"BÁO VĂN HÓA-CALIFORNIA" THỨ SÁU 20 NOV 2015

Philippines giang hai tay chào đón Mỹ hiện diện quân sự để đối phó Trung Quốc

 (GDVN) - Tổng thống Mỹ đã đến Philippines, lập tức đến thăm tàu chỉ huy Philippines và gửi thông điệp cho Trung Quốc. Người Philippines trông đợi đại quân Mỹ quay lại.

Tổng thống Mỹ thăm tàu chỉ huy của Philippines có thể chọc giận Trung Quốc

Tờ "Hoàn Cầu" Trung Quốc ngày 17 tháng 11 dẫn trang mạng "Tin tức Quốc phòng" Mỹ ngày 17 tháng 11 đưa tin, Nhà Trắng Mỹ tiết lộ, Tổng thống Mỹ Barack Obama sẽ thăm tàu chỉ huy của Hải quân Philippines vào ngày 17 tháng 11 để nhấn mạnh cam kết của Mỹ đối với an ninh biển khu vực.

Theo báo Mỹ, chuyến thăm Philippines lần này của ông Barack Obama là để tham gia Hội nghị cấp cao APEC, sẽ gặp gỡ các nhà lãnh đạo châu Á-Thái Bình Dương trong đó có Tập Cận Bình - người đại diện cho chính quyền Bắc Kinh.

Sau khi đến thủ đô Manila, ông Barack Obama sẽ lên tàu tuần tra BRP Gregorio del Pilar do Mỹ chế tạo. Trợ lý của ông cho biết, việc làm này của ông Barack Obama là để thể hiện sự viện trợ an ninh biển đối với Philippines và khu vực này.

Tại sao ông Barack Obama lựa chọn tàu tuần tra BRP Gregorio del Pilar để tham quan? Tiền thân của tàu này là tàu tuần tra của Lực lượng bảo vệ bờ biển Mỹ, năm 2011 chuyển nhượng cho Philippines.

Theo báo Mỹ, hành động này của ông Barack Obama có thể khiến cho Trung Quốc tức tối. Hiện nay, Trung Quốc đang đòi hỏi yêu sách "đường lưỡi bò" tham lam, bành trướng và bất hợp pháp, nhảy vào tranh chấp với các nước ven Biển Đông.

Đối với việc Mỹ đẩy mạnh can thiệp trực tiếp vào vấn đề Biển Đông, Trung Quốc thông qua phát ngôn viên ngoại giao luôn nói là tự do hàng hải và tự do bay hiện nay và trong tương lai ở Biển Đông "sẽ không tồn tại bất cứ vấn đề gì", đồng thời họ sẽ luôn coi trọng và bảo vệ nó.

Trung Quốc cũng ám chỉ Mỹ "lợi dụng danh nghĩa tự do đi lại" để điều tàu chiến, máy bay "vi phạm luật pháp quốc tế, coi thường quyền lợi hợp pháp và an toàn hàng không và hàng hải của nước khác".

Đồng thời, Trung Quốc thường nhấn mạnh Mỹ không phải là "nước đương sự" của vấn đề Biển Đông, "cần tôn trọng đầy đủ những nỗ lực của Trung Quốc và các nước ASEAN, thận trọng trong lời nói và hành động, tạo không khí tốt đẹp cho tham vấn, chứ không phải là quấy rối, làm loạn thêm".

Trung Quốc ra vẻ tốt đẹp như vậy, nhưng chính việc họ ra sức tiến hành bành trướng lãnh thổ và bành trướng vũ lực theo yêu sách "đường lưỡi bò" tham lam, bất hợp pháp ở Biển Đông thực sự đang là mối đe dọa chính đối với hòa bình, an ninh và ổn định khu vực.

Chính hành động bất hợp pháp này của Trung Quốc đang xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền, an ninh quốc gia của các nước ven Biển Đông, đe dọa lợi ích quốc gia của các nước liên quan, trong đó có các nước ngoài khu vực.

Trong rất nhiều vấn đề, Trung Quốc nói rất hay, nhưng hành động lại trái ngược hoàn toàn. Trung Quốc thậm chí bịa đặt trắng trợn ra chứng cứ để đòi chủ quyền tới gần 90% diện tích Biển Đông, bất chấp chủ quyền và quyền lợi chính đáng dựa trên cơ sở pháp lý vững chắc của các nước khác.

