VĂN HÓA ONLINE - ĐIỂM NÓNG 1 A - THỨ TƯ 16 JAN 2019
Khu trục hạm trang bị tên lửa dẫn đường USS McCampbell (DDG 85) file photo. (U.S. Navy/MC3 Patrick Dionne)
Biển Đông Có Gì Mới?
Tổng hợp và biên dịch: Nhật Minh
Dự án Đại Sự Ký Biển Đông
Nội dung
- Tiết lộ về dự thảo Tuyên bố chung ASEAN: Các nhà lãnh đạo ASEAN muốn nhấn mạnh mối lo ngại về quân sự hoá ở Biển Đông và đồng thuận tập trận chung với Mỹ
- Trung Quốc “hy vọng” hoàn tất COC trong 3 năm. Ý nghĩa gì đằng sau từ “hy vọng”?
- Việt Nam: Thủ tướng bày tỏ lo ngại về diễn biến Biển Đông
- Philippines: Quan chức an ninh chỉ trích hành động của Trung Quốc ở Biển Đông
- Quân đội Nhân dân Trung Quốc gửi đảng viên ra nước ngoài học và nghiên cứu
- Quần Đảo Marshall tố cáo Trung Quốc xâm phạm chủ quyền
- Cùng những thông tin khác.
Tiết lộ về dự thảo Tuyên bố chung ASEAN: Các nhà lãnh đạo ASEAN muốn nhấn mạnh mối lo ngại về quân sự hoá ở Biển Đông và đồng thuận tập trận chung với Mỹ
Các nhà lãnh đạo Đông Nam Á sẽ nhấn mạnh mối lo ngại của họ về hoạt động xây đảo ở Biển Đông, kêu gọi chấp dứt quân sự hoá trong khu vực, và nhấn mạnh về một thoả thuận về việc tập trận chung trên biển với Hoa Kỳ vào năm tới, nối tiếp tập trận chung với Trung Quốc vài tuần trước. Đó là một số điểm trong một bản dự thảo tuyên bố chung mà ASEAN sẽ đưa ra sau Hội nghị thượng đỉnh ở Singapore tuần này.
Tuy nhiên ngôn ngữ của bản dự thảo vẫn có thể thay đổi. Các từ ngữ và đoạn văn trong dự thảo vẫn phải chịu sự điều chỉnh trước khi tuyên bố cuối cùng được đưa ra bởi các nhà lãnh đạo.
Nguồn: ASEAN leaders to press concern over SCS militarization, seek maritime exercise with US –draft statement – GMA News Online 13/11/2018.
Trung Quốc “hy vọng” hoàn tất COC trong 3 năm
Phát biểu tại Singapore ngày 13 tháng 11 trước lễ khai mạc hội nghị thượng đỉnh ASEAN, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường nói rằng Trung Quốc hy vọng tiến trình tham vấn COC sẽ được hoàn thành trong 3 năm nữa, nhằm góp phần bảo đảm hòa bình và ổn định ở Biển Đông. Và một thoả thuận COC cũng sẽ có ích cho tự do thương mại và phục vụ lợi ích của các bên khác.
Chưa rõ vì sao ông Lý chọn thời điểm 3 năm. Một bài báo trên Nikkei Asia Review mới đây tiết lộ Trung Quốc nêu ra một số đòi hỏi nhằm ngăn chặn sự hiện diện của các nước ngoài khu vực trên Biển Đông, và những ý tưởng này của Trung Quốc đã cản trở diễn tiến đàm phán COC. Bên cạnh đó, còn một số vấn đề có thể khiến quá trình đàm phán gặp trở ngại như tính ràng buộc pháp lý của COC, hay phạm vi áp dụng COC có bao gồm Hoàng Sa. Trung Quốc chỉ muốn có một COC không ràng buộc pháp lý và luôn muốn gạt Hoàng Sa ra khỏi bộ quy tắc.
