Úc châu lo lắng nhìn về phương Bắc

01 Tháng Hai 201512:00 SA(Xem: 19567)
"CHÂU ÚC - "NHẬT BÁO VĂN HÓA - CALIFORNIA" THỨ HAI 02 FEB 2015

Úc châu lo lắng nhìn về phương Bắc

Trần Bình Nam

Gửi cho BBC từ California, Hoa Kỳ

20 tháng 9, 2012

image035

image036
Úc quan tâm viễn cảnh tương lai của Trung Quốc

Đó là một cách miêu tả tính chất cuốn sách nhan đề The China Choice: Why America should share power (Những Chọn Lựa Đối Với Trung Quốc: Tại sao Hoa Kỳ cần chia quyền lực với Trung Quốc) của ông Hugh White, một nhà nghiên cứu chiến lược người Úc mới xuất bản viết về quan hệ tương lai giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ.

Các nhà nghiên cứu khác trên thế giới cho cuốn The China Choice của ông White có tính độc lập, và tác giả phân tích mối quan hệ này qua những dữ kiện địa lý chính trị (geopolitics) thực tế trước mắt hơn là để cho tình cảm và ý muốn của mình chi phối kết luận. Tuy nhiên đặt dưới một góc nhìn gắt gao hơn độc giả không thể không thấy cuốn sách The China Choicephản ánh sự lo lắng của Úc châu khi nhìn về phương Bắc. Tại đó Trung Quốc đang phát triển sức mạnh của một tân siêu cường trong khi Hoa Kỳ đang yếu ớt tìm cách củng cố thế đứng – cũng của một siêu cường trong thế kỷ 20 – tại một vùng địa lý Hoa Kỳ có ảnh hưởng bao trùm trong suốt 60 năm qua. Cuộc tranh chấp giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ của trong thế kỷ này có ảnh hưởng trực tiếp đến tương lai của Úc châu, và điều này – dù muốn dù không – cũng đã ảnh hưởng đến lối phân tách của ông White.

Hoa Kỳ bỏ cuộc nhường Tây Thái Bình Dương cho Trung Quốc hay dồn lực lượng đến chận ảnh hưởng của Trung Quốc và chấp nhận chiến tranh đều là những viễn ảnh đen tối cho Úc châu. Úc châu không muốn bị Trung Quốc khống chế nếu Hoa Kỳ bỏ Tây Thái Binh Dương mà đi. Úc châu cũng không thể không đứng về phía Hoa Kỳ nếu có một cuộc chiến tranh giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ mà hậu quả không thể lường trước được. Cho nên diễn biến an toàn nhất cho Úc châu là hai bên chia ảnh hưởng tại Tây Thái Bình Dương. Và đó là kết luận của cuốn The China Choice: Why America should share power”.

Giải pháp cho hòa bình?

"Ông White không đưa ra một kế hoạch cụ thể nào ngoại trừ đề nghị Hoa Kỳ nhường bán đảo Đông Dương (gồm 3 nước Việt, Miên và Lào) cho Trung Quốc. Ông không nói nhường như thế nào vì Việt Nam là một nước có chủ quyền và từng kiên cường giữ gìn nền độc lập của mình không phải ai đặt đâu ngồi đó. "

Ông Hugh White không nhìn nhận trong cuốn sách của ông đây là giải pháp an toàn nhất cho Úc châu mà lập luận rằng đây là giải pháp tốt nhất cho nền hòa bình lâu dài của thế giới. Và trong giải pháp hòa này ông White không đưa ra một kế hoạch cụ thể nào ngoại trừ đề nghị Hoa Kỳ nhường bán đảo Đông Dương (gồm 3 nước Việt, Miên và Lào) cho Trung Quốc. Ông không nói nhường như thế nào vì Việt Nam là một nước có chủ quyền và từng kiên cường giữ gìn nền độc lập của mình không phải ai đặt đâu ngồi đó. Ngoài ra tuy không nói ra ông White cũng hàm ý rằng trong giải pháp chia ảnh hưởng Hoa Kỳ sẽ phải để cho Trung Quốc thống nhất Đài Loan và làm chủ vùng biển trong vòng đai an toàn thứ nhất gồm Nhật Bản, Philippines và Malaysia.