Thông tin cập nhật: 

Theo các nguồn tin khác, vào trưa ngày 17 tháng 11, chuyên cơ Mỹ chở Tổng thống Mỹ Barack Obama đã hạ cánh xuống sân bay quốc tế Ninoy Aquino ở thủ đô Manila, Philippines. Đây là lần thứ hai ông Obama đến thăm Philippines.

Chào đón ông có Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Voltaire Gazmin, Đại sứ Philippines tại Mỹ Jose Cuisia Jr và Đại sứ Mỹ tại Philippines Goldberg. 

Vừa đến Philippines, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã lập tức đến thăm tàu chiến BRP Gregorio del Pilar, biểu tượng của sự hỗ trợ mà Mỹ dành cho Philippines.

Trên boong con tàu này, ông Obama bày tỏ cam kết "sắt đá" đối với việc bảo vệ đồng minh lâu năm Philippines cũng như tự do hàng hải ở châu Á.

"Mỹ cam kết bảo vệ an ninh của khu vực này hơn 70 năm qua. Chúng tôi có thỏa thuận, có cam kết sắt đá để bảo vệ đồng minh Philippines. Philippines có thể dựa vào nước Mỹ" - ông Obama nhấn mạnh.

Chính phủ Mỹ cho biết, đồng minh Philippines của Mỹ ở châu Á - nước chỉ trích Trung Quốc nhiều nhất về hành động bành trướng ở Biển Đông - sẽ nhận được sự hỗ trợ tài chính nhiều nhất từ Mỹ là 79 triệu USD. Sự viện trợ này sẽ giúp tăng cường hàng hải cho Manila.

Theo hãng tin AP Mỹ và theo báo chí Philippines, trong buổi tham quan tàu chiến Philippines, ông Barack Obama đã cho biết, Mỹ sẽ chuyển giao cho Manila 2 tàu nữa để giúp Philippines tăng cường năng lực phòng vệ biển, đối phó tham vọng xâm chiếm lãnh hải của Philippines.

AP tiết lộ, 2 tàu này gồm 1 tàu nghiên cứu để định hướng các vùng lãnh hải và 1 tàu tuần tra trên biển. Hiện nay, Philippines đang sử dụng 2 tàu chiến cũ mua của Mỹ gồm BRP Gregorio del Pilar và BRP Alcaraz. Một trong hai tàu này từng đối đầu với Trung Quốc ở bãi cạn Scaroborough vào năm 2012. 

Đứng trước tàu BRP Gregorio del Pilar, Tổng thống Mỹ không điểm danh Trung Quốc, nhưng những phát biểu của ông rõ ràng đã đưa ra thông điệp cho Trung Quốc.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ trước đó cũng đã lên tàu sân bay USS Theodore Roosevelt trên Biển Đông sau 1 tuần Mỹ điều tàu khu trục USS Lassen đi vào vùng biển 12 hải lý của đảo nhân tạo trên Biển Đông, dùng hành động thách thức trực tiếp đối với yêu sách "đường lưỡi bò" của Trung Quốc.

Hình ảnh của ông Obama trên tàu chiến Philippines ở cảng Manila là dấu hiệu mới nhất cho thấy Mỹ tiếp tục thách thức yêu sách chủ quyền bất hợp pháp của Trung Quốc ở Biển Đông. 

Được biết, ngày 18 tháng 11, ông Obama sẽ tham dự Hội nghị cấp cao APEC, đồng thời đã lên kế hoạch tập trung đặc biệt vào chào mời các đối tác xuyên Thái Bình Dương sau khi ký kết Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). 

Ông Obama còn có các cuộc hội đàm với Tổng thống nước chủ nhà Philippines Benigno Aquino và các nhà lãnh đạo khác.

Sau Hội nghị cấp cao APEC, Tổng thống Mỹ sẽ bay đến Kuala Lumpur, Malaysia để tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN và Hội nghị cấp cao Đông Á.
Chuyến thăm châu Á lần này của ông Obama kéo dài 1 tuần.

Theo trang mạng Japantimes, Tổng thống Mỹ Obama đang củng cố các liên minh trong khu vực Đông Nam Á, đây là một phần trong các nỗ lực của ông để tăng cường ảnh hưởng của Mỹ trong khu vực. 

Philippines giang hai cánh tay chào đón Mỹ đối phó Trung Quốc

Trang mạng "Thời báo Los Angeles" Mỹ ngày 16 tháng 11 đưa tin, 25 năm trước, Philippines đã không hài lòng với người Mỹ và đã buộc Quân đội Mỹ phải rời khỏi vịnh Subic - căn cứ quân sự lớn nhất ở nước ngoài của Mỹ khi đó.

