Đền thờ ẩn náu trong rừng ở Campuchia

VĂN HÓA ONLINE - BỘ ẢNH NHÂN VĂN - THỨ  HAI  07  AUGUST  2017

Đền thờ ẩn náu trong rừng ở Campuchia

Dave Stamboulis BBC Travel

Bản quyền hình ảnh Dave Stamboulis

Beng Mealea, một ngôi đền kỳ bí trong rừng đã gợi tưởng những ngày xa xưa chưa được khám phá của Angkor Wat, đang mang lại nhiều hy vọng cho tất cả chúng ta về những cảnh phim ly kỳ của Indiana Jones.

Siem Reap đã trở thành một trong những nơi du lịch yêu thích của thế giới trong những năm qua, năm 2015 được xếp hạng hai trên hành tinh theo Trip Advisor, vượt xa những ngôi sao sáng giá như Prague, London và Istanbul.

Du khách đến đây để xem các đền thờ lịch sử Angkor Wat trong rừng Khmer, nhưng người nước ngoài hàng ngày đến theo xe buýt chưa hẳn vừa lòng vì nơi đây thiếu cơ sở hạ tầng để đáp ứng lượng khách, ùn tắc giao thông và những hư hại ở đền thờ.

May mắn thay, Beng Mealea, một ngôi đền ẩn giấu sâu trong rừng đã gợi tưởng những ngày xa xưa chưa được khám phá của Angkor Wat, đang mang lại nhiều hy vọng cho tất cả chúng ta về những cảnh phim ly kỳ của Indiana Jones.

Beng Mealea, cách khoảng 40 km về phía đông của nhóm công trình chính của đền Angkor, được quản lý bởi chính quyền Apsara, là cơ quan nhà nước đang quản lý Angkor. Nhưng nó không được coi là một phần của quần thể Angkor, và cần phải có một vé vào cửa riêng biệt, mặc dù khoản phí vào cửa 5 đô la Mỹ là rất rẻ so với vé vào Angkor hiện là 37 đô la Mỹ.

Việc tới nơi này gây cảm giác là nó đã rất xa những con đường đầy các biển báo dẫn đến quần thể đền nổi tiếng mà các xe buýt, taxi và túc túc nối đuôi đi vào dưới các cổng trạm phù điêu. Cho đến gần đây, ta chỉ có thể tới Beng Mealea bằng một con đường bụi bậm đầy ổ gà mà mùa mưa là gần như không đi nổi. Con đường đã bị chặn trong vài năm qua mặc dù ta có thể đi được bằng xe ô tô tư nhân hơn là đi xe túc túc, vì sẽ rất xóc.

Khi đi đường ta sẽ thấy đàn ông quàng khăn truyền thống krama đạp xe đạp, nông dân đi xe bò ra cánh đồng và trẻ em nô đùa ven đường. Mặc dù các cơ quan du lịch đã bắt đầu bổ sung Beng Mealea vào một số hành trình của họ, song chuyến đi một giờ từ Siem Reap đã làm nhiều du khách ngần ngại, không kể việc là hầu hết du khách gần như không có đủ thời gian trong chuyến đi để xem hết đền thờ ở Angkor.

Được xây dựng theo phong cách kiến trúc như Angkor, đền Beng Mealea được cho là cũng được xây dựng dưới triều vua Suryavaraman vào thế kỷ 12, nghĩa là đã hơn 900 năm. Nhưng mặc dù các nhà sử học cho rằng nó có liên quan đến các ngôi đền nổi tiếng, nhưng người ta ít biết về nguồn gốc của công trình kỳ lạ và đổ nát này. Người ta thấy các mô-típ chạm khắc Ấn giáo và Phật giáo nhưng ít thấy dấu hiệu khác của tôn giáo hoặc bất kỳ ghi chép ở dạng khắc nào có thể tiết lộ ai đã xây dựng nó.

Mặc dù vậy, đền Beng Mealea là một nơi rất đặc biệt để ghé thăm. Gồm một loạt các phòng trưng bày và thư viện được xây dựng quanh điện thờ ở trung tâm và có hào lớn bao quanh, khu vực này trông như thể đã qua một trận động đất. Gạch bằng đá lớn là những gì còn lại của những tòa nhà cao từng đứng ở đây, và bị thiên nhiên xâm chiếm. Những cây sung quấn chặt quanh các tường, rêu mọc ra từ mọi kẽ hở và các khối đá đổ, được cây xanh bao phủ, chồng chất lên nhau.

Nhưng cảnh hoang vu kỳ bí này chính lại là một phần của sự hấp dẫn. Trong chuyến thăm cuối cùng tới đền Beng Mealea, tôi gặp một cặp vợ chồng người Ấn Độ đang bò trong một đường hầm của các khối tường đổ, hết sức ngạc nhiên khi đường hầm dẫn tới một bức tường đền tháp trên đó có các cây nho mọc bám. Họ nói với tôi rằng đây là tuần trăng mật của họ, và đầy mồ hôi và bụi bậm, họ trông rạng rỡ như đang đi bên trong giáo đường.

