Việt Nam khỏi lo ‘sắp mất Cuba’

23 Tháng Mười Hai 201412:00 SA(Xem: 20476)
“NHẬT BÁO VĂN HÓA - CALIFORNIA" THỨ TƯ 24 DEC 23014

Việt Nam khỏi lo ‘sắp mất Cuba’

Nguyễn Giang bbcvietnamese.com

BBC 22 tháng 12 2014

image021
Tin Hoa Kỳ và Cuba sắp bình thường hóa quan hệ ngoại giao sau hơn nửa thế kỷ thù địch được người Việt thuộc nhiều xu hướng quan tâm đặc biệt.

c diễn đàn mạng đều chú ý vào câu hỏi tương lai Cuba sẽ ra sao.

Phái dân chủ thì hy vọng ‘hội nhập’ sẽ giúp Cuba tự do hơn, và đấy sẽ là một ví dụ tốt cho Việt Nam tương lai.

Tuy thế, có người lo Hoa Kỳ nhẹ tay giúp Havana mở cửa sẽ không đem lại dân chủ, tự do cho dân Cuba mà chỉ giúp chế độ của hai anh em ông Fidel và Raul Castro trụ lâu hơn.

Phái còn mặn nồng tư duy xã hội chủ nghĩa thì lo ‘ta mất Cuba về tay Mỹ’ rồi chăng.

Giống như vậy, hồi năm 1989 nhiều cán bộ ở Hà Nội, nhất là các cụ hưu khi nghe tin Công đoàn Đoàn kết tham gia cầm quyền cũng từng băn khoăn ‘sắp mất Ba Lan’.

Khi sang Warsaw học và kể lại câu chuyện đó tôi đã khiến nhiều bạn Ba Lan vô cùng ngạc nhiên.

Họ lấy làm lạ vì Việt Nam chỉ là nước ‘ăn theo’ con đường xã hội chủ nghĩa và chắc hiểu biết rất ít chuyện châu Âu nên mới lo lắng không đâu như vậy.

Cảm giác 'mất mát' chỉ phản ánh nỗi sợ cô đơn sau thời 'Hai phe bốn mâu thuẫn' hoặc sự thiếu tin tưởng rằng người dân các nước sẽ quyết định tương lai của chính họ.

Với Cuba ngày nay, theo cảm quan của tôi, tình cảm của một số bạn Việt Nam dành cho người Cuba cũng chỉ là đơn phương.

image022
Câu chuyện Cuba thay đổi đang được cả thế giới quan tâm chứ không chỉ người Việt Nam

Tiếp xúc với một số bạn Cuba từ thời sinh viên đến hiện nay ở BBC, tôi thấy họ thân thiết hơn cả với dân các nước cùng nói tiếng Tây Ban Nha, chứ không phải Việt Nam.

Họ có thể nghe nói nhiều về Việt Nam thời chiến tranh nhưng nếu có quý mến người Việt thì cũng chỉ ngang các nước khác.

Có chăng, điểm chung của gần như tất cả bạn bè từ các nước nhỏ mà tôi quen, từ Armenia, Uzbekistan, Ba Lan, Bỉ, Slovakia, Serbia, Syria, Columbia, Cuba tới Myanmar, Bangladesh...chỉ là sự cảm thông bị láng giềng to bắt nạt trong lịch sử.

Còn chuyện yêu quý nhau, tốt với nhau là quan hệ cá nhân, không gắn với dân tộc tính.

Ở tầm quốc gia, đúng là có những quan hệ đôi khi hữu hảo hơn giữa nước này với nước kia nhưng thường là giữa các nước cách xa nhau, không va chạm láng giềng hàng xóm, hoặc có tính toán chính trị bao trùm, hay bị bộ máy tuyên truyền thổi lên.

Cũng như vậy, câu chuyện Cuba thay đổi đang được cả thế giới quan tâm chứ không chỉ người Việt Nam.