Nhưng, do lập trường trong vấn đề Biển Đông ngày càng cứng rắn, Trung Quốc đã trở thành "cái gai trong mắt" của Philippines. Vì vậy, người Philippines giang hai cánh tay hoan nghênh Washington quay trở lại vịnh Subic.

Olongapo nằm ở ven bờ vịnh Subic nổi tiếng với cảng nước sâu, bãi thả neo an toàn và cơ sở sửa chữa tàu thuyền, có 220.000 dân. Một người cung ứng điện thoại di động 45 tuổi đến từ thành phố này cho biết: "Theo tôi, 90% người Philippines thích người Mỹ, không chỉ là vịnh Subic".

Giống như rất nhiều người ở đây, người đàn ông này hy vọng đại quân của Mỹ quay trở lại.

Một người khác 26 tuổi cho rằng: "Tôi cảm thấy, đại quân của Mỹ có thể đồn trú ở Philippines. Đối với chúng tôi, điều này đã giúp đỡ rất lớn, đặc biệt là trong vấn đề Biển Đông và vấn đề Trung Quốc. Phần lớn khách hàng của tôi đều là người Mỹ, ấn tượng của tôi đối với họ không xấu".

Tổng thống Mỹ Barack Obama tham dự Hội nghị cấp cao APEC tổ chức ở Philippines từ ngày 18 đến ngày 19 tháng 11, đồng thời cũng tận dụng cơ hội để khôi phục quan hệ quân sự hai nước Mỹ-Philippines.

Washington và Manila đã tái khởi động hợp tác quân sự vào năm 2014, dự tính lần này Tổng thống Obama sẽ tiến hành hội đàm trực tiếp với Tổng thống Philippines Benigno Aquino, tuyên bố tiếp tục tăng cường triển khai các tài sản quân sự ở Philippines.

Chủ nhiệm Karl Becker của Diễn đàn Thái Bình Dương - Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế Honolulu Mỹ cho rằng: Rất nhiều quan chức Manila đều cho rằng, Philippines cho phép Mỹ hiện diện quân sự để chống lại Trung Quốc là rất quan trọng.

Năm 2014, Manila và Washington đã ký kết "Hiệp định hợp tác phòng thủ tăng cường" dài 10 năm, hiệp định này cho phép Hải quân Mỹ triển khai vật tư và nhân viên quân sự đến Philippines tham gia các cuộc diễn tập quân sự liên hợp Mỹ-Philippines thường niên, hơn nữa địa điểm diễn tập không chỉ giới hạn ở vịnh Subic.

Thỏa thuận cũng cho phép Mỹ tiếp tục triển khai quân nhân, máy bay và tàu thuyền ở Philippines.

Một quan chức ngoại giao phương Tây giấu tên cho biết, tháng 4 năm 2015, 6.000 quân nhân Mỹ từng tham gia diễn tập quân sự 10 ngày ở vịnh Subic, dự tính họ sẽ quay trở lại đây vào năm 2016. Trong thời gian thăm thường lệ, tàu chiến Mỹ cũng sử dụng vịnh Subic như là căn cứ tiếp tế.

Mặc dù Quân đội Mỹ có thể quay trở lại vịnh Subic, nhưng Hiệp định Mỹ-Philippines năm 2014 quy định, vịnh này do Quân đội Philippines kiểm soát, chứ không phải là Hải quân Mỹ.

Từ năm 1946 đến năm 1992, vịnh Subic luôn do Hải quân Mỹ kiểm soát (vấn đề quyền kiểm soát vịnh Subic rất nhạy cảm, do từ năm 1898 đến năm 1946, Philippines là thuộc địa của Mỹ, còn trong 300 năm trước đó, Philippines luôn nằm dưới sự thống trị của Tây Ban Nha).

Tuy nhiên, hoàn toàn không phải là tất cả mọi người cảm thấy hài lòng đối với hiệp định trên. Tòa án tối cao Philippines đang xem xét tính hợp pháp của Hiệp định hợp tác quốc phòng Mỹ-Philippines.

David Fisher - hội trưởng một hiệp hội thương mại ở thành phố Olongapo cho biết, ông phát hiện người Philippines có mức độ chấp nhận cho Mỹ triển khai lực lượng quân sự ở Philippines ngày càng cao.