Hãy đến vào buổi sáng sớm (trước 9 giờ sáng) để có được Beng Mealea cho riêng mình. Một lối đi được đắp cao, chủ yếu đi qua các khu vực xung quanh hào nước bên ngoài, đã được xây dựng gần đây cho du khách đi bộ quanh đền thờ. Tuy nhiên, tuyến đường này không tiếp cận được nhiều thứ đặc biệt của Beng Mealea vì những điểm ấn tượng nhất lại ẩn trong rừng rậm.

Thay vào đó, bạn nên yêu cầu hướng dẫn viên, với một chút tiền boa, để dẫn bạn tới khu trung tâm tàn tích. Trong vài giờ sau, bạn sẽ trèo qua các khối đá và cột đá phủ đầy thực vật mà tưởng như không qua nổi, để rồi thoát ra và trông thấy khu đền bị rễ cây phủ kín và những bức chạm khắc Ramayana có cành cây quấn quít bao quanh.

Bên trong khu điện thờ chính, nơi những cấu trúc còn nguyên vẹn nhất, các cửa sổ có cột bị thực vật xâm chiếm. Khi tôi ở đó, một vài đứa trẻ bước rón rén dọc theo các khối đá chung chiêng và cha mẹ chúng đi theo, thận trọng bước từng một. Ở đây rất dễ bị chẹo cổ chân hoặc tệ hơn.

Ta Prohm, ngôi đền rừng nổi tiếng ở Angkor, từng là như vậy. Nếu bạn đến đó vào lúc mặt trời mọc thì gần như chắc chắn bạn là người duy nhất ở đó. Tuy nhiên ngày nay Ta Prohm là một biển tràn ngập xe buýt du lịch, với dãy người xếp hàng dài tại các chỗ mà chụp hình là rất đẹp với các rễ cây quấn quanh cột đền. Do tác động của cả thiên nhiên lẫn con người, nhiều ngôi đền bây giờ phải giằng chống bằng thanh kim loại để khỏi đổ, và người ta cấm không cho tới nơi đây.

Rõ ràng là những sai lầm tương tự rồi sẽ đến với đền Beng Mealea; nhưng giờ đây, vị trí và việc tiếp cận với nó là điều ngăn cản mọi người tới, trừ những người mạo hiểm nhất. Thậm chí tốt hơn nữa là sức mạnh của thiên nhiên rất có thể cuối cùng sẽ chiến thắng do rừng lấn át, phủ kín đền, giữ cho đền Beng Melea huyền bí mãi mãi.

Siem Reap đã trở thành một trong những nơi du lịch yêu thích của thế giới trong những năm qua, năm 2015 được xếp hạng hai trên hành tinh theo Trip Advisor, vượt xa những ngôi sao sáng giá như Prague, London và Istanbul.

Du khách đến đây để xem các đền thờ lịch sử Angkor Wat trong rừng Khmer, nhưng người nước ngoài hàng ngày đến theo xe buýt chưa hẳn vừa lòng vì nơi đây thiếu cơ sở hạ tầng để đáp ứng lượng khách, ùn tắc giao thông và những hư hại ở đền thờ.

May mắn thay, Beng Mealea, một ngôi đền ẩn giấu sâu trong rừng đã gợi tưởng những ngày xa xưa chưa được khám phá của Angkor Wat, đang mang lại nhiều hy vọng cho tất cả chúng ta về những cảnh phim ly kỳ của Indiana Jones.

Beng Mealea, cách khoảng 40 km về phía đông của nhóm công trình chính của đền Angkor, được quản lý bởi chính quyền Apsara, là cơ quan nhà nước đang quản lý Angkor. Nhưng nó không được coi là một phần của quần thể Angkor, và cần phải có một vé vào cửa riêng biệt, mặc dù khoản phí vào cửa 5 đô la Mỹ là rất rẻ so với vé vào Angkor hiện là 37 đô la Mỹ.

Việc tới nơi này gây cảm giác là nó đã rất xa những con đường đầy các biển báo dẫn đến quần thể đền nổi tiếng mà các xe buýt, taxi và túc túc nối đuôi đi vào dưới các cổng trạm phù điêu. Cho đến gần đây, ta chỉ có thể tới Beng Mealea bằng một con đường bụi bậm đầy ổ gà mà mùa mưa là gần như không đi nổi. Con đường đã bị chặn trong vài năm qua mặc dù ta có thể đi được bằng xe ô tô tư nhân hơn là đi xe túc túc, vì sẽ rất xóc.

