Sàigon: Nhà văn Nguyễn Thị Thụy Vũ sau gần 50 năm ẩn dật tái xuất hiện

19 Tháng Ba 20177:10 CH(Xem: 7064)

"VĂN HÓA ONLINE-CALIFORNIA"  THỨ  HAI  20  MAR  2017


Nhà văn Nguyễn Thị Thụy Vũ sau gần 50 năm ẩn dật


19/03/2017


TTO - Nhà văn Nguyễn Thị Thụy Vũ vừa có cuộc hội ngộ với độc giả tại Đường sách chiều 19-3 nhân dịp Sách Phương Nam vừa tái bản 6 quyển sách của bà.


image026

Nhà văn Nguyễn Thị Thụy Vũ gặp lại độc giả sau gần 50 năm ẩn dật - Ảnh: L.Điền


Tất cả đều là sách đã in tại Sài Gòn trước 1975, tính cả 4 quyển in hồi cuối năm 2016, đến nay nhà văn Nguyễn Thị Thụy Vũ đã có 10 cuốn sách tái bản, đây có thể xem là toàn bộ sự nghiệp văn chương của bà, đã được Công ty Sách Phương Nam mua tác quyền: Lao vào lửa, Khung rêu, Nhang tàn thắp khuya, Thú hoang, Mèo đêm, Chiều mênh mông, Chiều xuống êm đềm, Như thiên đường lạnh, Ngọn pháo bông, Cho trận gió kinh thiên.


Buổi hội ngộ chiều 19-3 cũng chính là lần trở lại đầu tiên của Nguyễn Thị Thụy Vũ trước đông đảo công chúng sau gần 50 năm.


Mặc dù trí óc còn minh mẫn, nhưng chứng lãng tai ở độ tuổi 80 của bà khiến hai nhà văn Lý Lan và Ngô Thị Kim Cúc trong vai trò dẫn chuyện phải nhiều lần nhắc lại các ý cần hỏi.


image027

Nhà văn Nguyễn Thị Thụy Vũ tuổi 80 vẫn minh mẫn giao lưu cùng bạn đọc - Ảnh: L.Điền


Và trong niềm xúc động khi đối diện với một thế hệ độc giả mới nồng nhiệt đón nhận sự trở lại của tác phẩm Nguyễn Thị Thụy Vũ, bà nhẩn nha trả lời các câu hỏi về câu chuyện đời bà, về cái duyên đưa đến con đường viết văn...


“Tôi viết văn để nuôi 4 đứa con, trong đó có một đứa bị tàn tật”. Mọi người lặng đi khi nghe bà kể: Mỗi ngày tôi đi làm, viết feuilleton (chuyện dài kỳ) cho các báo, dạy tiếng Anh cho các cô gái có nhu cầu... Mấy đứa con được tôi giao đứa lớn trông đứa nhỏ, đến chiều về nhà, có hôm thấy đứa con bị tàn tật đói nằm trên vũng nước đái, thiệt tôi muốn chết cho rồi."


Ấy vậy nhưng Nguyễn Thị Thụy Vũ vào thập niên 1960-1970 từng nổi lên như một trong năm nhà văn nữ hàng đầu của Sài Gòn.


Vào năm 1973, nhà phê bình Uyên Thao từng dành cho Nguyễn Thị Thụy Vũ những nhận định rất có trách nhiệm, có tính gợi mở cho học giới về sau nghiên cứu văn của bà: “Nguyễn Thị Thụy Vũ đã cho thấy tất cả những người đang sống chỉ thực sự được sống bằng cách chạy trốn.


Trong khi những kẻ yếu đuối chạy trốn vào vùng trời tưởng tượng bi thảm của mình thì những kẻ tương đối mạnh dạn hơn chạy trốn vào trong sự giả dối, che đậy. Ngoài hai lớp người ấy là một lớp người chạy trốn thực sự, chạy trốn bằng cách ném mình vào những cuộc phiêu lưu mà mọi tính toán chỉ dừng lại ở một điểm duy nhất: miễn là tách xa được thế giới tù hãm này”.


image028

6 quyển sách mới tái bản của Nguyễn Thị Thụy Vũ - Ảnh: L.Điền


Một nhận xét về văn của Thụy Vũ, mà nhưng lật ra một mảng đời sống xã hội của miền Nam lúc bấy giờ, cách của Uyên Thao cũng là một kiểu liên tài đáng kể giữa nhà phê bình đối với một nhà văn.


