VĂN HÓA ONLINE - THẾ GIỚI HÔM NAY - THỨ TƯ 25 APRIL 2018

Manila, Bắc Kinh tìm cách khai thác chung

TTO - Philippines đang tìm cách đạt thỏa thuận khai thác tài nguyên chung với Trung Quốc tại Biển Đông trong “vài tháng tới”, Reuters dẫn lời một quan chức Philippines cho hay.

Quyền tài phán của Bắc Kinh trong đường lưỡi bò mới chẳng khác nào quyền tài phán của một quốc gia ven biển trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của nước này. Như vậy, các quốc gia, khi xin phép Trung Quốc, đã vô tình thừa nhận cái vô lý thành hợp lý, cái mơ hồ thành hữu hình và thừa nhận chủ quyền của Bắc Kinh.

Bước đầu trong liên hoàn kế

Mục đích của cái gọi là "dự án nghiên cứu khoa học" này như vậy đã quá rõ ràng. Nó được thúc đẩy bởi âm mưu chính trị nhằm tăng cường yêu sách của Trung Quốc để chuẩn bị cho những thay đổi có thể trong chính sách độc chiếm Biển Đông trong tương lai.

Nối liền 9 đoạn (thực tế là 10 đoạn, bao gồm 1 đoạn được thêm vào phía đông nam Đài Loan năm 2013) chỉ là bước đi đầu tiên. 

Các tính toán về tổng trữ lượng dầu khí, khoáng sản và các tài nguyên thiên nhiên khác ở Biển Đông cũng đang được Trung Quốc tiến hành, dựa trên sự tài trợ của chính quyền trung ương và tỉnh Quảng Đông.

Chẳng bao lâu nữa, chúng tôi sẽ có một ý tưởng rõ ràng về những gì thuộc về chúng tôi ở Biển Đông và những gì không.

Một thành viên nhóm nghiên cứu của chính phủ Trung Quốc

"Điều này sẽ cho phép chúng tôi hoạch định và điều phối tốt hơn các nỗ lực để bảo vệ (cái gọi là - PV) lợi ích quốc gia của chúng tôi trong khu vực, đồng thời giảm nguy cơ xung đột với các quốc gia khác vì không có biên giới trên biển", một thành viên nhóm nghiên cứu của chính phủ Trung Quốc nói trên báo SCMP.

Một số nhà khoa học thậm chí tin rằng tổng số cảm biến giám sát dưới lòng biển mà Trung Quốc bố trí ở Biển Đông đã vượt qua số lượng cảm biến của Mỹ đang có.

Trước mắt, nhóm nghiên cứu đã nối liền đường 9 đoạn bằng hệ thống định vị toàn cầu. "Dữ liệu GPS đã chuẩn bị sẵn sàng, có thể cung cấp độ phân giải khác nhau, từ vài km tới vài cm (liên quan tới độ rộng của đường lưỡi bò mới - PV) trong trường hợp cần thiết", một thành viên giấu tên tiết lộ.

Trung Quốc sẽ dám làm gì?

Việc nối liền đường 9 đoạn dựa trên một bản đồ cũ mà theo nhóm nghiên cứu là được công bố năm 1951 bởi chính quyền Bắc Kinh.

Bản đồ này cho thấy 2 đường đen-đỏ hình dáng tương tự đường lưỡi bò hiện nay. Trong đó đường màu đen có chấm đen thể hiện chủ quyền của Trung Quốc trên Biển Đông, đường màu đỏ liền mạch là giới hạn cuối cùng quyền tài phán của Bắc Kinh.

Tấm bản đồ mà nhóm nghiên cứu "đường lưỡi bò mới" cho là căn cứ để họ nối liền các đoạn của đường lưỡi bò cũ - Ảnh chụp màn hình SCMP

"Chúng tôi cực kỳ phấn khích khi tìm thấy nó. Đó là thứ Bắc Kinh có thể trưng ra thế giới", thành viên nhóm nghiên cứu nhấn mạnh. 