Sự lựa chọn từ “hy vọng” một cách không rõ ràng của ông Lý cũng khiến người ta nhớ lại năm 2015, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã lắt léo sử dụng cụm từ “không có ý định” khi nói với Tổng thống Hoa Kỳ Obama: “Trung Quốc không có ý định quân sự hoá ở Biển Đông.” Đó không phải là một cam kết rõ ràng, và những năm sau đó đã chứng kiến không những tốc độ gia tăng các hoạt động triển khai khí tài quân sự bao gồm hệ thống tên lửa ra quần đảo Trường Sa, Trung Quốc còn tiến hành cuộc tập trận trên biển quy mô chưa từng có nhằm phô diễn lực lượng, và liên tục phát cảnh báo hay có những cuộc đối mặt không an toàn đối với tàu, máy bay nước ngoài tới gần những thực thể Trung Quốc đang chiếm đóng. Giờ đây, việc các tàu thuyền và máy bay các nước gặp cảnh báo hay phải chạm trán với hải quân Trung Quốc đã trở thành một điều bình thường mới ở Biển Đông.
Cùng ngày, cố vấn an ninh quốc gia của tổng thống Mỹ, ông John Bolton khẳng định trước báo giới tại Singapore rằng bất kỳ thỏa thuận nào liên quan đến COC giữa Trung Quốc – ASEAN cũng không nên kèm điều khoản giới hạn quyền tiếp cận vùng biển này.
Ông cũng lên tiếng chỉ trích Trung Quốc đã tìm cách kéo dài đàm phán qua nhiều năm để xây dựng các tiền đồn quân sự khắp Biển Đông.
Nguồn:
Trung Quốc nói muốn hoàn tất COC Biển Đông trong 3 năm – Thanh Niên 13/11/2018
Chinese Premier Li says talks on South China Sea code should end in three years – Reuters 13/11/2018
The 44th Singapore Lecture by His Excellency Li Keqiang, Premier of the State Council of the People’s Republic of China – ISEAS 13/11/2018
China hopes to complete talks on S. China Sea code of conduct in 3 years – Xinhua 13/11/2018
Naval Encounters the “New Norm” in the South China Sea – The Maritime Executive 09/11/2018
Bolton Warns China Against Limiting Free Passage in South China Sea – The Wall Street Journal 13/11/2018
Việt Nam: Thủ tướng bày tỏ lo ngại về diễn biến Biển Đông
Tối 13 tháng 11 tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế Suntec, Singapore đã diễn ra Phiên họp toàn thể Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 33. Dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự Hội nghị là Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.
Khi đề cập đến Biển Đông trong phát biểu của mình tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói các diễn biến thời gian qua trên Biển Đông không khỏi gây lo ngại cho các nước trong khu vực. Những hoạt động đơn phương trên thực địa có thể dẫn đến tính toán sai lầm và nguy cơ va chạm cao. Ông nhấn mạnh lại các nguyên tắc đã được nhất trí trong ASEAN về đề cao luật pháp quốc tế và Công ước Luật Biển 1982 trong giải quyết hòa bình các tranh chấp, kiềm chế, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, không quân sự hóa, không làm phức tạp tình hình, tăng cường lòng tin, tích cực xây dựng một COC hiệu quả, thực chất và thực hiện nghiêm túc, đầy đủ Tuyên bố DOC.
Nguồn: Thủ tướng chia sẻ các sáng kiến về hợp tác ASEAN – VGP News 13/11/2018.
Philippines: Quan chức an ninh chỉ trích hành động của Trung Quốc ở Biển Đông
Ngày 13 tháng 11, Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana và Cố vấn An ninh quốc gia Hermogenes Esperon của Philippines đã chỉ trích cách hành xử của Trung Quốc ở Biển Đông. Phát biểu được đưa ra ngay trước chuyến thăm Philippines của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
“Nếu Trung Quốc nói rằng ‘nó (Biển Đông) là của chúng tôi và các bạn cần có sự cho cho phép của chúng tôi mới được sử dụng’, thì tôi cho rằng đó là điều không thể chấp nhận được đối với bất cứ ai (nước nào) trong khu vực,” Kyodo dẫn lời ông Lorenzana bên lề Hội nghị cấp cao ASEAN đang diễn ra ở Singapore.