Trước đó nữa, vào năm 1969, nhà phê bình Nguyễn Đình Tuyến cũng nhìn thấy ở văn chương Nguyễn Thị Thụy Vũ những giá trị có tính thời đại: 


“Truyện của Nguyễn Thị Thụy Vũ thật là táo bạo. Đọc xong truyện, tôi nghĩ đây mới thật là những truyện trình bày những sự kiện sống thực nhất của thời đại chúng ta. Thời đại này rồi sẽ đi qua. Những cái gì của thời này nếu không ghi kịp thì ngày mai sẽ mất”.


Đó cũng là những lý do để Sách Phương Nam chọn mua tác quyền của Nguyễn Thị Thụy Vũ. Và những bạn đọc hôm nay cũng đang quan tâm đến một mảng văn chương từng nổi đình đám tại miền nam vừa trở lại sau một khoảng lặng dài. 


Cô NCS Hồ Khánh Vân đặt vấn đề về ý thức nữ quyền trong các tác phẩm của cô Thụy Vũ; một bạn đọc tỏ ra theo dõi rất kỹ các tác phẩm của bà, đã dẫn lại ý kiến của thiền sư Thích Nhất Hạnh về cái kết của truyện Lòng trần để hỏi cảm nghĩ của Thụy Vũ...


Sau cuộc giao lưu này, nhà văn Nguyễn Thị Thụy Vũ lại trở về Lộc Ninh - Bình Phước, nơi bà đã cư ngụ từ những năm 1980 đến giờ. Nói về cuộc sống hiện nay, bà bảo công việc chính hàng ngày là chăm cho đứa con tàn tật và đọc báo Giác Ngộ.


“Vậy mà chính đứa con tàn tạt này lại là đứa nuôi tôi vào lúc tuổi già”, bà nói về sự éo le nghiệt ngã của đời mình cũng nhẹ như không vậy đó.


LAM ĐIỀN

Tái bản 4 tác phẩm của Nguyễn Thị Thụy Vũ

22/12/2016


TTO - Ba tiểu thuyết Khung rêu, Nhang tàn thắp khuya, Thú hoang và tập truyện ngắn của nhà văn Nguyễn Thị Thụy Vũ vừa ra mắt bạn đọc ấn bản mới.


image029

Sách do Phương Nam và NXB Hội Nhà Văn ấn hành


Lấy chất liệu từ đời sống của bà con nông dân thập niên 1940-1950, cụ thể Vĩnh Long, nơi sinh ra, Nguyễn Thị Thụy Vũ đã dựng lại những câu chuyện tình yêu, tình đời trong sự đổi thay của thời cuộc.


Có biệt tài quan sát khi miêu tả sinh hoạt nghệ thuật quen thuộc ở nông thôn miền Nam thuở ấy, tác giả đưa người đọc đến với hát bội đình làng, giải sầu ca vọng cổ, làm quen với các món ăn dân dã, quê mùa rất đỗi thân thương... nay đã ít nhiều trở thành dĩ vãng.


Tiếp cận từ ba tác phẩm này, người đọc còn có dịp quay về với lời ăn tiếng nói trước đây của người Nam bộ. Mà chính sự phong phú, sinh động về ngôn từ sẽ giúp ta hiểu hơn nữa về con người, vùng đất mà những nhà văn thế hệ trước từng “khai phá” bằng ngôn ngữ miền Nam như Hồ Biểu Chánh, Phi Vân, Sơn Nam, Bình Nguyên Lộc, Ngọc Linh...


Nói cách khác, cách sử dụng ngôn từ trong tác phẩm của Nguyễn Thị Thụy Vũ đã góp phần lưu giữ lại tiếng nói, cách phát âm một thời của bà con miệt vườn ở miền Nam đất Việt.


Cùng với ba cuốn tiểu thuyết, tập truyện ngắn Lao vào lửa cũng được tái bản trong dịp này.