Theo ông, cùng với thái độ của Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông ngày càng cứng rắn, sự việc đã thay đổi. "Tôi cảm thấy, nếu sự việc không phải như vậy, thái độ của người Philippines đối với sự hiện diện quân sự của Mỹ tại Philippines sẽ khác".

Đông Bình 18/11/15 07:28

+++++++++++++++++++++++++++++

XEM THÊM:

Tổng thống Obama và "những bước đi táo bạo" trên Biển Đông

Ts Trần Công Trục

19/11/15 15:42

 (GDVN) - "Các bạn có thể dựa vào Hoa Kỳ", ông Obama nói.

LTS: Tiến sĩ Trần Công Trục, nguyên Trưởng ban Biên giới Chính phủ gửi cho Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam bài bình luận của ông về những diễn biến mới nhất trên Biển Đông xung quanh hội nghị thượng đỉnh APEC, xin trân trọng giới thiệu đến quý bạn đọc.

VOA ngày 18/11 cho biết, sau cuộc họp chung với Tổng thống Philippines Benigno Aquino, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama cho rằng cần có “những bước táo bạo” để giảm thiểu những mối căng thẳng ở Biển Đông, nơi Trung Quốc và 5 nước khác, trong đó có Việt Nam và Philippines, có những yêu sách chủ quyền và hàng hải chồng lấn nhau.

Đài Tiếng nói Hoa Kỳ dẫn lời ông chủ Nhà Trắng cho biết: "Chúng tôi đã thảo luận về ảnh hưởng của những hoạt động lấp biển lấy đất và những hoạt động xây dựng của Trung Quốc đối với sự ổn định của khu vực. Chúng tôi đồng ý với nhau là cần có những bước táo bạo để giảm thiểu căng thẳng, trong đó có cam kết ngưng cải tạo đất, không xây dựng thêm, và không quân sự hoá những khu vực có tranh chấp ở Biển Đông."

"Bạn có thể dựa vào Hoa Kỳ"

Nikkei Asian Review ngày 18/11 cho biết, Hoa Kỳ sẽ cung cấp 259 triệu USD giúp 4 nước Đông Nam Á bảo vệ vùng biển của mình và chống lại sự hiện diện quân sự (bất hợp pháp) ngày càng tăng của Trung Quốc ở Biển Đông. Nhà Trắng công bố gói viện trợ này hôm Thứ Ba khi Tổng thống Barack Obama sang Philippines dự hội nghị thượng đỉnh APEC.

Ông chủ Nhà Trắng đã có một cử chỉ tượng trưng mang nhiều hàm ý khi lên thăm tàu BRP Gregorio del Pilar, con tàu đã đương đầu với tàu Hải giám Trung Quốc ngoài Scarborough trong cuộc khủng hoảng tháng 4/2012. Mỹ có nghĩa vụ theo hiệp ước, cam kết bọc thép để bảo vệ đồng minh của mình - Philippines. "Các bạn có thể dựa vào Hoa Kỳ", ông Obama nói sau khi thăm tàu BRP Gregorio del Pilar.

Trong số 259 triệu USD viện trợ lần này, Philippines nhận được 79 triệu nhằm nâng cao năng lực cho lực lượng Cảnh sát biển nước này hiện chỉ có khoảng 40 tàu nhỏ lẻ trong biên chế. Số tiền này sẽ được dùng để mua lại một tàu tuần tra cũ của Cảnh sát biển Hoa Kỳ. Số còn lại, Mỹ tài trợ cho Việt Nam khoảng 40 triệu USD với 19,6 triệu trong năm tài khóa 2015 và 20,5 triệu trong năm tài khóa 2016.

Mức viện trợ của Mỹ cho Indonesia là 21 triệu USD và Malaysia là 2,5 triệu USD và đều phân bổ làm 2 đợt, năm tài khóa 2015 và 2016.

Theo đài VOA Hoa Kỳ, ngày 17/8 Nhà Trắng ra thông cáo báo chí cho biết, Hoa Kỳ sẽ giúp đỡ các cơ quan thực thi hàng hải của Việt Nam tăng cường năng lực kiểm soát và chỉ huy, đồng thời nhắc lại tuyên bố trước đây rằng sẽ dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí sát thương liên quan đến hàng hải, đồng thời mở rộng các hoạt động huấn luyện giữa hai nước, tập trung vào vấn đề cứu nạn, nhân đạo.

Tờ VnEconomy ngày 18/11 dẫn thông cáo báo chí Nhà Trắng nói rằng, chương trình hỗ trợ phát triển năng lực an ninh trên biển của Mỹ dành cho Đông Nam Á nhằm mục đích giúp các nước trong khu vực “đáp trả các nguy cơ trên vùng biển của họ”.