Ông Hugh White lập luận rằng khó có một vị tổng thống Hoa Kỳ nào đủ can đảm chủ trương một giải pháp lẳng lặng bỏ đi dù điều kiện thực tế buộc như vậy. Còn chiến tranh chỉ có thể xảy ra khi hai hải lực hùng mạnh cùng hiện diện trên một vùng chiến lược mà không bên nào nhượng bộ bên nào.

Vùng biển chiến lược của Trung Quốc hiện nay là vòng đai thứ nhất choàng qua các nước Nhật Bản, Philippines và Malaysia trong đó có Đài Loan và Biển Đông. Nhưng vùng biển đó cũng là nơi Hoa Kỳ đang có quyền lợi sinh tử. Tuy nhiên sự phát triển vũ khí của Trung Quốc cho thấy trong một tương lai gần Trung Quốc có khả năng không cho các mẫu hạm của Hải quân Hoa Kỳ hoạt động trong vòng đai thứ nhất một cách an toàn. Lúc đó, muốn bảo đảm an toàn cho Hạm đội 7 hoạt động trong vùng Hoa Kỳ phải trừ khử các căn cứ hỏa tiễn của Trung Quốc trên đất liền và điều này sẽ dẫn tới chiến tranh. Hậu quả sẽ vô cùng to lớn và Hoa Kỳ không có điều kiện tâm lý để đưa mình vào một sự chọn lựa như vậy.

Năm 1962, tổng thống Kennedy chấp nhận chiến tranh nguyên tử chọn giải pháp phong tỏa tàu bè Liên xô đến Cuba và ra tối hậu thư cho Liên Xô gỡ bỏ dàn nguyên tử đặt tại Cuba vì dàn hỏa tiễn Cuba đe dọa an ninh của Hoa Kỳ. Hôm nay nếu Trung Quốc không cho Hải quân Hoa Kỳ hoạt động trong vòng đai an toàn của Trung Quốc thì nền an ninh của Hoa Kỳ cũng không trực tiếp bị đe dọa.

Trong chiến tranh lạnh với Liên Xô, Hoa Kỳ có nhiều ưu thế. Hoa Kỳ chỉ lo kho vũ khí nguyên tử của Liên xô, còn về các mặt khác như ảnh hưởng chính trị và kinh tế Hoa Kỳ đều vượt trội Liên Xô. Sinh hoạt kinh tế và tài chính giữa Hoa Kỳ và Liên xô cũng không lệ thuộc vào nhau và tròng tréo như hiện nay giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ. Triệt hạ nền kinh tế Liên Xô, Liên Xô sẽ sụp đổ. Nhưng nếu Hoa Kỳ triệt hạ được nền kinh tế của Trung Quốc, nền kinh tế Hoa Kỳ cũng sụp đổ theo.

Hai ví dụ

image037
Nhiều người nghĩ rằng kinh tế Trung Quốc sẽ trở thành số một thế giới

Ông Hugh White viện dẫn hai trường hợp lịch sử để khuyên Hoa Kỳ không nên vì sợ Trung Quốc lớn mạnh tranh giành ảnh hưởng với mình mà hành động nóng vội. Dẫn chứng cuộc chiến tranh Peloponnesian trong thế kỷ thứ năm trước Tây lịch (431-403 BC) giữa hai thị trấn Hy lạp Sparta (thuộc tỉnh Peloponnese) và Athene kéo dài 27 năm đưa đến sự sụp đổ của Athene mà ông White cho rằng do Sparta lo sợ sự lớn mạnh của Athene sau khi (Athene) đánh bại cuộc xâm lăng của Ba Tư trong một trận chiến kéo dài 49 năm (490 – 449 BC). Lịch sử sẽ không tái diễn nếu Hoa Kỳ hành động như Sparta vì Trung Quốc sẽ không sụp đổ như Athene. Sparta đã thắng nhưng giá phải trả quá đắt để sau đó cũng suy tàn.

