Ba Lan, lá chủ bài của phương Tây để đương đầu với Putin

08 Tháng Tư 20229:30 SA(Xem: 5205)

VĂN HÓA ONLINE – THẾ GIỚI HÔM NAY - THỨ SÁU 08 APRIL 2022

Ý kiến/Bài vở vui lòng gởi về:  lykientrucvh@gmail.com


Ba Lan, lá chủ bài của phương Tây để đương đầu với Putin


07/04/2022


image003Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki (G) gặp các lãnh đạo Liên Âu, Bruxelles, Bỉ, ngày 25/03/2022. REUTERS - WOLFGANG RATTAY


Thanh Hà


Từ khi Vladimir Putin đưa quân xâm chiếm Ukraina, Ba Lan, cùng với Hoa Kỳ, là quốc gia có lập trường cứng rắn nhất với nước Nga và thậm chí là chỉ trích châu Âu « mất thời giờ vô ích » để đối thoại với chủ nhân điện Kremlin, người vừa có thêm biệt danh là « tên đồ tể của Bucha ». Làm thế nào để giải thích thái độ cứng rắn đó của Vacxava? Phải chăng trong một chừng mực nào đó, chìa khóa chấm dứt xung đột Ukraina đang được đặt tại Ba Lan?


Vacxava bước lên tuyến đầu trên mọi mặt trận: đón nhận đến 2/3 số người tị nạn Ukraina, cửa ngõ chính để chuyển viện trợ nhân đạo và vũ khí của phương Tây cho chính quyền Kiev. Ba Lan cũng vừa thông báo mua thêm 250 chiến xa Abrams của Mỹ, trị giá gần 5 tỷ đô la, để tăng cường khả năng phòng thủ.


Về mặt ngoại giao, thủ tướng Mateusz Morawiecki là một trong ba nhà lãnh đạo châu Âu đầu tiên đến Kiev hội đàm với tổng thống Ukraina, Volodymyr Zelensky để khẳng định Kiev không đơn độc đối đầu với bom, đạn của quân đội Nga.


Về kinh tế, dù lệ thuộc nhiều vào năng lượng Nga vậy mà Ba Lan dám tuyên bố sẵn sàng « cắt đứt » kênh dầu khí của Nga, trong lúc Berlin thì « một bước tiến, hai bước lùi » và vẫn còn cân nhắc trước những thiệt hại về tăng trưởng nếu tẩy chay dầu khí của Nga.


Thứ trưởng Ngoại Giao Ba Lan, Szymon Szynkowski trong chuyến công tác Paris gần đây đã cảnh báo quốc tế về ý đồ của Nga khi xâm chiếm Ukraine: biến Ukraina thành một nước chư hầu và trắc nghiệm phản ứng của phương Tây trong kế hoạch sắp tới, tấn công Moldavia, các nước vùng Baltic và Ba Lan.


Chính quyền Vacxava đã nhiều lần trách các nước bạn phản ứng « chậm trễ » để rồi không tránh khỏi vụ thảm sát như ở Bucha.


Thái độ cứng rắn đó của chính quyền Ba Lan xuất phát từ nhiều yếu tố. Thứ nhất là nghi kỵ sâu sắc của Vacxava với nước láng giềng to lớn sát cạnh. Trong một thời gian dài, Ba Lan đã nhiều lần bị các triều đại phong kiến Nga đô hộ. Thế rồi mới chỉ thế kỷ trước, Liên Xô đã từng « xé Ba Lan ra thành từng mảnh nhỏ » khi bắt tay với phát xít Đức năm 1939. Một năm sau đó là vụ thàm sát ở Katyn, hàng ngàn người Ba Lan đã bỏ mạng. Vacxava cũng không quên hơn bốn thập niên sống dưới ách Liên Xô cho đến khi khối xã hội chủ nghĩa sụp đổ.


