VĂN HÓA ONLINE - THẾ GIỚI 3 -VIỆTNAM – THỨ HAI 03 NOV 2025
Ông Tô Lâm tại Đại học Oxford: Thông điệp ẩn dưới lớp ngôn từ văn minh
Tác giả, Vũ Đức Khanh
Vai trò,
Gửi cho BBC News Tiếng Việt từ Ottawa, Canada
2 tháng 11 2025
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cge552ql8d9o
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Trong khán phòng cổ kính của Đại học Oxford – nơi biểu tượng cho tự do học thuật và lý tính phương Tây – Tổng Bí thư Tô Lâm đã nói về hòa bình, phát triển và hợp tác toàn cầu bằng một giọng điệu điềm đạm, trau chuốt.
Nhưng dưới lớp ngôn từ bóng bẩy đó là một thông điệp quen thuộc: sự khẳng định quyền lực tuyệt đối của Đảng Cộng sản Việt Nam và con đường "kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa".
Bài phát biểu, vì thế, không chỉ là một cử chỉ ngoại giao, mà là một màn trình diễn chính trị tinh vi – nơi quyền lực được bọc trong vẻ đẹp của ngôn từ.
Ngày 28/10/2025, trong chuyến thăm chính thức Vương quốc Anh, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có bài phát biểu chính sách tại Đại học Oxford – nơi được xem là một trong những trung tâm trí thức và biểu tượng của tư tưởng khai sáng phương Tây.
Bài phát biểu, nhìn bề ngoài, là một nỗ lực thể hiện hình ảnh cởi mở, hội nhập và tự tin của Việt Nam trên trường quốc tế.
Nhưng khi đọc kỹ, ta nhận ra ẩn dưới lớp ngôn từ trau chuốt, đó là một thông điệp chính trị được soạn thảo chặt chẽ – một sự khẳng định quyền lực của Đảng Cộng sản Việt Nam trong mọi lĩnh vực đời sống quốc gia.
Hòa nhập nhưng không thay đổi
Ông Tô Lâm mở đầu bằng cách khẳng định tầm quan trọng của hợp tác quốc tế, của tri thức toàn cầu, và của những giá trị phổ quát như phát triển bền vững, công bằng xã hội, và nhân quyền.
Những khái niệm này được ông lựa chọn kỹ lưỡng để phù hợp với không gian trí thức phương Tây, đặc biệt là khán phòng của Oxford – nơi người ta đề cao tự do học thuật và lý tính khai sáng.
Tuy nhiên, ngay sau những lời lẽ tưởng chừng hòa nhập ấy, ông nhanh chóng quay lại với luận điểm quen thuộc: Việt Nam có con đường riêng – "định hướng xã hội chủ nghĩa" – và Đảng Cộng sản là "nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng".
Sự kết hợp giữa "kinh tế thị trường" và "sự lãnh đạo toàn diện của Đảng" được mô tả như một mô hình thành công độc đáo, vừa học hỏi thế giới vừa giữ vững "bản sắc chính trị".
Nói cách khác, thông điệp cốt lõi của bài phát biểu là: Việt Nam sẽ hội nhập, nhưng không thay đổi cấu trúc quyền lực – "mở cửa để củng cố quyền lực" chứ không phải "mở cửa để chuyển hóa xã hội".
"Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa": Một nghịch lý được tô điểm bằng vẻ đẹp ngôn từ
Một trong những đoạn quan trọng của bài phát biểu là khi Tô Lâm nhấn mạnh: "Chúng tôi tiếp tục xây dựng và hoàn thiện mô hình 'kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa': một nền kinh tế vận hành theo quy luật thị trường, khuyến khích cạnh tranh lành mạnh, tôn trọng vai trò của doanh nghiệp tư nhân như một động lực quan trọng của tăng trưởng; đồng thời khẳng định vai trò định hướng, dẫn dắt, điều tiết của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, nhằm bảo đảm phát triển đi đôi với tiến bộ và công bằng xã hội."
Nếu chỉ đọc lướt qua, đây có vẻ là một mô tả về một mô hình dung hòa giữa kinh tế thị trường và công bằng xã hội.
Nhưng xét về bản chất, đoạn này chứa đựng nghịch lý: không thể có "kinh tế thị trường tự do" khi mọi định hướng, điều tiết, và dẫn dắt đều do một đảng duy nhất kiểm soát.
"Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa" trong cách hiểu của ông Tô Lâm không phải là một nhà nước bị giới hạn bởi pháp luật, mà là nhà nước sử dụng pháp luật như công cụ của Đảng, lực lượng chính trị duy nhất cầm quyền.
Các "doanh nghiệp tư nhân" thường được ca ngợi khi hoạt động phù hợp với định hướng chính sách của nhà nước.
Nói cách khác, đó là một nền kinh tế thị trường không có tự do thực sự, nơi "bàn tay hữu hình của Đảng" thay thế cho "bàn tay vô hình của thị trường".
Lặp lại mô thức cũ trong khung cảnh mới
Điều đáng chú ý là bài phát biểu tại Oxford không khác nhiều so với bài diễn văn mà Tô Lâm đọc tại Hà Nội chỉ hai ngày trước đó, nhân Hội nghị quốc tế về Việt Nam học.
Sự khác biệt duy nhất là yếu tố nước Anh được lồng ghép vào, với những lời khen xã giao về "di sản tư tưởng Anh", "truyền thống đại học Oxford", và "mối quan hệ tốt đẹp giữa hai nước".