Bài học thứ hai là bài học Đa Quốc Liên Minh (Congress System) thiết lập tại Âu châu từ năm 1815 sau khi Napoleon của Pháp bị đánh bại gồm các nước Anh, Áo , Đức, Phổ (sau sát nhập vào Đức) chia đều quyền lực giữ thế cân bằng và kềm chế Pháp. Hệ thống đa quốc sụp đổ sau đó do bất đồng quyền lợi và đánh nhau giữa các thành viên nhưng sáng kiến đa quốc này là tiền thân của Hội Vạn Quốc (League of Nations thành lập sau Thế chiến 2) và Liên Hiệp quốc (United Nations) sau này. Dựa vào khuôn khổ này ông White đề nghị Tứ Quốc Liên Minh chia đều ảnh hưởng và quyền lợi trong vùng Á châu Thái Bình Dương giữa Trung Quốc, Hoa Kỳ, Ấn Độ và Nhật Bản. Việc đầu tiên là hóa giải khâu tranh chấp nóng đang tồn tại là Biển Đông bằng cách nhường Đông Dương cho Trung Quốc.

Ý của ông Hugh White đó là chuyện tương lai. Hiện tại Hoa Kỳ đang đẩy mạnh chính sách đương đầu. Và không có dấu hiệu gì Trung Quốc lo ngại toan tính của Hoa Kỳ. Từng bước một Trung Quốc xây dựng thế lực và nếu sự tiên đoán của Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế (IMF) là chính xác trong 5 năm nữa khi nền kinh tế Trung Quốc qua mặt Hoa Kỳ thì Hoa Kỳ cũng phải tính toán lại xem khả năng mình có thể làm gì được tại cửa ngõ của Trung Quốc.

"Hoa Kỳ không thể cuốn gói ra đi. Chiến tranh không lợi cho ai. Và nếu Hoa Kỳ bằng lòng chia đôi thiên hạ chưa chắc nhân dân Trung Quốc đã hài lòng."

Cuốn sách của ông White tạo ra nhiều chú ý trên thế giới vì cho đến nay ít nhà nghiên cứu chiến lược đưa ra một cái nhìn bộc trực nhìn nhận vị thế của Trung Quốc và không còn xem Hoa Kỳ là thế lực vô địch trên thế giới. Ông Robert James Lee Hawke, nguyên thủ tướng Úc châu từ 1983 đến 1991 viết rằng: “Qua cuốn ‘Những chọn lựa đối với Trung Quốc’ học giả Hugh White không để trí tuệ bị vướng víu bởi các quan điểm đang thịnh hành để phân tích một vấn đề quan trọng có tính quyết định Úc châu sẽ được sống trong hòa bình hay không. Một cuốn sách cần đọc”.

Ông Robert D. Kaplan, tác giả của cuốn “The Revenge of Geography: What the Map tells us about coming conflicts and the battle against fate”, viết về cuốn ‘The China Choice’ như sau: Cuốn sách của ông White đã làm một tổng hợp lý thú gây nhiều tranh luận về vấn nạn Đông Á Châu. Cuốn sách bàn về một vấn đề quốc tế quan trọng là sự biến chuyển trong mối quan hệ giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ. Kết luận của tác giả không làm cho Trung Quốc hay Hoa Kỳ hài lòng, nhưng sự thể chắc phải như vậy”. Trong khi đó giáo sư Anatol Lieven, người Anh thuộc đại học King ở Luân Đôn phê bình rằng: “Quan hệ trong tương lai giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ là mối đe dọa lớn nhất của thời đại chúng ta. Và qua cuốn The China Choice ông White đã phân tích chi ly mối quan hệ đó và đề ra giải pháp tránh chiến tranh và duy trì hòa bình. Các nhà làm chính sách trên thế giới cũng như sinh viên đang nghiên cứu các vấn đề đương thời trên thế giới đều cần đọc”.

Giáo sư kinh tế học Ross Gregory Garnaut thuộc Viện Đại học Melbourne, Úc viết: Ông Hugh White không ngần ngại nêu ra các hệ lụy của sự phát triển kinh tế của Trung Quốc với một lối lý luận vững chắc giúp cho người Úc có thể vượt qua lối nhìn tình cảm và duy ý chí của mình để dọn đường cho tương lai đất nước.