Cộng thêm với những hiềm khích đó là tâm tình của nhân vật quyền lực nhất Ba Lan hiện tại, Jaroslaw Kaczynski, lãnh đạo đảng bảo thủ cầm quyền Luật Pháp và Công Lý (PiS). Đến nay ông này vẫn quy trách nhiệm cho nước Nga trong vụ tai nạn máy bay hồi 2010 khiến tổng thống Ba Lan khi đó, người anh em song sinh với ông, và phu nhân thiệt mạng. Tai nạn xảy ra đúng vào lúc cố tổng thống Ba Lan đến Katyn tưởng niệm vụ thảm sát năm 1940.


Cũng chính tinh thần bài Nga này khiến không ít nhà lãnh đạo tại Matxcơva đưa Ba Lan vào danh sách các nước « thù nghịch », chống Nga. 


Lý do thứ nhì giải thích vì sao Vacxava sẵn sàng hy sinh rất nhiều để dẹp trừ hiểm họa có chung số phận như Ukraina, nằm trong câu nói của thủ tướng Ba Lan, Mateusz Morawiecki: « Nếu Putin bẻ gẫy được Ukraina thì rồi sẽ đến lượt chúng ta (…) Chỉ một hay hai năm nữa, Vladimir Putin sẽ hướng tới những mục tiêu kế tiếp » mà những mục tiêu đó sẽ là « Phần Lan, Litva, Ba Lan Roumani và rất có thể là kể cả Đức ».


Chuyên gia địa chính trị Carole Grimaud Potter, giảng dậy tại đại học Montpellier, miền nam nước Pháp : lo ngại của Ba Lan hoàn toàn có cơ sở, bởi nếu Matxcơva nhắm tới châu Âu, thì đã có sẵn một pháo đài lợi hại là Kaliningrad với đường biên giới sát cạnh hai nước trong Liên Âu là Ba Lan, Litva và vùng biển Baltic.


Yếu tố thứ ba giải thích vì sao Ba Lan không hề ảo tưởng về khả năng « đối thoại » với Matxcơva hay cơ hội cho một cuộc đàm phán mang tính xây dựng với Vladimir Putin, đó là do từng nhiều lần sống dưới ách của các chế độ Nga khác nhau, Ba Lan hiểu rõ ý đồ, nhìn thấu những tham vọng và những nước cờ của Kremlin.


Theo nhà báo Laure Mandeville, nguyên là thông tín viên thường trực của báo Le Figaro tại Matxcơva, đây chính là một lợi thế áp đảo, khiến Vacxava đang trở thành một « chìa khóa » để phương Tây đương đầu với Putin.


Một lợi thế nhất định khác nữa là sức mạnh quân sự, là khả năng can thiệp nhanh, của quốc gia từng thuộc khối Vacxcava này, trong trường hợp Nga đọ sức với NATO. Từ 1989 trong lúc Đức giảm thiểu 90 % khả năng quân sự, thì Ba Lan lại không ngừng tăng cường sức mạnh phòng thủ. Ba Lan là một đối tác then chốt của NATO và có một mối quan hệ đặc biệt với Hoa Kỳ.


Vacxava cũng là một trong số các thành viên liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương hiếm hoi thi hành nghiêm chỉnh đòi hỏi dành 2 % GDP cho ngân sách quốc phòng và tỷ lệ đó đã được nâng lên đến 3 % GDP kể từ khi chiến tranh Ukraina khai mào hôm 24/02/2022. Thế rồi chính thái độ hăng hái của Vacxava hỗ trợ Kiev về mặt quân sự cũng khiến Hoa Kỳ, thành viên quan trọng nhất của NATO, cũng như bản thân tổng thư ký Liên Minh Bắc Đại Tây Dương, Jens Stoltenberg, phải lo ngại vì NATO muốn bằng mọi giá tránh trực tiếp « đụng độ » với đội quân của Vladimir Putin. (theo RFI)

