Nhật Bản và bài toán Biển Đông

23 Tháng Mười 201512:39 SA(Xem: 19828)

"BÁO VĂN HÓA-CALIFORNIA" THỨ SÁU 23 OCT 2015

Nhật Bản và bài toán Biển Đông

image025

Image copyright REUTERS

Trong bối cảnh Washington lên kế hoạch áp sát đảo nhân tạo Trung Quốc cơi nới tại Biển Đông, một số chuyên gia nói rằng Nhật có thể đóng một vai trò lớn hơn trong tranh chấp ngày càng căng thẳng.

Bài phân tích trên Japan Times vào ngày 21/10 dẫn lời ông Zack Cooper, chuyên gia nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế CSIS nói rằng Nhật Bản quan ngại về ổn định khu vực khu vực bị đe dọa và hành động lấn lướt của Trung Quốc có thể tạo ra tiền lệ.

"Nếu Trung Quốc được phép ép các nước nhỏ hơn ở Biển Đông, thì điều đó tạo một tiền lệ nguy hiểm cho các quốc gia lớn hơn như Nhật Bản, đang đối mặt với việc Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền tại Biển Hoa Đông."

Trong khi tranh chấp trên quần đảo Senkaku/Điếu Ngư mà Nhật cai quản từ lâu làm lu mờ chủ đề Biển Đông tại Nhật Bản, một số quan chức chính phủ và giới chuyên gia tin rằng hai chủ đề này có liên hệ chặt chẽ.

Trong năm 2013, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản khi đó là ông Itsunori Onodera nhấn mạnh sự liên hệ khi nói rằng Tokyo "rất lo ngại rằng diễn biến ở Biển Đông có thể ảnh hưởng đến tình hình tại Biển Hoa Đông."

Trong một bài viết vào năm 2012 trước khi trở thành thủ tướng, ông Shinzo Abe thậm chí còn liên kết trực tiếp tranh chấp tại Biển Đông và Biển Hoa Đông.

"Nhật Bản không được nhún nhường trước các hoạt động lấn lướt thường ngày của chính phủ Trung Quốc quanh quần đảo Senkaku. . . .
Bằng cách đưa các tàu thuyền xuất hiện bình thường tại đây, Trung Quốc tìm cách lập quyền tài phán của mình trong vùng biển xung quanh các hòn đảo như một việc đã rồi. . . . Nếu Nhật Bản không ép, Biển Đông sẽ trở nên khu vực được gia cố hơn nữa," ông Abe viết trên trang web Project Syndicate.

Một số chuyên gia thậm chí cho rằng các vấn đề tại Biển Đông có thể liên quan tới Nhật hơn là tranh chấp tại Biển Hoa Đông.

"Vấn đề Biển Đông quan trọng hơn đối với Nhật Bản, không chỉ từ góc độ kinh tế, mà còn ở góc độ quân sự và chiến lược, trong khi các vấn đề tại Biển Hoa Đông là có tính chiến thuật và dễ kiểm soát hơn," Tetsuo Kotani, một thành viên cao cấp của Viện nghiên cứu Thời sự Quốc tế bình luận.

Tokyo đang thực hiện cách tiếp cận đa phương đối với chủ đề Biển Đông qua việc quốc tế hóa tranh chấp tại các diễn đàn đa phương, khuyến khích sự đoàn kết trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (Asean) trong khi hỗ trợ cho các nước tuyên bố chủ quyền tại đây xây dựng năng lực và phối hợp về chủ trương của họ với Washington.

Tuy nhiên, tiềm năng cho sự thay đổi chính sách một cách nhanh chóng của Tokyo là có, đặc biệt nếu Mỹ khởi động cho chiến dịch tự do đi lại.

Image copyright AFP Image caption Thực trạng bồi đắp đảo của Trung Quốc tại Biển Đông đang gây quan ngại từ Hoa Kỳ.

Ian Storey, nhà nghiên cứu về hàng hải châu Á-Thái Bình Dương tại Viện Yusof Ishak-ISEAS nói rằng "Khi Hoa Kỳ quyết định tiến hành chiến dịch tự do đi lại tại Trường Sa thì nhiều khả năng đây sẽ không chỉ là hoạt động đơn lẻ.

