chiến tàu sân bay thì mới nâng cao năng lực thực chiến. Kèm theo đó, còn phải có khả năng phối hợp với máy bay chiến đấu và tên lửa từ đất liền. Điều này đòi hỏi hệ thống tổ chức tác chiến tinh vi”.


Mô hình tàu sân bay hiện đại

Cùng ngày 25.4, trả lời Thanh Niên, TS James Holmes (Đại học Hải chiến Mỹ) cho biết: “Hiện nay, Mỹ đang có ý định cắt giảm số lượng tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân hoạt động. Thậm chí, Washington có thể dần không duy trì song song 1 tàu sân bay thường trực trong khu vực Thái Bình Dương và 1 tàu sân bay neo tại Nhật Bản. Có lẽ Mỹ hướng đến tập trung tàu sân bay ở tại nước này và chỉ có mặt ở các vùng căng thẳng khi cần thiết”.


Tuy nhiên, ông Holmes phân tích thêm: “Có những tín hiệu khác quanh việc củng cố sức mạnh tác chiến kiểu tàu sân bay ở vùng biển trong khu vực. Cụ thể như Mỹ đang đẩy mạnh việc vận hành tàu đổ bộ tấn công được trang bị chiến đấu cơ thế hệ 5 tàng hình F-35B”. Nằm trong dòng F-35, phiên bản F-35B thuộc loại cất cánh đường băng ngắn và hạ cánh thẳng đứng (STOVL) phù hợp để biên chế cho các tàu đổ bộ tấn công có độ choán nước lớn.


“Mỗi tàu như thế có thể mang theo khoảng 13 chiến đấu cơ F-35B, tức ít hơn nhiều so với con số 60 - 70 chiếc trên các tàu sân bay truyền thống của Mỹ, và chỉ bằng khoảng một nửa so với số lượng chiến đấu cơ trên tàu sân bay Liêu Ninh hay Sơn Đông của Trung Quốc. Nhưng số lượng chiến đấu cơ như thế vẫn duy trì sức mạnh đáng kể.


Thêm vào đó, các đồng minh của Mỹ ở khu vực như Nhật và Úc đang có xu hướng phát triển tàu đổ bộ tấn công mang theo chiến đấu cơ F-35B tương tự mô hình Mỹ đang thực hiện”, TS James Holmes đánh giá và khẳng định: “Đây chính là xu hướng của hải quân hiện đại trong tương lai, quan trọng là linh hoạt, tinh gọn nhưng vẫn kết hợp hiệu quả hỏa lực để đạt sức mạnh tác chiến cần thiết”.


Thực tế, sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ hải quân và không quân đang tạo ra một thay đổi về tàu sân bay. Đến nay, Washington đều đã triển khai F-35B vận hành cùng tàu tấn công đổ bộ thuộc lớp America và Wasp để gần như đã nâng cấp lực lượng hải quân có đến hơn 20 tàu có thể tác chiến như tàu sân bay. Thời gian qua, tàu USS America thuộc lớp America liên tục hoạt động ở tây Thái Bình Dương nói chung và Biển Đông nói riêng. Tàu USS America còn có nhiều hoạt động nhằm răn đe tàu chiến Trung Quốc trên Biển Đông.


Các thế lực tàu sân bay

Không chỉ Mỹ, Nhật Bản cũng đang nâng cấp hạm đội để triển khai tàu sân bay. JS Kaga và JS Izumo thuộc lớp Izumo - loại chiến hạm lớn nhất của Nhật Bản kể từ sau Thế chiến 2. Ban đầu, tàu lớp Izumo vốn là tàu khu trục mang theo máy bay trực thăng. Từ năm 2018, Tokyo đã xúc tiến kế hoạch nâng cấp chiến hạm lớp Izumo trở thành hàng không mẫu hạm đích thực hoạt động cùng với chiến đấu cơ F-35B. Đến nay, chiếc JS Kaga gần như đã chính thức trở thành tàu sân bay.


Nếu Nhật Bản có tàu sân bay án ngữ phía bắc Thái Bình Dương thì tại phía nam Thái Bình Dương, Úc cũng đang sở hữu sức mạnh tương tự với 2 chiến hạm thuộc lớp Canberra là HMAS Canberra và HMAS Adelaide. Lớp tàu này có chiều dài khoảng 230 m, độ choán nước toàn tải xấp xỉ 27.000 tấn nên hoàn toàn có thể mang theo và triển khai tác chiến với F-35B. Úc cũng là đối tác của Mỹ trong chương trình F-35 và đang trong quá trình tiếp nhận loại tiêm kích tối tân này.


Thời gian qua, Mỹ khởi động chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (Indo-Pacific) tự do và rộng mở, với nền móng an ninh dựa trên mạng lưới “tứ giác an ninh” gồm Mỹ, Nhật Bản, Úc và Ấn Độ. Trong nhóm này, Ấn Độ nhiều năm qua đã sở hữu tàu sân bay tương đương với tàu Liêu Ninh. Tuy nhiên, bằng việc sử dụng chiến đấu cơ Mig-29 có tổng trọng lượng cất cánh chỉ khoảng 18 tấn, tàu sân bay Ấn Độ đang có khả năng tác chiến khá tốt.


Đánh giá về vai trò của tàu sân bay, TS Satoru Nagao cho rằng: “Tàu sân bay có vai trò biểu tượng cao. Xét về khả năng tác chiến ở góc độ tàu chiến nổi, tàu sân bay không thể so sánh như với tàu ngầm hay tàu khu trục, tàu tuần dương về tính thiết thực và tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, ở thời bình thì tàu sân bay mang giá trị thông điệp răn đe rất cao”.


Phân tích thêm, ông Nagao cho rằng: “Từ những thực tế lịch sử cũng như hiện tại, tàu sân bay rất hữu ích trong việc ngăn cản các hoạt động của Trung Quốc tại Biển Đông nói riêng và khu vực nói chung. Với khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, tàu sân bay Mỹ với quy mô lớn hơn hẳn, có thể đóng vai trò tiên phong và được hỗ trợ bởi các nước còn lại trong “tứ giác an ninh” là Ấn Độ, Nhật Bản và Úc”.


Máy bay tuần tra Mỹ tiếp tục hoạt động ở Biển Đông

Ngày 25.4, qua mạng xã hội Twitter, chuyên trang theo dõi hoạt động của máy bay quân sự Aircraft Spots thông báo máy bay chống tàu ngầm, tuần tra biển P-3C thuộc hải quân Mỹ hoạt động ở Biển Đông. Ngày 21.4, Aircraft Spots cũng thông tin máy bay trinh sát EP-3E của hải quân Mỹ hoạt động ở Biển Đông.


Ba ngày trước đó, tức là ngày 18.4.2020, hải quân Mỹ cũng đã điều một chiếc P-3C hoạt động ở vùng biển này. Ngoài ra, không quân Mỹ đã điều máy bay trinh sát RC-135U đến hoạt động ở Biển Đông trong ngày 15 và 17.4, theo Aircraft Spots.


Mỹ liên tục điều máy bay tuần tra biển và máy bay trinh sát hoạt động ở Biển Đông sau khi tờ Hoàn Cầu thời báo hôm 13.4 dẫn lời phát ngôn viên của hải quân Trung Quốc cho hay nhóm tác chiến tàu sân bay Liêu Ninh của nước này đã lần lượt vượt qua eo biển Miyako, eo Ba Sĩ và tiến vào Biển Đông để tổ chức tập trận. Văn Khoa


(*) tựa của VHO.