Nguyễn Thị Thụy Vũ cho biết từ năm 1961, khi từ quê nhà Vĩnh Long lên Sài Gòn học tiếng Anh và sau đó đi dạy cho các cô bán Snack Bar, bà đã có chất liệu ngồn ngộn, chân thực để viết.


Không phải tình tiết mà chính cái nhìn nhân văn, sự đồng cảm sâu sắc với một tầng lớp phụ nữ bị rẻ rúng, khinh thường đã đưa ngòi bút của Nguyễn Thị Thụy Vũ chạm đến cảm xúc của nhiều người đọc.


Việc tái bản có chọn lọc tác phẩm của nhà văn miền Nam, trong đó có Nguyễn Thị Thụy Vũ, qua đó góp phần giúp bạn đọc có dịp nhìn lại diện mạo văn học miền Nam trước năm 1975 tương đối đầy đủ và đa dạng hơn.


L.M.Q


Tái bản 10 tác phẩm của nhà văn Nguyễn Thị Thụy Vũ

15/03/2017 11:25 GMT+7


TTO - Nhà văn Nguyễn Thị Thụy Vũ, một trong 5 nhà văn nữ nổi tiếng của miền Nam trước năm 1975 sẽ có buổi trò chuyện cùng độc giả nhân dịp 10 tác phẩm của bà được NXB Hội Nhà văn giới thiệu với diện mạo hoàn toàn mới.


image030

Các tác phẩm của nhà văn Nguyễn Thị Thụy Vũ vừa được tái bản.


Các tác phẩm của Nguyễn Thị Thụy Vũ vừa được NXB Hội Nhà văn tái bản gồm ba tập truyện ngắn: Lao vào lửa, Mèo đêm, Chiều mênh mông và bảy truyện dài: Khung rêu, Nhang tàn thắp khuya, Thú hoangChiều xuống êm đềm, Như thiên đường lạnh, Ngọn pháo bông, Cho trận gió kinh thiên.


Nhìn chung, toàn bộ tác phẩm của Nguyễn Thị Thụy Vũ thể hiện rõ nét, xuyên suốt ở hai mảng đề tài: lấy chất liệu từ đời sống của bà con nông dân ở Vĩnh Long, nơi tác giả sinh ra và khai thác về số phận vũ nữ, gái bán bar với nhiều chi tiết được thể hiện bằng con mắt quan sát của một nhà báo.


Sức hấp dẫn của Nguyễn Thị Thụy Vũ chính là câu chuyện gia đình, những cuộc hôn nhân éo le, gãy đổ do ràng buộc nghiêm ngặt của quan niệm cũ kỹ và những đổi thay bên ngoài của thời cuộc. 


Theo NXB Hội Nhà văn, khi tái bản các tác phẩm mà Nguyễn Thị Thụy Vũ đã lấy bối cảnh từ thập niên 1940 - 1950 của thế kỷ trước, NXB đã nỗ lực thực hiện công tác chú thích trong chừng mực có thể, hy vọng sẽ giúp người đọc hiện nay tiếp nhận được lời ăn tiếng nói trước đây của người Nam bộ. 


Nhà văn Nguyễn Thị Thụy Vũ và nhà văn Lý Lan, nhà báo Kim Cúc sẽ gặp gỡ bạn đọc vào lúc 17h ngày 19-3, tại Bookcafe Phương Nam, Đường sách Thành phố Hồ Chí Minh.


HẢI TRUNG


PV Tuổi Trẻ trò chuyện ngắn với Nhà văn Nguyễn Thị Thụy Vũ

Nguyễn Thị Thụy Vũ trở lại với 10 tác phẩm tái bản

19/03/2017


image031

Nguyễn Thị Thụy Vũ tên thật là Nguyễn Thị Băng Lĩnh, sinh năm 1937 tại Vĩnh Long. Nhân 10 cuốn sách vừa được Phương Nam và NXB Hội Nhà Văn tái bản, nhà văn Nguyễn Thị Thụy Vũ sẽ giao lưu với bạn đọc vào 17h ngày 19-3 tại Đường sách TP.HCM - Ảnh: N.HOA


TTO - Nhân 10 tác phẩm của nhà văn Nguyễn Thị Thụy Vũ - một trong những nhà văn nữ nổi tiếng ở Sài Gòn trước năm 1975 - vừa được tái bản, PV Tuổi Trẻ trò chuyện ngắn với người phụ nữ đã sống lặng lẽ mấy mươi năm nay.