Ông Lorenzana cũng nhấn mạnh Philippines hoan nghênh sự hiện diện của quân đội Mỹ với tư cách là “một nhân tố đảm bảo ổn định ở Biển Đông cũng như trong khu vực”. Theo Bộ trưởng Quốc phòng Philippines, “tất cả các nước trong khu vực, như Singapore, Australia, đều cho rằng chúng ta vẫn cần sự hiện diện của Mỹ tại đây cho đến khi có thể trong tương lai, khi chúng ta đã phát triển cơ chế có thể chấp nhận được nhằm duy trì sự ổn định tại đây”.
Trong khi đó, Cố vấn Esperon xem việc Trung Quốc kiên định quan điểm của họ ở Biển Đông và phản đối hoạt động tự do hàng hải cũng như hàng không của các nước khác là vi phạm luật hàng hải và các quy tắc bấy lâu của vùng biển này.
Nguồn: Quan chức an ninh Philippines chỉ trích hành động của Trung Quốc ở Biển Đông – Báo Tin Tức 13/11/2018
Quân đội Nhân dân Trung Quốc gửi đảng viên ra nước ngoài học và nghiên cứu
Năm 2009, một sinh viên tên Wang Xiangke tới Đại học Quốc gia Úc với tư cách là một học giả thăm viếng. Nhưng Wang không phải là một sinh viên quốc tế bình thường đến từ Trung Quốc. Wang được gửi đến đây bởi Viện Công nghệ Quốc phòng của Quân đội Giải phóng Nhân dân (NUDT) trong chương trình sử dụng chuyên môn học thuật toàn cầu cho mục đích quân sự.
Trong hai năm ở Canberra, Wang đã luyện tập và nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo và robot. Các bài nghiên cứu của Wang viết vào thời điểm đó cho thấy anh nghiên cứu về, ví dụ như “ổn định hình thành” cho các nhóm máy bay không người lái.
Nhưng quan trọng hơn các bài báo của anh là sự đào tạo và kỹ năng anh nhận được từ ANU. Anh đến để học từ Úc, không phải để chia sẻ bí mật của Quân đội Nhân dân Trung Quốc.
Đại học Quốc gia về Công nghệ Quốc phòng Trung Quốc tuyên bố rằng tất cả các sinh viên họ gửi đi nước ngoài đều là đảng viên Cộng sản Trung Quốc: “Môi trường ở nước ngoài khác; không thể tránh tiếp xúc trực tiếp với tất cả các loại ý thức hệ độc hại và thậm chí cả lời lẽ chống Đảng Cộng sản Trung Quốc và chống Trung Quốc,” một quan chức của trường đại học giải thích. “Bởi vậy, chúng ta phải mạnh mẽ nhấn mạnh việc quản lý giáo dục của các đảng viên , kiên quyết đúc một hàng phòng thủ ý thức hệ. “
Các nhà khoa học như Wang phải trở về Trung Quốc đúng ngày sau khi học tập hoặc làm việc ở nước ngoài. Một tờ báo của Quân đội Giải phóng Nhân dân tuyên bố rằng trong những năm gần đây “100% các nhà khoa học được cử ra nước ngoài bởi NUDT trở về đúng giờ, trở thành lực lượng then chốt trong các đơn vị công việc của họ”.
Phát triển các phương tiện không người lái tốt hơn cho quân đội Trung Quốc chính xác là điều mà Wang mong muốn làm, tận dụng những lợi ích từ các chuyên gia, tài nguyên và cơ sở vật chất đẳng cấp thế giới của ANU.
Wang bây giờ là phó giáo sư tại NUDT, nơi quân đội đã chỉ định ông là một học giả tiềm năng đặc biệt. Ông là kỹ thuật viên trưởng của một dự án quân sự bí mật mà tên và chủ đề chưa được công bố. Luận án tiến sĩ của ông, một phần sản phẩm của công việc của ông tại ANU, cũng không được công bố công khai, cho thấy nội dung của nó cũng bí mật.
Nhưng một vài thao tác tìm kiếm đơn giản trên Internet đã chỉ ra rằng ông là một phần của “Đội chiến đấu tự trị máy bay không người lái chiến đấu tự trị ” của PLA, hoạt động để hoàn thiện các đại đội máy bay không người lái.
