VĂN HÓA ONLINE - CHÂU MỸ - THỨ HAI 20 MAY 2018
Gina Haspel: Nữ Giám đốc đầu tiên của CIA
BBC 18/5/18
Bản quyền hình ảnh Getty Images Image caption Bà Haspel từng điều hành một cơ sở bí mật của Mỹ ở nước ngoài nơi nghi phạm khủng bố bị tra tấn
Thượng viện Hoa Kỳ phê chuẩn giám đốc nữ đầu tiên của CIA, bất chấp vai trò trước đây của bà trong chương trình thẩm vấn nghi phạm khủng bố.
Bà Gina Haspel 61 tuổi, từng làm việc cho CIA 33 năm trong các vai trò bí mật, trở thành giám đốc CIA thay thế ông Mike Pompeo với tỷ lệ biểu quyết 54-45.
Bà Haspel từng điều hành một 'nhà tù đen' ở Thái Lan. Đây là hệ thống nhà tù bí mật của Mỹ được thành lập sau vụ khủng bố ngày 11/9/2001 để giam giữ các nghi phạm khủng bố.
Cựu giám đốc CIA, Mike Pompeo, từ nhiệm để trở thành Ngoại trưởng Hoa Kỳ.
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa John McCain - người bị tra tấn trong hơn năm năm tại một nhà tù Việt Nam - trước đó đã tuyên bố ông phản đối người được Trump đề cử.
Hôm thứ Năm 16/5, sáu đảng viên Dân chủ đã bỏ phiếu cho bà Gina.
Một trong số họ, Thượng nghị sĩ Virginia Mark Warner, cho biết bà Haspel từng nói với ông rằng CIA không nên dùng đến cái gọi là kỹ thuật thẩm vấn nâng cao.
Ông nói bà cam kết không bao giờ sử dụng các phương pháp như vậy ngay cả khi tổng thống yêu cầu.
Hai thành viên đảng Cộng hòa - Jeff Flake và Rand Paul - đã bỏ phiếu chống lại bà Haspel, có nghĩa là bà sẽ không trúng cử nếu không có sự ủng hộ của đảng Dân chủ.
Image caption Một hình ảnh tra tấn 'trấn nước' trên chương trình Panorama của BBC
Năm 2002, bà được CIA chọn để điều hành một 'nhà tù đen' ở Thái Lan, nơi các kỹ thuật thẩm vấn khắc nghiệt được sử dụng, trong đó có tra tấn, theo một báo cáo của Thượng viện.
Một nghi phạm được đưa đến đó, Abd al-Rahim al-Nashiri, bị tra tấn bằng các phương pháp mà sau này bị tổng thống Barack Obama cấm.
Al-Nashiri, người bị thẩm vấn sau khi bà Haspel điều hành cơ sở này, chịu cảnh thiếu ngủ, khoả thân, nhiệt độ khắc nghiệt, bị giam giữ trong một chiếc hộp nhỏ, bị đẩy mạnh nhiều lần vào tường.
Ba năm sau, bà Haspel ra lệnh hủy bỏ 92 băng video ghi lại việc thẩm vấn ông Al-Nashiri, và ông Abu Zubaydah, người cũng bị giam ở Thái Lan.
Ít nhất 119 nam giới bị Mỹ tra tấn sau những vụ tấn công vào Trung tâm Thương mại và Lầu năm góc, theo một báo cáo của Thượng viện năm 2014.
Các nhóm nhân quyền cho biết bà Haspel đã rời Thái Lan để giám sát thêm chương trình tra tấn của Mỹ ở nước ngoài, nhưng không rõ vai trò của bà chính xác là gì do hồ sơ của bà đã được CIA bảo mật.
Trước đó, ông Trump kêu gọi Hoa Kỳ bắt đầu lại hình thức tra tấn 'trấn nước' các nghi phạm khủng bố.