“Để củng cố thông điệp của mình rằng Trung Quốc phải tôn trọng tự do hàng hải ở Biển Đông, Hoa Kỳ sẽ phải tiến hành các hoạt động đó một cách thường xuyên.

"Điều này mở ra khả năng rằng trong tương lai Hoa Kỳ sẽ mời các nước khác tham gia - Nhật Bản và Australia sẽ là ứng viên dễ thấy," ông cho biết qua email.

Tuy nhiên, ông Storey lưu ý nếu Tokyo chấp nhận bất kỳ lời mời như vậy thì điều đó cho thấy việc Nhật củng cố vai trò đáng kể của mình đối với tranh chấp, và gần như chắc chắn sẽ làm trầm trọng thêm căng thẳng trong quan hệ Trung-Nhật.

Ông Abe trong vài năm qua đã dành nguồn vốn chính trị đáng kể nhằm không tiếp tục làm trầm trọng thêm mối quan hệ đã có rạn nứt giữa Tokyo và Bắc Kinh.

Các nhà quan sát chia sẻ quan điểm rằng các cuộc tuần tra của Nhật Bản là có thể diễn ra nhưng lưu ý rằng bất kỳ quyết định nào của Tokyo sẽ phải có tham vấn với Hoa Kỳ trong khi cũng đánh giá các rủi ro, lợi ích và thời điểm thích hợp trong một động thái như vậy.

"Nhật Bản chắc chắn có quyền tiến hành các hoạt động tương tự trong vùng biển quốc tế, hoặc tự mình hoặc phối hợp với Hoa Kỳ," ông Cooper từ CSIS nói.

Nhưng những người khác nói rằng Tokyo sẽ tiếp tục cách tiếp cận đa phương đối với chủ đề Biển Đông - nhất là ngay sau chính phủ ông Abe thông qua luật cho phép Nhật Bản để tiến hành các hoạt động quân sự bên ngoài lãnh hải của họ.

"Nhật Bản cần phải chủ động tại Biển Hoa Đông và vấn đề Senkaku," Corey Wallace, một nhà phân tích chính sách an ninh tại các Trường Nghiên cứu Đông Á tại Freie Universität, Berlin nói.

"Đối với Biển Đông, Nhật Bản đã thận trọng không đóng vai trò đi trước các nước khác trong khu vực.

“Vì vậy nếu các nước khu vực không ủng hộ thì chính phủ sẽ do dự. Tôi cho rằng họ sẽ tiếp tục tập trung vào việc xây dựng năng lực hàng hải và quân sự," Corey Wallace nói./