Tươi sáng hơn Việt Nam

image023
Fidel sống lâu hơn các lãnh tụ Liên Xô như Brezhnev và Gromyko

Vậy những nỗi lo hộ Cuba trong người Việt cần được trả lời thế nào?

Theo tôi, ta không có gì phải lo cả vì tương lai Cuba có nhiều khả năng sẽ sáng sủa hơn Việt Nam những năm tới.

Dù nhanh hay chậm, ta dễ thấy quốc gia này có nhiều điều kiện để trở nên giàu có một khi hệ thống hiện nay biến đổi.

Thứ nhất, so với Việt Nam, nước đông dân thứ 13 thế giới, cả Cuba chỉ có trên 11 triệu người nên đầu tư nước ngoài sẽ dễ tạo tác động nhanh chóng biến đổi diện mạo hòn đảo nhỏ xinh đẹp, nắng ấm quanh năm này.

Một số nhà kinh tế đã bắt đầu so sánh Cuba với Costa Rica, một đảo quốc tuy nhỏ nhưng phát triển kinh tế rất tốt thời gian qua.

Cả hai có cấu trúc dân số tương tự (đa số gốc Âu) và có hệ thống giáo dục tốt, cộng thêm lợi thế về du lịch vì gần Hoa Kỳ.

Nay, Costa Rica có thu nhập 18 nghìn USD bình quân đầu dân và Cuba chỉ cần một khoản đầu tư lớn từ bên ngoài, ví dụ vài trăm tỷ USD, là có thể tái thiết và đẩy mức thu nhập 6 nghìn USD bình quân đầu dân một năm hiện nay lên rất cao trong thời gian ngắn.

Thứ hai, ta không nên quên người Cuba ở Mỹ có trên 2 triệu, một tỷ lệ rất cao so với cộng đồng Việt Nam ở Mỹ, Canada trên 90 triệu người Việt trong nước.

Tác động do tiền kiều hối người Cuba gửi về đã rất mạnh và trong tương lai, với khoảng cách rất gần họ sẽ còn về nhiều, đầu tư, làm ăn nhiều hơn.

Cộng đồng này cũng đã rất mạnh về chính trị tại Mỹ với nhiều dân biểu Hạ viện, Thượng nghị sỹ, thậm chí ứng viên tổng thống, nên tác động của họ vào Cuba là đương nhiên.

Thứ ba, điều dễ thấy là nền tảng văn hóa của Cuba gắn liền với khối Nam Mỹ và cả cộng đồng Hispanic đang lớn mạnh ở Hoa Kỳ nên Cuba không sớm thì muộn cũng ‘rơi trở lại’ vào cái gốc đó.

Giai đoạn một thời cách mạng kiểu thân Moscow sẽ chỉ còn là một dĩ vãng.

image025
Các vị Giáo hoàng đều liên tục khuyến khích Cuba mở cửa

Thứ tư, khác với Việt Nam hiện lơ lửng giữa tác động truyền thống của Trung Quốc và giao lưu có phần tăng lên với ASEAN, Cuba có 64% là người da trắng và gắn kết chặt chẽ với Tây Ban Nha - cha ông Fidel Castro là người đến từ Galicia, Tây Ban Nha - nên tác động từ Liên hiệp châu Âu tới Havana đã và đang đều đặn và tích cực.

Và thêm nữa, như báo chí đã viết, đa số người Cuba theo Công giáo và các vị Giáo hoàng, từ John Paul II tới Benedict XVI và Francis hiện nay đều kiên trì tác động để Cuba mở cửa.

Báo Anh tuần qua viết về Cuba và ba nhân vật liên quan đến dòng Tên (Jesuits).

Ông Fidel Castro và người bạn lớn của Cuba, nhà văn Colombia Gabriel Garcia Marquez đều từng học trong trường do các giáo sỹ Jesuits dạy.

Vị giáo sỹ dòng Jesuit Jorge Mario Bergoglio từ Argentina nay là Giáo hoàng Francis thì đóng vai trò trực tiếp bảo trợ cho cuộc đàm phán Washington - Havana một năm qua.