* Với loạt sách tái bản lần này, cảm giác của bà thế nào?


- Tôi rất vui vì sách in đẹp, trình bày trang nhã và NXB Hội Nhà Văn có làm công tác chú thích rõ ràng các từ ngữ, lời ăn tiếng nói của người miền Nam mà tôi đã sử dụng.


Từ nhiều năm trước đây, do quý mến tôi nên nhà thơ Ý Nhi đã nhiệt tình xin tái bản nhưng không được cấp phép. Nay mọi việc đã tốt đẹp hơn. Với tôi là một tín hiệu đáng mừng.


* Trong các tác phẩm đã viết, bà thích quyển nào nhất?


- Đó là quyển Khung rêu. Chỉ có 30% là hư cấu, còn lại là sự thật. Tiểu thuyết là tưởng tượng, ai cũng biết vậy nhưng có tưởng tượng nào không bắt nguồn từ một phần sự thật?


Từ hồi còn nhỏ, tôi đã phải chịu đựng một ám ảnh thường xuyên: sự suy sụp, bệ rạc của một gia đình thịnh mãn ở miền Nam (cái thịnh mãn của hàng điền chủ ở miền Nam trước đây đã là tục ngữ...).


Nguyên nhân chính của sự suy sụp, bệ rạc này thì ai cũng biết: chiến tranh. Một cuộc chiến tranh dằng dai 25 năm, khoảng thời gian gần bằng số tuổi của tôi lúc đó.


Tôi sinh ra và lớn lên trong một dòng dõi đã đến hồi ly tán. Những cảnh sống huy hoàng, vương giả của một thành phần xã hội chỉ còn trong trí nhớ ao tù của những ông già bà lão, những cảnh sống mà tôi chỉ được nghe kể lại như một chuyện hoang đường trong những lần giỗ chạp...


Khi bắt đầu quyển truyện này, tôi đặt trước cho mình một chủ định: ghi lại cái ám ảnh từ thời nhỏ dại đó của tôi, trong ước vọng một lần nữa giải tỏa nó cho xong.


Ban đầu tôi viết Khung rêu đăng feuilleton (nhiều kỳ) trên nhật báo Bút Thép, sau mới in thành sách. Năm 1971, em ruột tôi là nhà văn Hồ Trường An tự ý đem gửi dự thi. Lúc vào bệnh viện sinh đứa con thứ hai, tôi hay tin Khung rêu đã được trao giải thưởng Văn học miền Nam.


* Trong đời viết văn của bà, có kỷ niệm nào đáng nhớ?


- Khi viết truyện dài Cho trận gió kinh thiên đăng từng kỳ trên nhật báo, lúc đó tôi ở gần đình Phú Thạnh trên đường Lê Văn Duyệt (nay là Cách Mạng Tháng Tám).


Một ngày nọ, có người hàng xóm cầm lựu đạn qua nhà đe dọa buộc tôi phải ngừng viết vì đã ám chỉ gia đình họ. Tôi trả lời đây là sự trùng hợp, chớ nên suy diễn. Về sau họ mới hiểu ra.


* Kể từ tác phẩm cuối cùng Cho trận gió kinh thiên xuất bản lần đầu vào năm 1973, từ đó đến nay không thấy bà viết nữa. Bà có lý do nào không?


- Từ năm 1980 tôi về hẳn ở Lộc Ninh và không còn viết gì thêm. Tôi nghĩ mình không còn sung sức như trước, nếu viết thêm mà không hay hơn, lại viết bậy thì độc giả chửi cho (cười).


image032

Góp phần tìm về tiếng Việt miền Nam


Với Nguyễn Thị Thụy Vũ, có thể thấy hai mảng đề tài xuyên suốt: sinh hoạt nông thôn miền Nam với nhiều bối cảnh của thập niên 1940. Bên cạnh đó, ngòi bút nữ này còn chạm đến đề tài thời thượng về giới “ăn sương”, các cô gái snack bar... khi Mỹ đổ quân vào miền Nam.