Thế nhưng độ tin cậy của tấm bản đồ đó chỉ có người Trung Quốc mới biết!

Trong khi Trung Quốc đang tiến hành thương thảo với các nước ASEAN về Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC), tất nhiên sau khi đã đạt được các mục tiêu quan trọng trên Biển Đông, việc công bố "đường lưỡi bò mới" có thể vấp phải sự phản đối từ nhiều phía.

"Nếu Trung Quốc công bố yêu sách của họ ở Biển Đông bằng một đường liên tục nối liền 9 vạch ngang, đó là sự phủ nhận hoàn toàn phán quyết tháng 7-2016 của tòa trọng tài. Động thái này sẽ gây ra mối lo ngại sâu sắc cho các quốc gia ở Đông Nam Á và xa hơn nữa", tiến sĩ Ian J. Storey, một chuyên gia hàng hải châu Á - Thái Bình Dương thuộc Viện Yusof Ishak ở Singapore, nêu ra cảnh báo.

Một chuyên gia giấu tên làm việc tại Viện Nghiên cứu Biển Đông của chính phủ Trung Quốc trong khi đó nhận định không có nhiều khả năng Bắc Kinh sẽ đưa "đường lưỡi bò mới" lên các văn bản in ấn chính thức trong thời gian sớm sắp tới.

"Theo hiểu biết của tôi, chính phủ Trung Quốc chưa có kế hoạch thay đổi đường 9 đoạn. Các nhà ngoại giao và chuyên gia về luật biển sẽ phản đối việc nối liền. Mọi việc vẫn đang theo đúng hướng Bắc Kinh muốn. Song đây chưa phải là thời điểm tốt nhất để phân định ranh giới", vị này nói một cách đầy ẩn ý. DUY LINH

Macron và Trump có ổn định được vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương?

Thu Hằng 24-04-2018

Tổng thống Mỹ Donald Trump và đồng nhiệm Pháp Emmanuel Macron tại Washington, ngày 23/04/2018.REUTERS/Joshua Roberts

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron công du Mỹ với ba hồ sơ chính là thỏa thuận hạt nhân Iran, tiến trình phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên và chính sách thương mại của chủ nhân Nhà Trắng. Tuy nhiên, theo giới chuyên gia, do Trung Quốc ngày càng mở rộng tầm ảnh hưởng trong vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương, và cho dù không nằm trong chương trình nghị sự chuyến thăm, Pháp và Hoa Kỳ vẫn cần phải đẩy mạnh phối hợp chiến lược để làm đối trọng với Trung Quốc trong khu vực này.

Truyền thống bảo vệ hòa bình, tự do và phồn thịnh xuyên suốt Đại Tây Dương được Bắc Mỹ và châu Âu duy trì từ hơn 7 thập kỷ qua. Ngoài ra, Hoa Kỳ cũng duy trì cam kết mạnh mẽ tại khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương. Không chỉ dừng ở những thông cáo ngoại giao, chính quyền của tổng thống Trump còn triển khai lực lượng quân sự hùng hậu, gồm hàng trăm tầu chiến, hơn 1.000 máy bay và vài chục nghìn quân nhân Mỹ trong khu vực.

Pháp cũng gắn bó chặt chẽ với vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương vì có nhiều hải đảo, kiêm nhiệm vụ tiền đồn hải quân và không quân cùng với lực lượng vài nghìn quân nhân bảo vệ lãnh thổ và lợi ích của Pháp. Ngày 10/03/2018, tổng thống Macron còn khẳng định vai trò cường quốc hải quân Pháp trong vùng khi ký với thủ tướng Ấn Độ Modi một thỏa thuận hợp tác quân sự, mở cửa các căn cứ Hải Quân của nhau cho đối tác.