Thậm chí, không phải tình cờ mà cả hai ông Barack Obama và Raul Castro đều chọn ngày sinh nhật 78 của Giáo hoàng đầu tiên người Nam Mỹ để công bố tin thay đổi ngoại giao.

Tôi viết ra để cho các bạn thấy dù có chút gắn kết tình cảm chống Mỹ giữa Havana và Hà Nội, tương lai Cuba đang phụ thuộc vào các tác nhân hoàn toàn không dính líu gì đến Việt Nam cả.

Với các bạn vận động cho dân chủ, bài học Cuba chắc chắn rất thú vị nhưng Cuba có các tác nhân hoàn toàn khác Việt Nam nên cách đi của họ cũng sẽ khác.

Tương lai Cuba sẽ dần do người Cuba, gồm cả cộng đồng đông đảo của họ ở Hoa Kỳ, quyết định, cộng thêm tác động từ Vatican và châu Âu, chưa kể cả khối Công giáo khắp vùng châu Mỹ La Tinh.

Một thời mà thôi

image026
Quan hệ Hà Nội và Havana gắn liền với truyền thống chống Mỹ một thời

Cũng phải nói thêm là tại vùng Nam Mỹ, hào quang cách mạng thiên tả một thời lừng lẫy của Fidel Castro nay đã mờ dần.

Cuộc khủng hoảng tên lửa năm 1962 đã đẩy Fidel về phía Liên Xô và kinh tế Cuba hoàn toàn phụ thuộc vào Moscow.

Sau khi Liên Xô tan rã, ông Fidel tìm đến nước Venezuela nhưng với giá dầu sụt giảm, Carracas cũng không thể nào cưu mang được Havana mãi.

Dù người ta có thể đổ lỗi cho Hoa Kỳ nhưng nhìn lại thì cả hai quyết định tìm đồng minh nói trên của Fidel đều đem lại hậu quả tai hại về kinh tế.

Người Mỹ La Tinh từng ngưỡng mộ ông Fidel nhưng gần đây họ đã có những ngôi sao khác.

Đó là Tổng thống Lula da Silva có tầm nhìn toàn cầu của Brazil hay Tổng thống Jose Mujica ‘nghèo nhất thế giới’ của Uruguay, người từ chối ở dinh thự sang và tiếp khách quốc tế tại nông trại đơn sơ của mình.

Cứ thế, lịch sử luôn thay đổi và Cuba cũng phải dần biến đổi để không bị rớt lại thành một bảo tàng lớn của mô hình bao cấp kiểu Liên Xô.

Một quốc gia Cuba giàu mạnh, dân chủ trong tương lai sẽ là một điểm sáng cho khu vực Nam Mỹ và cả thế giới nên chẳng việc gì mà các bạn Việt Nam phải lo chuyện ‘được hay mất’ đầy hoài niệm cảm tính./