“Nước Mỹ sẽ tiếp tục cam kết cải thiện năng lực an ninh trên biển ở Đông Nam Á. Chúng tôi sẽ hợp tác với các đồng minh và đối tác để phát triển năng lực phòng thủ và tuần tra trên biển một cách hiệu quả nhất. Chúng tôi sẽ tham vấn các đồng minh và đối tác để chắc chắn về nhu cầu của họ và tìm hiểu các cơ hội mới về hợp tác trên biển”, tuyên bố viết.

Bình luận về động thái này, Nikkei Asian Review ngày 18/11 nhận xét, Mỹ đã rót tiền viện trợ an ninh hàng hải cho 4 nước Đông Nam Á trong bối cảnh Việt Nam và Philippines đã nâng cấp quan hệ song phương thành đối tác chiến lược, hợp tác chặt chẽ, mạnh mẽ hơn về an ninh hàng hải cũng như các vấn đề khác.

Phản ứng đầy ẩn ý của Bắc Kinh

Hôm qua, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi nói với báo giới rằng: "Mỹ nên dừng ngay việc làm rối tung các vấn đề về Biển Đông, dừng gây căng thẳng và làm phức tạp thêm tranh chấp trên Biển Đông. Không một quốc gia nào có quyền chỉ đạo việc xây dựng (bất hợp pháp) của Trung Quốc".

Đáng chú ý hơn nữa, ngày 17/11, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lưu Chấn Dân tuyên bố trước báo giới từ Bắc Kinh rằng: "Chính phủ Trung Quốc có quyền và có khả năng 'thu hồi' các đảo, đá ngầm bị các nước láng giềng chiếm đóng bất hợp pháp. Nhưng chúng tôi đã không làm điều này. Chúng tôi đã duy trì sự kiềm chế rất lớn với mục đích để duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông", ông Lưu Chấn Dân đã bất chấp công luận, bất chấp luật pháp quốc tế và lẽ phải khi đưa ra tuyên bố này.

Phát biểu của ông Lưu Chấn Dân cho thấy một thái độ thách thức công luận và luật pháp quốc tế, bất chấp tất cả để thực hiện yêu sách đường lưỡi bò hết sức phi lý mà Trung Quốc tự vẽ ra năm 1947.

Nếu như các nhà lãnh đạo cấp cao Trung Quốc bao gồm ông Tập Cận Bình mới chỉ tuyên bố "Trung Quốc có chủ quyền từ thời cổ đại, do cha ông để lại" đối với "các đảo" ở Biển Đông, bao quần đảo Trường Sa thuộc tỉnh Khánh Hòa, và Hoàng Sa thuộc Đà Nẵng, Việt Nam thì phát biểu của ông Dân dường như đã tiến thêm một bước.

Trung Quốc nói họ đã "kiềm chế lắm" mới không "thu hồi" (?) các thực thể ở Biển Đông do các bên khác đang đóng giữ. Nói cách khác phải chăng họ muốn ám chỉ rằng, cứ đợi đấy, khi đủ điều kiện và gặp thời cơ, họ sẽ sẵn sàng thực hiện cái gọi là "thu hồi" bằng mọi giá? Hy vọng rằng người viết phán đoán nhầm.

Tuy nhiên không thể không cảnh giác trước nguy cơ Trung Quốc sẽ sử dụng các biện pháp quân sự để đánh chiếm nốt các thực thể ở quần đảo Trường Sa đang ngày một hiện hữu. Phát biểu của ông Dân phải chăng muốn dọn đường dư luận cho việc này? Việc bồi lấp, xây dựng và quân sự hóa đảo nhân tạo bất hợp pháp ở Trường Sa cũng có thể không ngoài mục đích ấy?

Chính vì vậy cá nhân tôi đánh giá rất cao những phát biểu và hành động thượng tôn pháp luật, bảo vệ công lý và lẽ phải, đặc biệt là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS) mà Hoa Kỳ đang tiến hành.

Với sự hiện diện của Hoa Kỳ trong khu vực, không phải Trung Quốc muốn làm gì thì làm, nhưng một khi họ đã để lộ ý đồ mà ông Dân gọi là "kiềm chế lắm" thì các bên liên quan phải đặc biệt lưu ý, đề phòng và có phương án sẵn sàng đối phó trong mọi tình huống.