Câu hỏi then chốt là: Quan hệ giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ sẽ biến chuyển như thế nào? Chiến tranh giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc vào một thời điểm nào đó giữa thế kỷ 21 này có thể tránh được không?

Hoa Kỳ không thể cuốn gói ra đi. Chiến tranh không lợi cho ai. Và nếu Hoa Kỳ bằng lòng chia đôi thiên hạ chưa chắc nhân dân Trung Quốc đã hài lòng. Qua bao nhiêu thế kỷ bị các nước Tây phương kềm chế và khinh bỉ, đây là cơ hội để Trung Quốc không chấp nhận một điều gì khác hơn là siêu cường duy nhất trên thế giới với tư thế tương đương với Anh quốc trong thế kỷ 19 và Hoa Kỳ trong thế kỷ 20. Và sách lược Trung Quốc có thể áp dụng để đạt kết quả này là một trong 13 binh pháp của Tôn Tử : Thắng một trận giặc mà không cần một trận đánh nào.

Trong những thập niên tới Trung Quốc và Hoa Kỳ kèn cựa nhau qua một trận giặc không ranh giới, với những đụng chạm vũ trang chiến thuật do tranh chấp đất, biển, kinh tế, tài chánh và khoa học. Và một buổi sáng đẹp trời nào đó Trung Quốc hy vọng dồn Hoa Kỳ vào thế bí để phải nhường vị trí siêu cường số một cho Trung Quốc mà không cần một lời tuyên bố nào.

Trước viễn ảnh đó Hoa Kỳ phải làm gì? Thời thế tạo anh hùng. Và lịch sử Hoa Kỳ tuy ngắn nhưng cũng không thiếu anh hùng./

