Biển Đông trước các thách thức trong năm 2020

31 Tháng Mười Hai 20198:47 SA(Xem: 8001)

VĂN HÓA ONLINE - BIỂN ĐÔNG - THỨ TƯ 01 JAN 2020


Biển Đông trước các thách thức trong năm 2020


Ngô Minh Trí


31/12/2019 Thanh Niên


Sau những gì xảy ra trong năm 2019, trả lời phỏng vấn Thanh Niên mới đây, các chuyên gia quốc tế dự báo Biển Đông sẽ còn đối mặt với nhiều thách thức trong năm sau.


image024

Tàu dân quân Trung Quốc bảo vệ vòng trong cho Hải Dương Địa chất 8 thực hiện khảo sát trái phép ở bãi Tư Chính - Phúc Tần của VN, tháng 10.2019 . Ảnh: Ngư dân cung cấp


Điểm lại tình hình 2019, ông James Kraska (giáo sư (GS) về luật hàng hải quốc tế - Đại học Hải chiến Mỹ), chỉ ra và dự báo: Trung Quốc đã xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế và khu vực thuộc chủ quyền Việt Nam trên Biển Đông. Có lẽ, sang năm sau thì các hành vi này sẽ tiếp diễn.


Trung Quốc đang sử dụng lực lượng dân quân biển để hình thành “vùng xám” nhằm lấn át để đẩy các bên ra khỏi khu vực. Bắc Kinh sẽ tiếp tục đẩy mạnh chiến lược này trong năm 2020


Ông Gregory B.Poling, Giám đốc AMTI


Bên cạnh đó, song hành cùng việc tiến hành các hành vi trên, GS Kraska nhận định: “Lâu nay, Bắc Kinh vẫn luôn theo đuổi chính sách “chia rẽ và chinh phục”. Bên cạnh đó, còn có chính sách kiểu “cây gậy và củ cà rốt” để áp đặt các nước khác và sẵn sàng trừng phạt bằng nhiều chiêu bài thông qua ngoại giao, quân sự và kinh tế”. Đây sẽ chính là những biện pháp mà Bắc Kinh theo đuổi nhằm đạt được mục tiêu.


Ảnh hưởng của Biển Đông với Indo-Pacific


Tình hình Biển Đông trong năm 2019 đã thúc đẩy các nước ưu tiên chính sách đối ngoại đối với khu vực liên Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (Indo-Pacific). Điều đó thể hiện qua việc Nhật Bản có “Tầm nhìn Indo-Pacific tự do và rộng mở”, ASEAN có “Triển vọng Indo-Pacific”, Mỹ có “Chiến lược Indo-Pacific”, Úc cũng đưa ra khái niệm định hình Indo-Pacific.


Đó là vì hầu hết các nước đều lo ngại về hành vi của Trung Quốc trên Biển Đông và dự đoán cách chiêu trò “lý lẽ của kẻ mạnh” sẽ được Bắc Kinh áp dụng như một lề lối mới cho trật tự khu vực, bất chấp luật pháp quốc tế. Bằng chứng là Trung Quốc đã không ngần ngại xây dựng cơ sở hạ tầng, triển khai khí tài quân sự ở các thực thể, bãi đá ngầm trên Biển Đông.


Bên cạnh đó, nhiều nước cũng lo ngại Trung Quốc sẽ thực thi các chính sách “mềm” nhằm phá vỡ quy tắc toàn cầu cũng như tại khu vực. Những chính sách “mềm” này có thể bao gồm cả việc tìm cách can thiệp để phá vỡ sự đồng thuận trong khối ASEAN, hoặc viện trợ tài chính gây ảnh hưởng nhằm vào một số nước liên quan tranh chấp.


Trong bối cảnh cuộc cạnh tranh Mỹ - Trung về cấu trúc an ninh ở Indo-Pacific, mà tâm điểm là Biển Đông, đang gây nhiều ảnh hưởng, các nước trong khu vực sẽ muốn mở rộng liên kết hơn với nhiều nước như Nhật, Úc, Ấn Độ...  PGS Stephen Robert Nagy (Đại học Cơ Đốc giáo quốc tế - Nhật Bản, học giả tại Quỹ châu Á - Thái Bình Dương ở Canada)


Tương tự, một đồng nghiệp của ông Kraska là GS James Holmes (thuộc Đại học Hải chiến Mỹ) cũng dự báo: năm 2020, Trung Quốc sẽ tiếp tục các hành vi xâm phạm chủ quyền như năm qua. Mục tiêu của Bắc Kinh làm nhằm “đặt sự đã rồi” để thiết lập chủ quyền phi pháp mà không cần dùng đến chiến tranh.