image027

26 Tháng Giêng 2016(Xem: 14093)
"Những nhận thức bảo thủ có thể thay đổi trong một sớm một chiều. Nhưng một con người hủ bại do tham nhũng, do chuyên quyền... thì không thể thay đổi được. Nếu lãnh đạo sắp tới có quyết tâm diệt tham nhũng, Việt Nam đã hội đủ điều kiện ban đầu để phát triển. Nếu các đảng viên hiện đang tham dự Đại hội 12 đặt quyền lợi và tương lai đất nước lên trên thì sẽ phải biết mình bầu cho ai".
24 Tháng Giêng 2016(Xem: 14060)
- "Nhiều người đang trông chờ “Luật về hội”, một đạo luật mà “Quốc hội của Đảng” (chứ không phải của Dân) hứa sẽ ban hành và chưa biết ngày nào sẽ ban hành. Tuy nhiên, nếu cứ trông chờ vào một đạo luật để có thể hội họp và lập hội thì đó có thể chỉ là một giấc mơ hay một ảo tưởng ...". - Xem lại bài 1: Mai Thái Lĩnh, Nhóm lợi ích là gì? http://www.nhatbaovanhoa.com Mục TIN NÓNG.
21 Tháng Giêng 2016(Xem: 15490)
17 Tháng Giêng 2016(Xem: 14508)
"Có thể thấy rằng khi bà Tống Mỹ Linh khuyên Tưởng Giới Thạch chạy ra đảo Đài Loan là bà có ý định trở lại lục địa không phải với vị thế của kẻ trốn chạy. Nhưng khi chứng kiến Đặng Tiểu Bình đã chiến thắng Magaret Thatcher năm 1984 trong việc lấy lại Hồng Kông thì bà đã hiểu vị thế của Đài Loan không còn như dự định được nữa".
10 Tháng Giêng 2016(Xem: 15130)
- Vì sao TBT Nguyễn Phú Trọng chống cho bằng được TT Nguyễn Tấn Dũng? - TT Nguyễn Tấn Dũng bị chống đối trên hai vấn đề: - Thứ nhất là đổi mới thể chế cho phù hợp với nền kinh tế mà nhà nước VN luôn luôn công khai xin các nước phát triển công nhận đó là nền kinh tế thị trường đích thực; - Thứ hai là không đổi độc lập chủ quyền biển đảo lấy "hữu nghị viển vông" với Trung Quốc.
07 Tháng Giêng 2016(Xem: 13796)
"Phải chăng Thủ tướng Dũng đang quyết định việc “thay đổi thể chế cho bằng được”, từ mô hình Nhà nước lãnh đạo toàn diện dịch chuyển sang mô hình Nhà nước kiến tạo phát triển? Liệu những đề xuất trên của Thủ tướng Dũng có khả năng phủ bóng trên Đại Hội XII của Đảng Cộng Sản Việt Nam?"
05 Tháng Giêng 2016(Xem: 14802)
"Trong sự bi phẫn có chen vào cảm hứng bi hùng từ tứ thơ tuyệt đẹp của người tráng sĩ thời tao loạn ở buổi mạt kỳ vương triều Trần thế kỷ XIV chuyển sang XV trong cuộc chiến không cân sức chống quân xâm lược nhà Minh. Đẹp với hình tượng trong câu thơ mà người đời gọi là “thi trung hữu hoạ”: Thù nước chưa trả mà mái tóc đã bạc sớm, Bao phen mang gươm báu mài dưới bóng trăng. “Quốc thù vị báo đầu tiên bạch, Kỷ độ Long Tuyền đới nguyệt ma”.
04 Tháng Giêng 2016(Xem: 14073)
"... nhưng bài phát biểu của ông Tập Cận Bình cổ vũ tình hữu nghị Việt-Trung thắm thiết đã được đón nhận bằng một sự im lặng nặng nề và với vài tiếng vỗ tay lác đác khi ông chấm dứt bài phát biểu. Trên gương mặt cử tọa hội trường Quốc Hội hôm ấy lộ rõ vẻ chán chường, thờ ơ, thậm chí thù nghịch. "The Washington Post trích lời một quan chức Việt Nam, xin được miễn nêu tên vì đây là vấn đề “nhạy cảm,” cho biết là bầu không khí hôm ấy “rất căng thẳng.”
29 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 13767)
" vai trò của Tổng thư ký ASEAN (ông Lê Lương Minh) và Singapore, nước được ASEAN giao trách nhiệm điều phối quan hệ với Trung Quốc, sẽ rất quan trọng trong việc duy trì hồ sơ Biển Đông trong chương trình nghị sự của ASEAN". "Đối với Giáo sư Thayer, quan hệ truyền thống tốt đẹp giữa Việt Nam và Lào sẽ là một nhân tố tích cực giúp thúc đẩy hồ sơ Biển Đông trong thời gian Lào làm Chủ tịch ASEAN:"