21 Tháng Tám 2016(Xem: 20293)
Tổng thống Mỹ sẽ đến Lào sau khi tham dự thượng đỉnh khối G20 tại Hàng Châu (Hangzhou), Trung Quốc trong hai ngày 04 và 05/09/16.
14 Tháng Tám 2016(Xem: 14788)
"Kể lại với kênh NBC, Lochte cho biết rằng những tên cướp giả danh cảnh sát đã “dí súng vào đầu” anh rồi sau đó lấy ví nhưng “bỏ lại điện thoại di động và thẻ vận động viên” của anh".
11 Tháng Tám 2016(Xem: 15100)
Ông Rodrigo Duterte, Tổng thống Philippines vừa châm ngòi một cuộc tranh cãi với Mỹ sau khi xúc phạm đại sứ Mỹ là người đồng tính và gọi ông này là "con của mụ điếm".
09 Tháng Tám 2016(Xem: 15018)
Không quân Nga và Syria tấn công các đoàn xe chở quân nổi dậy vào thành phố Aleppo; IS khẩn cấp vận chuyển hồ sơ, tài liệu từ thành phố Mosul của Iraq tới Raqqa, Syria; Nga và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ thảo luận về vấn đề giải quyết xung đột cho Syria...........
08 Tháng Tám 2016(Xem: 19194)
"Đại án thế kỷ" ở Vũng Áng Lời Tòa Soạn: "Rất nhiều chuyên gia đã tốn giấy mực phân tích, đánh giá, truy cứu nguyên nhân cội rễ của "đại án" đầu tư xây dựng Nhà máy thép Formosa Vũng Áng. Văn Hóa trân trọng giới thiệu loạt bài đầy đủ của nhà nghiên cứu Mai Thái Lĩnh về vụ Formosa trên tinh thần khách quan cầu thị; kính mời quý bạn đọc theo dõi". (VH)
07 Tháng Tám 2016(Xem: 16256)
"Úc sẽ đưa khí tài quân sự và binh sĩ đến Biển Đông để theo dõi Nga và Trung Quốc tập trận chung vào tháng 9 tới".
07 Tháng Tám 2016(Xem: 15437)
"Với 94% số phiếu bầu sau kỳ bỏ phiếu ở cấp địa phương, đảng cầm quyền để mất khu vực quan trọng là Vịnh Nelson Mandela vào tay đối thủ Liên minh Dân chủ (DA)".
07 Tháng Tám 2016(Xem: 15079)
"Singapore sẽ là nơi hoá giải tranh chấp lợi ích Mỹ - Trung tại Châu Á – Thái Bình Dương và bến đậu Singapore sẽ tấp nập hơn những con thuyền lợi ích".
07 Tháng Tám 2016(Xem: 15413)
"Ngày 6/8, hãng tin RT cho biết một chiếc máy bay của hãng hàng không Air Algerie đang di chuyển từ Algerie tới Marseille, Pháp, đã phát đi thông báo khẩn cấp trước khi biến mất khỏi màn hình radar".
07 Tháng Tám 2016(Xem: 14667)
"Kết quả thăm dò của đài CNN/ORC được công bố hôm 1-8 cho thấy bà Clinton dẫn trước ông Trump 9 điểm với 52%/43%. Cũng trong cuộc khảo sát, bà Clinton đang ở vị trí dẫn đầu cuộc đua so với 3 đối thủ Đảng Cộng hòa Donald Trump, ứng viên Đảng Tự do Gary Johnson và Đảng Xanh Jill Stein với tỉ lệ lần lượt là 45%, 37%, 9% và 5%".
01 Tháng Tám 2016(Xem: 15216)
"Một nguồn tin thân cận với quân đội nói với hãng tin Reuters rằng “Quân đội Giải phóng Nhân dân đã sẵn sàng”, và rằng “chúng ta cần phải đánh cho họ hộc máu mũi như Đặng Tiểu Bình từng làm với Việt Nam năm 1979”.
31 Tháng Bảy 2016(Xem: 14863)
"Vài ngày sau khi Tòa ra phán quyết, tập đoàn viễn thông China Telecommunications Corp – một trong công ty lớn nhất của Trung Quốc trong lĩnh vực này – quyết định triển khai dịch vụ internet 4G tại 7 thực thể địa lý mà Bắc Kinh đang kiểm soát ở Trường Sa. Một tập đoàn viễn thông lớn khác cũng chuẩn bị một kế hoạch tương tự. "Trung Quốc cũng đang cho xây dựng bốn bến cảng tại khu vực này, để chuẩn bị đón đến 2 triệu khách du lịch một năm".
28 Tháng Bảy 2016(Xem: 14887)
"Với phóng sự điều tra của đài truyền hình Úc vừa qua, bộ trưởng Tư Pháp Lãnh thổ Phương Bắc Northern Territory bị bãi chức".
28 Tháng Bảy 2016(Xem: 14520)
"Tình trạng khẩn cấp ở Pháp trên nguyên tắc sẽ được dỡ bỏ vào ngày 26/07 tới, thế nhưng sau vụ tấn công ngày 14/07 ở Nice, chính phủ đã buộc phải triển hạn thêm 3 tháng".
28 Tháng Bảy 2016(Xem: 15139)
"Tổng thống Mỹ Barack Obama kêu gọi cử tri tiếp tục sự nghiệp của ông bằng việc 'đưa bà Clinton tới chiến thắng' trong cuộc bầu cử tháng 11 tới".
27 Tháng Bảy 2016(Xem: 15842)
"Trong cử chỉ bày tỏ đoàn kết, cựu đối thủ trong đảng Dân Chủ Bernie Sanders đã tuyên bố bà Clinton chính thức là ứng viên của đảng Dân chủ".
27 Tháng Bảy 2016(Xem: 14941)
"Sau một cuộc gặp tay ba bên lề các hội nghị của khối ASEAN tại Vientiane (Lào), các ngoại trưởng John Kerry của Mỹ, Fumio Kishida của Nhật và Julie Bishop của Úc đã ra một bản tuyên bố chung, bày tỏ thái độ quan ngại sâu đậm của ba nước trước các tranh chấp trên Biển Đông và "cực lực phản đối mọi hành động đơn phương cưỡng chế có nguy cơ làm thay đổi hiện trạng và khiến căng thẳng gia tăng".