Theo GS Holmes, Trung Quốc có thể triển khai lực lượng vũ trang dưới nhiều hình thức hòng đạt thế độc quyền kiểm soát trong khu vực. Bởi thực tế các nước trong khu vực chưa có sự phối hợp đủ hiệu quả để ngăn cản hành vi của Trung Quốc.


Trung Quốc thúc đẩy COC theo hướng có lợi cho nước này


Trung Quốc sẽ thúc đẩy việc đàm phán Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) phù hợp với lợi ích của nước này, một bộ quy tắc mà không có tính ràng buộc pháp lý và loại trừ hoạt động quân sự của các nước bên ngoài khu vực, như Mỹ và Nhật Bản.


Tuy nhiên, ASEAN sẽ phản đối và tôi không nghĩ ASEAN sẽ chấp nhận phiên bản COC của phía Trung Quốc là nhằm giữ các nước bên ngoài tránh xa Biển Đông. Phía Trung Quốc sẽ thảo luận về tình hữu nghị và quan hệ đảng với Việt Nam vì họ muốn thuyết phục ASEAN chấp nhận phiên bản COC của họ. GS Leszek Buszynski (Đại học Quốc gia Úc)


Ngoài ra, phân tích thêm về những gì đã diễn ra, ông Gregory B.Poling, Giám đốc chương trình Sáng kiến minh bạch hàng hải (AMTI) thuộc Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS, Mỹ), nhận xét: “Năm 2019 đã cho chúng ta thấy các đảo nhân tạo của Trung Quốc được sử dụng nhằm mục đích gì trong chiến lược của nước này đối với Biển Đông. Cụ thể, những đảo nhân tạo này là “căn cứ” hỗ trợ để Bắc Kinh tiến hành những đợt triển khai lực lượng dân quân biển ở quy mô chưa từng có nhằm gây áp lực với các bên trong khu vực Biển Đông, đặc biệt ở những khu vực xung quanh quần đảo Trường Sa. Đây cũng chính là lực lượng gây rối các tàu dân sự của Việt Nam”.


Bắc Kinh tiếp tục gây sức ép


 Bắc Kinh sẽ tiếp tục thực hiện các cuộc tuần tra “khẳng định chủ quyền” trong vùng biển mà các yêu sách đường chín đoạn (đường lưỡi bò - NV) chồng lấn với Vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của các nước ven bờ. Trong năm 2020, chúng ta có thể chứng kiến Trung Quốc tiếp tục ý đồ gây sức ép lên các nước ven Biển Đông dừng các hoạt động của những tàu thăm dò dầu khí nước ngoài.


Trung Quốc sẽ thúc đẩy tăng tốc hoàn thành COC vì các nước thành viên ASEAN còn ít thời gian đàm phán với Trung Quốc về những vấn đề tranh cãi như phạm vi địa lý, liệu COC sẽ có tính ràng buộc pháp lý hay không, các tranh chấp sẽ được giải quyết như thế nào và các thỏa thuận giải quyết tranh chấp sẽ được thực thị như thế nào và vai trò của bên thứ 3.


GS Carlyle A.Thayer (Học viện Quốc phòng Úc). Văn Khoa (thực hiện)


Trả lời phỏng vấn Thanh Niên khi Trung Quốc triển khai tàu khảo sát Hải Dương Địa chất 08 xâm phạm chủ quyền Việt Nam trên Biển Đông hồi giữa năm qua, GS Holmes đã chỉ ra được hậu thuẫn bằng lực lượng hải quân hùng hậu với nhiều cơ sở hạ tầng trên Biển Đông, lực lượng dân quân biển của Trung Quốc đóng vai trò “tiên phong” quấy rối trong khu vực. Trong khi đó, lực lượng hải quân sẽ mang tính răn đe, sẵn sàng can thiệp hỗ trợ lực lượng dân quân biển.