BBC 22 tháng 10 2015

27 Tháng Mười Một 2016(Xem: 16074)
- Obama: “Ngày hôm nay, chúng tôi xin chia buồn cùng gia đình Castro, và cầu nguyện cho nhân dân Cuba. Trong những ngày sắp tới, chúng ta sẽ nhắc lại quá khứ nhưng cũng sẽ hướng tới tương lai. Nhân dân Cuba nên biết rằng họ có một người bạn và đối tác nơi Hoa Kỳ.” - Trump: “Di sản mà Fidel Castro để lại là di sản của các đội xử bắn, trộm cắp, những gian khổ vượt ngoài sức tưởng tượng, dân nghèo đói và bị tước các quyền làm người căn bản.”
20 Tháng Mười Một 2016(Xem: 16378)
Bảy trẻ em và một phụ nữ thiệt mạng trong khu vực do chính phủ kiểm soát ở mạn tây Aleppo sau khi một trường học bị trúng hỏa lực của quân nổi dậy, truyền thông nhà nước cho hay.
20 Tháng Mười Một 2016(Xem: 14263)
Liên tiếp trong mùa Hè - Thu năm nay, ngày 17-18/8 năm 2016 và ngày 14-15/11 năm 2016, Nha Trang là nơi tiếp đón hai cuộc hội thảo lớn về biển nam Trung Hoa. Ảnh bên: Ông Lê Công Phụng nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao và ông Phạm Gia Khiêm nguyên Bộ trưởng bộ Ngoại giao VN tại Hội nghị Quốc tế ở Nha Trang.
17 Tháng Mười Một 2016(Xem: 16228)
Bốn tháng rưỡi đã trôi qua kể từ khi tổng thống Philippines Rodrigo Duterte lên nắm quyền và tiến hành chiến dịch chống ma túy. Người dân Philippines đều ủng hộ cuộc chiến này nhưng lại bị chia rẽ về biện pháp tiến hành.
17 Tháng Mười Một 2016(Xem: 17612)
Sau chiến thắng của nhà tỷ phú Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống vừa qua, nước Mỹ có nguy cơ đi theo chủ nghĩa biệt lập và như vậy sẽ không còn can thiệp nhiều ra bên ngoài nữa.
17 Tháng Mười Một 2016(Xem: 15698)
Việc ông Obama chọn Berlin để nói lời giã biệt với châu Âu không phải là ngẫu nhiên. Có chút gì đó giống như ông muốn truyền ngọn đuốc cho người mà được xem như là thành trì cuối cùng của thế giới tự do sau thắng lợi của ông Donald Trump.
15 Tháng Mười Một 2016(Xem: 15788)
Trả lời phỏng vấn của Ban Việt Ngữ RFI, giáo sư chính trị học Nguyễn Mạnh Hùng, trường Đại Học George Mason (Virginia - Hoa Kỳ), một quan sát viên kỳ cựu về quan hệ Mỹ-Châu Á, cho rằng không nên vội vã khai tử chính sách xoay trục qua châu Á của Mỹ, vì nếu căn cứ vào các tuyên bố hiếm hoi của ông Trump...
13 Tháng Mười Một 2016(Xem: 15707)
"Nhưng phân tích của chúng tôi là lá thư của Comey, gây nghi ngờ vô lý, vô căn cứ, đã ngăn chặn đà tiến của chúng tôi."
13 Tháng Mười Một 2016(Xem: 14462)
Hô những khẩu hiệu như "Không phải tổng thống của tôi!" vài ngàn người biểu tình đã tuần hành trên Đại lộ Năm của thành phố New York tới tòa nhà chọc trời Trump Tower, nơi cư ngụ của tổng thống đắc cử.
08 Tháng Mười Một 2016(Xem: 14616)
Thủ tướng Nhật Shinzo Abe (T) và thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, nhân chuyến công du Ấn Độ của ông Abe tháng 12 năm 2015.REUTERS/Adnan Abidi
08 Tháng Mười Một 2016(Xem: 14652)
"Bài học cho các doanh nghiệp Việt Nam trong vụ này là phải xây dựng đạo đức kinh doanh trong môi trường cạnh tranh toàn cầu."
08 Tháng Mười Một 2016(Xem: 14746)
Chuyến viếng thăm Trung Quốc của thủ tướng Malaysia Najib Razak bắt đầu từ ngày 31/30/2016 sẽ lại càng làm thay đổi bối cảnh địa chính trị của vùng Đông Nam Á theo hướng có lợi cho Bắc Kinh, chỉ một tuần sau khi tổng thống Philippines Rodrigo Duterte khởi động chiến lược « xoay trục » tương tự.
06 Tháng Mười Một 2016(Xem: 14105)
Một liên minh được Hoa Kỳ hậu thuẫn gồm các chiến binh người Kurd và Syria đã tiến hành chiến dịch nhằm tái chiếm Raqqa, một cứ điểm của Nhà nước Hồi giáo ở Syria.
06 Tháng Mười Một 2016(Xem: 14136)
Trung Quốc hôm nay, 1/11, chính thức ra mắt máy bay chiến đấu tàng hình Thành Đô J-20, chứng tỏ sức mạnh quân sự.
06 Tháng Mười Một 2016(Xem: 15146)
Các cuộc biểu tình nổ ra vài giờ sau khi nhà chức trách Thổ Nhĩ Kỳ ra lệnh bắt giữ để xét xử 9 lãnh đạo và nhà báo của báo Cumhuriyet thế tục đối lập.
06 Tháng Mười Một 2016(Xem: 14930)
Chính quyền Obama ngày 04/11/2016 lại lên tiếng cảnh báo về những rủi ro nếu Quốc Hội Mỹ không thông qua Hiệp Định Đối Tác xuyên Thái Bình Dương - TPP, cho rằng hàng triệu công ăn việc làm của người Mỹ có thể bị mất đi nếu Hiệp định Đối Tác Kinh Tế Toàn Diện Khu Vực (RCEP) do Trung Quốc chủ trương có hiệu lực.