Khi đi đường ta sẽ thấy đàn ông quàng khăn truyền thống krama đạp xe đạp, nông dân đi xe bò ra cánh đồng và trẻ em nô đùa ven đường. Mặc dù các cơ quan du lịch đã bắt đầu bổ sung Beng Mealea vào một số hành trình của họ, song chuyến đi một giờ từ Siem Reap đã làm nhiều du khách ngần ngại, không kể việc là hầu hết du khách gần như không có đủ thời gian trong chuyến đi để xem hết đền thờ ở Angkor.

Được xây dựng theo phong cách kiến trúc như Angkor, đền Beng Mealea được cho là cũng được xây dựng dưới triều vua Suryavaraman vào thế kỷ 12, nghĩa là đã hơn 900 năm. Nhưng mặc dù các nhà sử học cho rằng nó có liên quan đến các ngôi đền nổi tiếng, nhưng người ta ít biết về nguồn gốc của công trình kỳ lạ và đổ nát này. Người ta thấy các mô-típ chạm khắc Ấn giáo và Phật giáo nhưng ít thấy dấu hiệu khác của tôn giáo hoặc bất kỳ ghi chép ở dạng khắc nào có thể tiết lộ ai đã xây dựng nó.

Mặc dù vậy, đền Beng Mealea là một nơi rất đặc biệt để ghé thăm. Gồm một loạt các phòng trưng bày và thư viện được xây dựng quanh điện thờ ở trung tâm và có hào lớn bao quanh, khu vực này trông như thể đã qua một trận động đất. Gạch bằng đá lớn là những gì còn lại của những tòa nhà cao từng đứng ở đây, và bị thiên nhiên xâm chiếm. Những cây sung quấn chặt quanh các tường, rêu mọc ra từ mọi kẽ hở và các khối đá đổ, được cây xanh bao phủ, chồng chất lên nhau.

Nhưng cảnh hoang vu kỳ bí này chính lại là một phần của sự hấp dẫn. Trong chuyến thăm cuối cùng tới đền Beng Mealea, tôi gặp một cặp vợ chồng người Ấn Độ đang bò trong một đường hầm của các khối tường đổ, hết sức ngạc nhiên khi đường hầm dẫn tới một bức tường đền tháp trên đó có các cây nho mọc bám. Họ nói với tôi rằng đây là tuần trăng mật của họ, và đầy mồ hôi và bụi bậm, họ trông rạng rỡ như đang đi bên trong giáo đường.

Bản quyền hình ảnh Dave Stamboulis Image caption Ngôi đền được giữ bí ẩn mãi mãi một khi thiên nhiên lấn át nó.

Hãy đến vào buổi sáng sớm (trước 9 giờ sáng) để có được Beng Mealea cho riêng mình. Một lối đi được đắp cao, chủ yếu đi qua các khu vực xung quanh hào nước bên ngoài, đã được xây dựng gần đây cho du khách đi bộ quanh đền thờ. Tuy nhiên, tuyến đường này không tiếp cận được nhiều thứ đặc biệt của Beng Mealea vì những điểm ấn tượng nhất lại ẩn trong rừng rậm.

Thay vào đó, bạn nên yêu cầu hướng dẫn viên, với một chút tiền boa, để dẫn bạn tới khu trung tâm tàn tích. Trong vài giờ sau, bạn sẽ trèo qua các khối đá và cột đá phủ đầy thực vật mà tưởng như không qua nổi, để rồi thoát ra và trông thấy khu đền bị rễ cây phủ kín và những bức chạm khắc Ramayana có cành cây quấn quít bao quanh.

Bên trong khu điện thờ chính, nơi những cấu trúc còn nguyên vẹn nhất, các cửa sổ có cột bị thực vật xâm chiếm. Khi tôi ở đó, một vài đứa trẻ bước rón rén dọc theo các khối đá chung chiêng và cha mẹ chúng đi theo, thận trọng bước từng một. Ở đây rất dễ bị chẹo cổ chân hoặc tệ hơn.

Ta Prohm, ngôi đền rừng nổi tiếng ở Angkor, từng là như vậy. Nếu bạn đến đó vào lúc mặt trời mọc thì gần như chắc chắn bạn là người duy nhất ở đó. Tuy nhiên ngày nay Ta Prohm là một biển tràn ngập xe buýt du lịch, với dãy người xếp hàng dài tại các chỗ mà chụp hình là rất đẹp với các rễ cây quấn quanh cột đền. Do tác động của cả thiên nhiên lẫn con người, nhiều ngôi đền bây giờ phải giằng chống bằng thanh kim loại để khỏi đổ, và người ta cấm không cho tới nơi đây.

Rõ ràng là những sai lầm tương tự rồi sẽ đến với đền Beng Mealea; nhưng giờ đây, vị trí và việc tiếp cận với nó là điều ngăn cản mọi người tới, trừ những người mạo hiểm nhất. Thậm chí tốt hơn nữa là sức mạnh của thiên nhiên rất có thể cuối cùng sẽ chiến thắng do rừng lấn át, phủ kín đền, giữ cho đền Beng Melea huyền bí mãi mãi.