Dự báo về hành vi của lực lượng này trong thời gian tới, ông Poling nhận định: “Trung Quốc đang sử dụng lực lượng dân quân biển để hình thành “vùng xám” nhằm lấn át để đẩy các bên ra khỏi khu vực. Bắc Kinh sẽ tiếp tục đẩy mạnh chiến lược này trong năm 2020”.
16 Tháng Tư 2015(Xem: 14808)
Kỳ 1: "Nếu quí vị nhìn vào những nước khác đang chiếm cứ những hòn đảo ở Nam Hải, quí vị sẽ thấy Trung Quốc là nước duy nhất không có sân bay. Khi Philippines và Malaysia xây sân bay thì chẳng có ai nói gì. Thế mà giờ đây Trung Quốc đang tìm cách để bắt kịp thì các nước láng giềng lại tỏ ý chống đối.""Ngoài Philippines và Malaysia, Việt Nam và Đài Loan cũng có bãi đáp máy bay trên những hòn đảo ở Trường sa."
14 Tháng Tư 2015(Xem: 16815)
Địa đạo phòng thủ trên một hòn đảo thuộc quần đảo Trường Sa do Việt Nam đóng giữ. Ảnh LKT
09 Tháng Tư 2015(Xem: 15439)
Khoảng cách bãi đá Vành Khăn, bãi Cỏ Rong, bãi Cỏ Mây (thuộc biển Tây Philippines) cách bờ biển Phi khoảng hơn 100 miles. Vành Khăn nối liền Chữ Thập được bảo vệ tuyến giữa là hải điểm đảo Gạc Ma (TQ chiếm từ năm 1988), vừa là hậu cần, vừa là đầu mối hiệp đồng tác chiến với các hải điểm đảo khác, trực tiếp uy hiếp căn cứ Subic (tàu ngầm nguyên tử Mỹ thường tu bổ, tiếp tế ở đây),thủ đô Manila nằm trong tầm bắn của tên lửa tầm trung.
30 Tháng Ba 2015(Xem: 17883)
Mỗi lần ngồi lại viết về Biển Đông là một lần trầm lự trước Biển Đông, vì tôi vẫn mãi thao thức với câu hỏi: Tại sao sở hữu Biển Đông là giấc mộng của Hán Tộc, là thiên chức của các nhà lãnh đạo Trung Hoa bất kể Quân Chủ, Phong Kiến, Quốc Gia hay Cộng sản?
29 Tháng Ba 2015(Xem: 14643)
"Nhà lãnh đạo của Campuchia đã công khai ủng hộ lập trường của Trung Quốc cho rằng tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông không thể được giải quyết thông qua Hiệp hội Các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Tại Phnom Penh, Thủ tướng Hun Sen hôm thứ Tư phát biểu rằng những nước có ảnh hưởng trực tiếp nên giải quyết vấn đề này với nhau".
24 Tháng Ba 2015(Xem: 14251)
"Lời đả kích trên đây được đưa ra sau khi Phó Đô đốc Robert Thomas, Tư lệnh Hạm đội 7 của Mỹ, đã kêu gọi các nước Đông Nam Á ASEAN, thành lập một lực lượng hải quân hỗn hợp để tiến hành những cuộc tuần tra chung trên Biển Đông đang bị Trung Quốc đòi gần như toàn bộ chủ quyền"."Giọng điệu gay gắt của Bắc Kinh cũng nhắm vào lời kêu gọi của 4 nghị sĩ rất có thế lực tại Thượng viện Mỹ, muốn chính quyền Obama đề ra một chiến lược toàn diện..." "Hồng Lỗi yêu cầu Hoa Kỳ “sẽ nghiêm túc tôn trọng cam kết không đứng về bên nào trong vấn đề chủ quyền lãnh thổ”.
19 Tháng Ba 2015(Xem: 14538)
Theo tác giả Harry J. Kazianis thì nhân vật có thể khiến cho biển Đông sôi sùng sục không ai khác ngoài Tổng thống Nga Vladimir Putin; Tình hình Ukraine rất có thể là chất xúc tác đẩy Trung Quốc lên vị thế thống trị ở vùng biển này nhờ vào vũ khí và công nghệ Nga, nếu như phương Tây trang bị vũ khí cho Ukraine... Được hầu hết các chuyên gia quân sự phương Tây gọi là A2/AD (Vùng không được tiếp cận - "Anti-Access, Area Denial"), Trung Quốc đang dần tạo ra những điều kiện khiến cho các lực lượng của Hoa Kỳ, Nhật Bản và các đồng minh khác bị tổn thất nặng một khi xảy ra xung đột ở các chuỗi đảo... một quốc gia có khả năng làm tổn hại thực sự tới các nỗ lực "xoay trục" của Mỹ ở khu vực biển Đông... "