Tuy nhiên, theo nhận định trên trang National Interest (24/04/2018) của hai chuyên gia Walter Lohman và Valérie Niquet, cho đến nay, cả Pháp và Mỹ chỉ hành động « độc lập », không đủ vững chắc để đảm bảo ổn định trong vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương, dù có sự tham gia của Anh Quốc, Nhật Bản, Úc, Ấn Độ hay một số đối tác khác. Vì vậy, Pháp và Mỹ phải cải thiện sự phối hợp chiến lược, cũng như với mạng lưới đối tác và đồng minh vì thiếu phối hợp chiến lược sẽ dẫn đến thiếu niềm tin vào nhau. Để làm được việc này, theo hai chuyên gia trên, tổng thống Trump và tổng thống Macron cần tập trung vào ba ưu tiên chính.

Thứ nhất, cả hai nước phải đưa ra được một thông điệp rõ ràng, kiên định về chính sách đối với Trung Quốc. Châu Âu ghi nhận cam kết mạnh mẽ của Mỹ tại châu Á, nhưng đôi khi lại không phân biệt được Washington coi Bắc Kinh là thách thức đối với trật tự trong khu vực hay là một đối tác có chung chí hướng. Nội bộ châu Âu cũng bị chia rẽ về Trung Quốc. Ví dụ mới nhất là về dự án Con đường tơ lụa mới, Paris tỏ ra quan ngại trong khi nhiều nước châu Âu lại coi đó là cơ hội kinh tế quan trọng.

Thứ hai, phương Tây phải phân biệt rõ hơn giữa bạn và thù. Do quan ngại về kiểu « đơn phương hành động » của chính quyền Trump, nhiều nước châu Âu đôi khi nhầm lẫn về sự khác biệt thực sự, cơ bản giữa Hoa Kỳ và các chế độ toàn trị, như Trung Quốc chẳng hạn. Phải nhắc lại là các giá trị và thể chế của Mỹ rất vững chắc. Và nếu như các đồng minh phương Tây xem xét kỹ, không thiên vị, về các chính sách và hành động chính thức của chính quyền Trump tại châu Á, họ sẽ thấy là họ còn thiếu nhiều giá trị liên quan đến họ.

Hoa Kỳ cũng nên hiểu hơn về tác động toàn cầu do chính sách thương mại của họ gây ra. Nếu có vấn đề Trung Quốc, thì Hoa Kỳ cần bàn với các đồng minh về cách xử lý, và không nên đơn phương hành động, tác động đến cả đồng minh và đối tác. Biện pháp mạnh tay này chỉ có lợi cho chính sách gây chia rẽ của Trung Quốc mà thôi.

Cuối cùng, Pháp, Mỹ và các nước đồng minh châu Âu khác có cùng quan điểm cần cam kết đảm bảo sự phối hợp thường xuyên, ở cấp độ cao trong chiến lược vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương, bởi vì cho đến nay, tuy các bên vẫn có sự phối hợp đáng kể nhưng ít khi đạt đến phản ứng ở cấp độ chính trị, trừ trường hợp nghiêm trọng như tình hình trên bán đảo Triều Tiên.

Hoa Kỳ và châu Âu có chung nhiều lợi ích và cũng chia sẻ nhiều giá trị. Cả hai bên, cũng như vùng châu Á-Ấn Độ Dương, đều được hưởng lợi nếu cùng khai thác được mối quan hệ một cách chiến lược. Nổi tiếng về tính cách « thực dụng » và suy nghĩ « không theo khuôn khổ », tổng thống Trump và tổng thống Macron có thể thúc đẩy quan hệ Mỹ-Pháp theo đúng hướng./

Tổng thống Macron tặng cây sồi cho TT Trump?

RFI Đăng ngày 23-04-2018 Sửa đổi ngày 23-04-2018 16:48

Chuyên cơ Air Force One của tổng thống Mỹ và chuyên cơ của tổng thống Pháp tại căn cứ Joint Base Andrews ở Maryland, ngày 22/04/2018.REUTERS/Yuri Gripas