Một cuộc thử nghiệm đội máy bay không người lái. Nguồn: Viện Công nghệ Quốc phòng – Quân đội Giải phóng nhân dân Trung Quốc.
Wang chỉ là một trong khoảng 2500 nhà khoa học và kỹ sư được lựa chọn bởi quân đội Trung Quốc gửi ra nước ngoài học và làm việc trong thập kỷ vừa qua. Hiện tượng toàn cầu này được trình bày chi tiết trong báo cáo từ Trung tâm Chính sách Mạng Quốc tế của Viện Chính sách Chiến lược Úc với tựa đề “Chọn hoa, tạo mật: về việc hợp tác của quân đội Trung Quốc với các đại học nước ngoài”. Tiêu đề báo cáo xuất phát từ câu nói thể hiện chủ trương của quân đội Trung Quốc: “Chọn hoa ở nước ngoài, tạo mật ở Trung Quốc.”
Sử dụng các nguồn thông tin tiếng Trung và phân tích các bài báo được xuất bản bởi các nhà khoa học quân sự Trung Quốc, báo cáo trình bày phân tích chi tiết đầu tiên về bản chất và quy mô hiện diện của PLA tại các trường đại học và viện nghiên cứu ở nước ngoài. Kết quả phân tích dựa trên số lượng các bài báo đồng tác giả cho thấy Hoa Kỳ, Anh, Canada, Úc và Đức lần lượt là các quốc gia hàng đầu về hợp tác nghiên cứu với PLA.
Nguồn:
Quân đội Nhân dân Trung Quốc gửi đảng viên tới học và nghiên cứu ở các Đại học Úc – FB GS Phạm Quang Tuấn 13/11/2018
From student to drone swarms: how the Chinese Communist Party trains its cadres in Australia – The Sydney Morning Herald 10/11/2018
Alex Joske, “Picking flowers, making honey: The Chinese military’s collaboration with foreign universities,” Australian Strategic Policy Institute 10/2018
Đọc thêm:
Clive Hamilton, “China’s Influence Activities: What Canada can learn from Australia,” MLI Commentary 11/2018
China wants a new world order. At the U.N., NGOs secretly paid cash to promote Beijing’s vision. – Yahoo News 11/11/2018.
Quần Đảo Marshall tố cáo Trung Quốc xâm phạm chủ quyền
Với một phiếu khác biệt, nữ tổng thống quần đảo Marshall hôm 12/11/2018 đã thoát được một kiến nghị bất tín nhiệm trong đường tơ kẻ tóc. Bà Hilda Heine tố cáo chính quyền Bắc Kinh giựt dây phe đối lập để ra kiến nghị do dự án thành lập thiên đàng thuế bị cản trở.
Dự án “Đặc khu ran san hô Rongelap” do nhà tài phiệt Cary Yan, người Trung Quốc mang quốc tịch Marshall, đề xuất : Thành lập một vùng lãnh thổ tự trị, miễn thuế để thu hút các công ty công nghệ cao cấp. Chính phủ Marshall xem đây là một mưu toan của Bắc Kinh biến đảo quốc thành nơi rửa tiền, bán hộ chiếu, làm con ngựa thành Troyes bành trướng xuống Nam Thái Bình Dương. (14/11/2018)
Nguồn: Quần Đảo Marshall tố cáo Trung Quốc xâm phạm chủ quyền – RFI 12/11/2018
Những thông tin khác:
John Lee, “Freedom of Navigation and East Asian Stability: Countering Beijing’s Campaign of Historical Revisionism,” Hudson Institute 06/11/2018
Hải quân Việt Nam – Philippines giao lưu trên đảo Song Tử Đông – Tiền Phong 12/11/2018
Năm 2019, tiếp tục hỗ trợ hệ thống quan sát tàu cá bằng công nghệ vệ tinh – Báo Chính phủ 13/11/2018
Mỹ triển khai nhóm tàu sân bay John C. Stennis về phía Tây Thái Bình Dương – Oxii 13/11/2018