17 Tháng Ba 2015(Xem: 21476)
Chiến lược "3 bước lấn tới" của Trung Quốc là xông vào vùng chủ quyền lãnh hải của nước láng giềng, nước tiếp cận, gây tranh chấp, rồi đàm phán song phương "gác lại tranh chấp, cùng khai thác", cuối cùng là độc chiếm luôn.
15 Tháng Ba 2015(Xem: 16209)
Từ chỗ tự vẽ ra “Đường lưỡi bò”, rồi liên tiếp gây ra tranh chấp các vùng biển có mỏ dầu của các nước láng giềng trên biển Đông, lấy cớ đó kêu gọi các nước “Gác tranh chấp cùng khai thác” trong chiến thuật “Ba bước lấn tới”, mới đây Trung Quốc tuyên bố thẳng thừng: “Biển Đông là sân nhà của Trung Quốc”.
05 Tháng Ba 2015(Xem: 16369)
Trong một lời nhắn gởi trực tiếp đến Ấn Độ, Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ xác định rằng Biển Đông là vùng biển quốc tế chứ không phải là lãnh hải của riêng nước nào : « Ấn Độ được quyền hoạt động tự do ở bất cứ nơi nào mà mình muốn. Nếu nơi đó là Biển Đông thì cứ việc đến hoạt động ở đó.
01 Tháng Ba 2015(Xem: 19135)
Bãi Cỏ Rong, một vùng được cho là có tiềm năng dầu khí khả quan, nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines, ở phía tây đảo Palawan. Từ năm 2010, chính quyền Manila đã trao quyền thăm dò vùng Bãi Cỏ Rong cho Forum Energy PLC, một tập đoàn Anh-Philippines, và vào giữa năm ngoái đã gia hạn quyền này cho đến giữa tháng Tám 2016. Vấn đề được đặt ra trong thời gian gần đây, là chính Forum Energy đã mở thương thuyết với tập đoàn dầu khí Nhà nước Trung Quốc CNOOC về khả năng đồng khai thác khu vực.
26 Tháng Hai 2015(Xem: 15874)
Mạnh ai nấy chiếm! Hồn ai nấy giữ!: "Song song với tầm ảnh hưởng chuỗi đảo bờ tây Thái Bình Dương,Trung Quốc gia tốc chiếm đóng, cải tạo các bãi đá Trường Sa thành căn cứ hậu cần, hỏa điểm"
23 Tháng Hai 2015(Xem: 15833)
Biển Đông sẽ không nổ ra chiến tranh do không nước nào muốn chiến tranh kể cả Mỹ trong lúc này. Lý do: con đường hải lưu quốc tế vẫn đang êm đềm, tài nguyên vẫn còn tiềm ẩn, vị trí chiến lược Đông Nam Á chưa ngã ngũ, chính sách "xoay trục về Châu Á"của Mỹ mới bắt đầu và quan trọng nhất, Trung Quốc, cường quốc số 1 ở Châu Á đang trong giai đoạn hiện đại hóa hải không quân, ít ra phải vài năm nữa để họ có đủ sức mạnh xác quyết đường chín vạch bao trùm biển nam Trung Hoa và biển Đông; nhưng trước mắt, vì "Biển Đông và Lợi ích địa An ninh - Chính trị - Kinh tế của Trung Quốc", họ phải ra tay ... cướp, chớp thời cơ.
18 Tháng Hai 2015(Xem: 30913)
Mây, nước, trời, bình minh trên đảo Trường Sa Lớn nhìn từ ngoài khơi biển Đông - Từ HQ-571 Trường Sa cập bến đảo Trường Sa Lớn nhìn thấy ngay "Ủy ban Hành chánh" Trường Sa Lớn. - Dân chúng sống trên đảo trường Sa Lớn ra đón chào khách đến thăm - Trẻ em sanh đẻ trên đảo Trường Sa Lớn thật ngoan. - Chỉ có trên quần đảo Trường Sa mới có loài cây Phong ba Bão táp.
17 Tháng Hai 2015(Xem: 15868)
Theo thông tin từ Bộ Giao thông Vận tải, một trong những nội dung công việc mà cơ quan này sẽ thực hiện trong năm 2015 là đề án tổng thể về đầu tư kết cấu hạ tầng và hoàn thiện cơ sở pháp lý cho việc mở đường bay hàng không dân sự ra quần đảo Trường Sa.