Đáng chú ý, không chỉ là những phận đàn bà chìm nổi, còn là sự tiếp cận về lời ăn tiếng nói của các nhân vật. Các từ ấy nay có thể xa lạ với nhiều người nhưng chính nó cho thấy rằng tiếng nói Nam bộ còn là ngôn ngữ của văn chương.


Thật thú vị khi quay trở về với những từ nay ít gặp như: ton reng (gièm pha, mách lẻo); nhậm lẹ (mau mắn, nhanh nhẹn); đi bương (lật đật, hối hả, mau, nhanh); ỏn thót (nịnh nọt, gièm pha); hơi lài (đã nhạt màu); phướng (đuôi cá nhiều màu sắc); thỏn mỏn (sa sút dần đến kiệt sức, kiệt quệ); ca giỡn nhịp (ca phiêu linh, ngẫu hứng theo cảm xúc nhưng lúc xuống xề vẫn trúng với khuôn nhịp)...


Còn với các thân phận "sống làm vợ khắp người ta", Nguyễn Thị Thụy Vũ cho biết từ năm 1961 - khi từ quê nhà Vĩnh Long lên Sài Gòn học tiếng Anh và sau đó đi dạy cho các cô bán snack bar, “me Mỹ”, bà đã có được chất liệu ngồn ngộn và tiếp cận khá nhiều vốn từ, tiếng lóng vừa du nhập...


Những trang viết sống động, tươi mới về đề tài này, so với các cây bút nữ thời ấy, Nguyễn Thị Thụy Vũ chạm đến một cách sâu sắc và chân thật hơn cả. Cần ghi nhận ở đây là góc nhìn nhân văn, cảm thông và chia sẻ của bà về thân phận người phụ nữ thấp kém, bất hạnh trong xã hội cũ.


Thêm nữa, một chút ngạc nhiên không hiểu sao Giải thưởng Văn học miền Nam năm 1971 lại trao cho tiểu thuyết Khung rêu của bà? Có lẽ họ trao vì giá trị đích thực của văn chương hơn là xét về “quan điểm chính trị” bởi lẽ các tuyến nhân vật, sau Cách mạng Tháng Tám (1945) đã thật sự thay đổi. Người nông dân bần cùng đã đứng lên lật đổ điền chủ, làm chủ vận mệnh.


Hãy nghe Đực, một “bần cố nông”, trả lời lúc ông Phủ đi thâu lúa ruộng: “Ông hãy quày ghe về ngay, nếu không vị chút tình nghĩa cũ, tui đã ám hại ông rồi. Tất cả ruộng đất của bọn tay sai cho Tây đều được chia cho dân nghèo hết rồi. Ông đừng có mong còn một hột lúa cho chim ăn, một thẻo đất cho chó ỉa nữa”.


Cũng từ năm tháng đó, không ít nhân vật trí thức của bà đã vào bưng theo kháng chiến. Tinh thần khí khái, nghĩa hiệp này rất gần với không khí hào hùng: “Mùa thu rồi ngày hăm ba, ta đi theo tiếng kêu sơn hà nguy biến...”.


Tại sao lúc ấy Nguyễn Thị Thụy Vũ đã mạnh dạn phản ánh đúng hiện thực của lịch sử? Tôi đã thử tìm ra câu lý giải: nhà văn Nguyễn Thị Thụy Vũ là con gái của nhà thơ yêu nước Mặc Khải (tác giả tập thơ Sông nước Cổ Chiên, Phấn nội hương đồng) - thế hệ cùng thời với nhà thơ, nhà văn Sơn Nam, Truy Phong, Kiên Giang... đã cất lên tiếng nói về tình tự dân tộc, “về nguồn” trước sự va đập khốc liệt của thời cuộc. Vì thế khi cầm bút với ý thức xây dựng các câu chuyện, tình tiết, ngôn ngữ đặc thù... là một phần do bà ảnh hưởng từ thân phụ chăng?


L.M.Q.
01 Tháng Sáu 2017(Xem: 6609)
16 Tháng Tư 2017(Xem: 5488)
26 Tháng Tư 2016(Xem: 7239)
22 Tháng Ba 2016(Xem: 7175)
17 Tháng Ba 2016(Xem: 7043)