Hai gọng kìm xiết chặt tham vọng bành trướng của Trung Quốc

Quan sát những gì đã và đang diễn ra trên Biển Đông cũng như những diễn đàn quốc tế, khu vực mà Biển Đông được lôi ra mổ xẻ có thể thấy đã có 2 gọng kìm hình thành nhằm kiềm chế, xiết chặt lại tham vọng bành trướng lãnh thổ hàng hải một cách phi lý của Trung Quốc ở Biển Đông.

Gọng kìm thứ nhất là pháp lý, đó chính là thông cáo báo chí ngày 29/10 của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ở The Hague, Hà Lan phán quyết, PCA đủ thẩm quyền xét xử vụ việc Philippines kiện Trung Quốc áp dụng và giải thích sai UNCLOS ở Biển Đông. Dù Bắc Kinh tham dự hay không, phiên tòa vẫn được tiến hành bình thường và có thể có phán quyết cuối cùng vào giữa năm tới.

Có thể nói đây là thắng lợi lớn của Công pháp quốc tế mà quan trọng nhất là UNCLOS, thắng lợi của khu vực và quốc tế, công lý trước cường quyền. Mặc dù hiện tại Liên Hợp Quốc chưa có cơ quan thi hành án trong khi Trung Quốc là thành viên Thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc có quyền phủ quyết mọi phán quyết bất lợi cho họ, nhưng phán quyết bước đầu này của tòa vẫn có ý nghĩa vô cùng to lớn.

Trong trường hợp Tòa xử cho Philippines thắng kiện, tức là bác bỏ đường lưỡi bò vô lý của Trung Quốc mà cá nhân tôi cho rằng có nhiều khả năng xảy ra, Bắc Kinh càng chối bỏ thì càng tự vạch mặt mình trước dư luận quốc tế rằng anh đang bất chấp luật pháp, bất chấp dư luận. Cái giá họ phải trả về uy tín quốc tế không hề nhỏ, dù có đổ bao nhiêu tiền viện trợ đồng minh đối tác để mua tiếng nói ủng hộ cũng không lại được.

Mặt khác, phán quyết đó của tòa sẽ cổ vũ các bên liên quan sử dụng kênh pháp lý, thông qua cơ quan tài phán quốc tế để giải quyết các vấn đề mâu thuẫn, tranh chấp với Trung Quốc theo khuôn khổ của UNCLOS mà Trung Quốc là một thành viên. Bắc Kinh sợ nhất là các bên đồng loạt khởi kiện mình.

Gọng kìm thứ 2 chính là sự can thiệp ngày càng rõ ràng và hiệu quả hơn của Hoa Kỳ trong việc bảo vệ quyền tự do hàng không, hàng hải và luật pháp quốc tế ở Biển Đông. Việc tuần tra của tàu USS Lassen trong 12 hải lý quanh đá Xu Bi hôm 27/10 cho thấy điều này.

Gần đây nhất là ngày 12/11 phía Mỹ thông báo 1 chiếc B-52 đã tuần tra tự do hàng không bên trong phạm vi 12 hải lý xung quanh đá Vành Khăn, một thực thể khác Trung Quốc chiếm đóng bất hợp pháp và xây dựng đảo nhân tạo ở phía Đông Trường Sa.

Những gì Hoa Kỳ đã nói và đã làm về vấn đề Biển Đông vừa qua có thể thấy, Washington quyết không để mất vai trò lãnh đạo của mình trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Tuy nhiên những tuyên bố và hành động của phía Trung Quốc cũng thể hiện rằng họ vẫn muốn phiêu lưu với cái mác "mở rộng không gian chiến lược", cụ thể là hiện thực hóa đường lưỡi bò.

Nguy cơ chạm trán, đối đầu giữa hai siêu cường trên Biển Đông vẫn còn đó. Tuy nhiên, với những nỗ lực từ hải quân hai phía thời gian qua có thể thấy, Mỹ và Trung Quốc đều không muốn chiến tranh, USS Lassen hay B-52 tuần tra không có nghĩa là dấu hiệu của một kịch bản xấu nhất.

Trước những diễn biến mới mau lẹ như vậy, thiết nghĩ các bên liên quan cần lên tiếng mạnh mẽ bảo vệ luật pháp và trật tự quốc tế, bảo vệ hòa bình và ổn định khu vực, bảo vệ công lý và thượng tôn pháp luật, nhằm góp phần ngăn chặn những âm mưu biến Biển Đông thành ao nhà, thành thùng thuốc súng trong thời gian tới.

Ts Trần Công Trục