05 Tháng Ba 2015(Xem: 22740)
Các khác sạn "du lịch sinh con" có khách chủ yếu là phụ nữ Trung Quốc, trả tiền khoảng 15.000-50.000 USD cho các dịch vụ này. Du lịch sinh sản không nhất thiết là bất hợp pháp và nhiều cơ sở đã quảng cáo công khai dịch vụ "các trung tâm sinh nở".
05 Tháng Ba 2015(Xem: 25047)
Khả năng chế độ Bình Nhưỡng sụp đổ là điều không thể tránh khỏi, và Hoa Kỳ nên nắm lấy cơ hội quan hệ ngày càng tăng giữa Bắc Kinh và Seoul để cùng nhau chuẩn bị đối phó với công việc thống nhất bán đảo cực kỳ gian nan.
03 Tháng Ba 2015(Xem: 22673)
Tướng Moeldoko giải thích cho việc thành lập lực lượng này: “Trong tương lai, chúng tôi cho rằng Biển Đông sẽ là một khu vực nóng. Do đó, việc thành lập các đơn vị mới tên gọi Kogabwilhan sẽ đóng vai trò rất quan trọng”.
03 Tháng Ba 2015(Xem: 20728)
Cô bảo: “Cảm giác như phải đến với anh ấy trước khi anh chết. Và khi anh chết như tử sĩ, tôi sẽ cùng anh lên thiên đường.”Ayesha gia nhập phe cực đoan trước khi Nhà nước Hồi giáo (IS) nổi lên. Lúc đó cô bị quyến rũ bởi al-Qaeda và al-Shabab.
03 Tháng Ba 2015(Xem: 19790)
Người tình của ông là một cựu sĩ quan thuộc Lực lượng Lục quân Dự Bị có quan hệ tình ái với ông Petraeus vào năm 2011 khi bà đang tìm hiểu và viết tiểu sử của ông. Ông Petraeus thừa nhận vụ ngoại tình này.
03 Tháng Ba 2015(Xem: 20152)
Khuôn viên lâu đài Fontainebleau, miền nam Paris, Pháp Guelia Pevzner/RFI Bộ Văn hóa Pháp xác nhận tin khoảng 15 cổ vật của Châu Á được trưng bày tại bảo tàng Fontainebleau, ngoại ô phía nam Paris bị đánh cắp. Trong số đó có nhiều báu vật mà nữ hoàng Eugénie, vợ của hoàng đế Napoléon III đã sưu tập được để vinh danh nền văn hóa Trung Hoa và Thái Lan.
01 Tháng Ba 2015(Xem: 21237)
Các nhân viên của siêu thị sửng sốt khi biết ra thời gian qua họ làm việc trên một nghĩa trang cổ. Siêu thị đã tạm đóng cửa để các chuyên gia có thể thực hiện công cuộc khảo cứu cần được làm ngay tại hiện trường.
26 Tháng Hai 2015(Xem: 23561)
Du học sinh Trung Quốc bị trục xuất khỏi các trường đại học bởi rất nhiều lý do bên cạnh cáo buộc truy cập thông tin “vì lợi ích quân sự Trung Quốc”.
26 Tháng Hai 2015(Xem: 26025)
Chiến binh thường chụp hình trong các vụ giết con tin của tổ chức mang tên Nhà nước Hồi giáo được xác nhận là Mohammed Emwazi. Người này là công dân Anh ở Tây London và đã có tên trong số bị an ninh Anh Quốc theo dõi.
26 Tháng Hai 2015(Xem: 20212)
Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama vừa phủ quyết một dự luật có nội dung phê chuẩn việc xây dựng đường ống dẫn dầu Keystone XL. Quốc hội do Đảng Cộng hòa chiếm ưu thế đã trình dự luật lên Tổng thống vào hôm thứ Ba.
26 Tháng Hai 2015(Xem: 20830)
Cảnh sát Anh cho biết 3 nữ sinh theo học một trường ở phía Đông thủ đô London đã đáp chuyến bay tới Thổ Nhĩ Kỳ và có thể đã vào lãnh thổ Syria theo “tiếng gọi” của lực lượng khủng bố “Nhà nước Hồi giáo” (IS) tự xưng.
23 Tháng Hai 2015(Xem: 20083)