25 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 13818)
"Chúng ta phải khẳng định là Việt Nam phải đi theo kinh tế thị trường", "thông tin trên mạng: chúng ta không ngăn, không cấm được đâu các đồng chí"."40 năm đất nước thống nhất nhưng một phần đất máu thịt của Tổ quốc Hoàng Sa vẫn nằm trong tay ngoại bang. Đó là nỗi đau mất mát lớn của dân tộc"…
17 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 13839)
"Đa Chiều cho rằng, đứng ngoài quan sát các hành động của Mỹ và Nga tại Syria, Bắc Kinh đã rút ra cho mình bài học: Trong quan hệ với ASEAN và các nước ven Biển Đông, Bắc Kinh hiện đang dùng 2 thủ đoạn kinh tế và chính trị, nhưng cần tính đến thủ đoạn quân sự, dùng sức mạnh cứng như những gì Putin thể hiện tại Syria".
13 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 17818)
"Thủ Tướng Ngô Đình Diệm bị đặt trước sự đã rồi, bị ép buộc đi vào con đường Cách Mạng lật đổ triều Nguyễn bằng Quyết Nghị lịch sử ngày 29 tháng 4 năm 1955".
29 Tháng Mười Một 2015(Xem: 14082)
- "Hội thảo Quốc tế về Biển Đông" lần này tổ chức ở thành phố biển Vũng Tàu lồng dưới chủ đề "Biển Đông: Hợp tác vì an ninh và phát triển khu vực". Chủ đề có tính chất bao quát, rộng lớn, nhằm thăm dò dư luận về tình hình an ninh và hợp tác qua nhiều lĩnh vực trong đó có thể dẫn tới khả năng các bên "gác lại tranh chấp - cùng khai thác". - Văn Hóa phỏng vấn quan chức ngoại giao".
26 Tháng Mười Một 2015(Xem: 13151)
- "Quốc tế hóa không có nghĩa là quốc tế các thực thể vốn dĩ đã là của Việt Nam từ thời ngày xửa ngày xưa đến giờ. Làm sao có thể quốc tế hóa các vùng biển đảo đó được, có hay chăng là các vùng biển nằm ngoài vùng "economic zone", nằm ngoài 12 hải lý đối với những đảo theo quy chế luật biển, các bãi đá, các vùng biển đảo nào không thuộc quy chế 12 hải lý theo luật biển, khi vấn đề là của quốc tế thì cần một giải pháp quốc tế". - "Phải chăng Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng đang tiến gần đến hiện thực giấc mơ thay đổi thể chế cho bằng được của ông".
22 Tháng Mười Một 2015(Xem: 13766)
“Chúng tôi đề nghị giải pháp này để hoá giải tình trạng các chế độ độc tài đã liên tục mạo danh XHDS trong suốt 10 năm qua”, Ts. Nguyễn Đình Thắng, Tổng Giám Đốc kiêm Chủ Tịch BPSOS, giải thích từ Bắc Virginia, Hoa Kỳ". "Theo thể thức hiện nay trong tiến trình tổ chức Hội Nghị ACSC/APF, các tổ chức XHDS ở từng quốc gia tự thành lập phái đoàn tham gia".
19 Tháng Mười Một 2015(Xem: 16033)
Trong “tứ trụ” hiện thời, ông Nguyễn Sinh Hùng bất chợt trở thành nhân vật có nhiều phát ngôn ấn tượng nhất về “không phải muốn bắt ai thì bắt”, “nói hay thế mà một đồng tăng lương cũng không có là sao!”, hay gần đây nhất là ủy quyền cho chánh văn phòng Quốc hội lần đầu tiên thông báo công khai về từ ngữ quá đỗi nhạy cảm: “Xã hội dân sự”…
15 Tháng Mười Một 2015(Xem: 13506)
"Bà chỉ nói là bản thân bà sẽ giữ một vị trí đứng trên Tổng thống cho dù Hiến pháp Miến Điện không nói đến trường hợp này. Bà tuyên bố rằng tân Tổng thống sẽ làm những gì mà Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ bảo phải làm. Nói một cách khác, đó là Tổng thống bù nhìn ».