Các phần tử chủ chiến trung thành với nhóm Nhà nước Hồi giáo tuyên bố đã thực hiện vụ đánh bom tại tư gia không có người ở của đại sứ Iran ở Libya. Không xảy ra thương vong nào trong cuộc tấn công hôm Chủ nhật ở trung tâm Tripoli.
23 Tháng Hai 2015(Xem: 21056)
Ông Murray Hiebert, Phó Giám đốc Chương trình Đông Nam Á của CSIS: Chuyến thăm của ông Obama không phải chỉ vì nhân lúc ông có mặt tại khu vực mà là vì nó có tầm quan trọng thiết yếu đối với quan hệ song phương Việt-Mỹ. Tổng thống Obama tới Việt Nam, một trong những nước có tranh chấp với Trung Quốc ở Biển Đông, một trong những quốc gia mà Mỹ đã cải thiện quan hệ đáng kể nhất dưới chính sách ‘Xoay trục về Châu Á’...
23 Tháng Hai 2015(Xem: 24127)
Hợp đồng xây cầu nối Nga và bán đảo Crimea đã thuộc về tay một công ty lớn do ông Arkady Rotenberg, đồng minh của Tổng thống Vladimir Putin làm chủ. Dự kiến cây cầu sẽ hoàn thành vào cuối năm 2018 và có kinh phí 3 tỷ USD.
23 Tháng Hai 2015(Xem: 20185)
Trước khi nhận nhiệm sở, ông Carter nói với Thượng viện Mỹ rằng ông có thể tái cân nhắc các kế hoạch rút toàn bộ các binh sĩ Mỹ khỏi Afghanistan vào cuối năm nay. Nhưng ông nói điều đó còn tùy thuộc vào tình hình an ninh.Ông Carter cũng nói rằng ông sẽ làm việc với các đối tác của Mỹ để bảo đảm rằng nhóm chủ chiến Nhà nước Hồi giáo sẽ không mở rộng hoạt động từ Trung Đông sang Afghanistan.
23 Tháng Hai 2015(Xem: 20769)
Tổng Thống Barack Obama nói Hoa Kỳ không gây chiến với Hồi giáo. Phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh tại Tòa Bạch Ốc về cuộc chiến chống chủ nghĩa cực đoan bạo động, nhà lãnh đạo Mỹ nói ông muốn đả phá lập luận cho rằng người Mỹ, và người Tây phương nói chung, đối đầu với người Hồi giáo.
18 Tháng Hai 2015(Xem: 21279)
Mỹ: "Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Ted Osius cho biết trọng tâm quan hệ hợp tác quốc phòng giữa Mỹ – Việt Nam là quan hệ hợp tác giữa lực lượng cảnh sát biển hai nước... Tôi nghĩ rằng điều quan trọng là nội hàm của quan hệ chứ không phải là cái tên của quan hệ".
12 Tháng Hai 2015(Xem: 20338)
“Ấn Độ Dương đang ngày càng trở thành điểm nóng về mặt địa lý và chiến lược. Châu Phi, Ấn Độ, các nước vùng Vịnh đều cùng chia sẻ Ấn Độ Dương và Úc là một quốc gia quan trọng”, bà Rosita Dellios, giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Bond (Úc), nói với Bloomberg.
12 Tháng Hai 2015(Xem: 20192)
Có lo ngại 300 người di cư đã thiệt mạng sau khi các thuyền chở họ bị chìm ở Địa Trung Hải, cơ quan người tỵ nạn của Liên hợp quốc (UNHCR) nói. "Chín người được cứu sống sau bốn ngày trên biển. 203 người khác đã bị những ngọn sóng nhấn chìm," nữ phát ngôn viên của UNHCR tại Ý, Carlotta Sami nói trên Twitter.
12 Tháng Hai 2015(Xem: 23037)
Wall Street Journal viết, năm 2014, Trung Quốc xuất khẩu sang Hoa Kỳ tổng cộng 467 tỷ USD, và Hoa Kỳ gửi 124 tỷ hàng hóa sang Trung Quốc, là khoản thâm hụt kỷ lục, số liệu của U.S. Census Bureau. Được biết hàng loạt doanh nghiệp từ các nước (đa phần từ Trung Quốc) đã sang Việt Nam đầu tư, đón đầu cơ hội TPP.