Nhưng cấu trúc bài phát biểu, cách dẫn dắt, và thông điệp cốt lõi – "phát triển phải đi đôi với sự lãnh đạo của Đảng" – hoàn toàn giống nhau.
Chính điều này cho thấy, bài phát biểu ở Oxford không phải là một nỗ lực đối thoại thật sự với giới trí thức Anh, mà là một chiến dịch truyền thông chính trị hướng ra quốc tế, được biên soạn công phu nhằm khắc họa hình ảnh một Việt Nam hiện đại, nhưng vẫn kiên định với mô hình cũ XHCN.
Dưới lớp ngôn từ văn minh là thông điệp củng cố quyền lực
Bài phát biểu của ông Tô Lâm tại Oxford vì thế có thể coi như một điển hình cho cách tiếp cận tinh vi nhằm thu hút sự ủng hộ của giới trí thức - dùng ngôn ngữ của tự do, hội nhập và phát triển để che phủ thực chất của một hệ thống tập trung quyền lực toàn trị.
Nó vừa đủ mềm mại để thuyết phục những người không hiểu sâu nội tình Việt Nam, nhưng cũng đủ kiên định để gửi tín hiệu nội bộ rằng Đảng không thay đổi lập trường.
Trong thế giới ngày nay, nơi quyền lực mềm đóng vai trò ngày càng quan trọng, những bài phát biểu kiểu này là một phần trong chiến lược "tự kể lại câu chuyện Việt Nam" – nhưng là câu chuyện do Đảng viết vì Đảng, không phải do nhân dân kể.
+++++++++++++++++++++++++++++++++++
XEM THÊM:
Full text of General Secretary To Lam's speech at Oxford University
Speaking at Oxford University, General Secretary To Lam affirmed that the Vietnam-UK relationship needs to become a model of substantive, equal, and mutually developing cooperation based on respect and common interests.
VietnamPlus•28/10/2025
During his official visit to the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, General Secretary To Lam visited Oxford University and delivered a speech on the vision for the framework of Vietnam-UK relations and Vietnam's renovation and development orientation in the era of national development.
Vietnam News Agency respectfully introduces the full text of General Secretary To Lam's speech at Oxford University.
Dear Principal and School Leaders,
Dear professors, lecturers, researchers, students and friends of Vietnam at Oxford University,
Dear all,
The Vietnamese delegation and I are very pleased to be present at a University with a long tradition of promoting academic freedom and global knowledge. Oxford is one of the world's leading centers of higher education, a symbol of British knowledge, and a place that has trained many generations of people committed to peace , justice and the progress of humanity.
It is an honor for us to share Vietnam's vision in the new era with you, especially with the young people who are preparing to shape the future of the world, with future scientists and policymakers.
In today's meeting, I want to talk to you about three things.
First, the world is entering a period of fierce strategic competition, full of risks but also opening up new development opportunities.
Second, Vietnam chooses the path of peaceful, independent, self-reliant, self-reliant, creative, and human-centered development, not only to build a rich and strong country for its people, but also to make responsible contributions to regional stability and international order based on international law.
Third, the Comprehensive Strategic Partnership between Vietnam and the UK, the highest level of cooperation in Vietnam's foreign policy, needs to and will become a new model of cooperation that is substantive, equal, mutually beneficial, and mutually developing.
Ladies and gentlemen.
We live in a time when borders and concepts of power are changing by the day, even by the hour.
The geopolitical landscape is witnessing strategic competition between major power centers, not only in terms of political-security influence but also in economics, technology, supply chains, data standards, artificial intelligence and biotechnology.
Competition in innovation, control of core technologies, clean energy, and digital infrastructure has become a new race for power. To put it bluntly: whoever controls the strategy and holds the strategic technology will shape the rules of the game and will most likely win.
General Secretary To Lam attended a discussion with British and international technology experts on AI and semiconductor chips. (Photo: Thong Nhat/VNA) Tổng Bí thư Tô Lâm tham dự buổi tọa đàm với các chuyên gia công nghệ Anh và quốc tế về AI và chip bán dẫn. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)
At the same time, the risks of local conflicts, sovereignty and territorial disputes, and clashes of interests at sea, in cyberspace, and in digital space are increasing in both frequency and complexity.
The pressure to “choose sides,” “polarize,” and “align to contain each other” has reappeared in more sophisticated forms. The new boundaries are not only in territory, longitude, and latitude, but in data, in technology, and in value chains.
The world seems to be moving in two directions at the same time: becoming more connected and more divided.
Traditional and non-traditional security challenges are intertwined: energy security, food security, water security, climate change, global pandemics, high-tech crime, cyber attacks on critical systems. No country, large or small, can handle all these risks on its own.
Today’s geoeconomic competition is not just about markets, tariffs, or trade deficits. It is about competing for strategic supply chains, for access to critical minerals, for the right to set new technological standards.
Many countries are adjusting their industrial strategies, promoting “self-reliance,” “diversification,” “reduction of dependence,” and “supply chain security.” This is reshaping the global production map and restructuring investment flows.
In that context, the question for nations is not only “whose side to stand on, where to stand,” but “how to stand firm, how to be autonomous.”
For Vietnam, it is also a question of life and death.
Vietnam chooses the path of peace, independence, self-reliance, cooperation and development. Vietnam is a nation that had to fight for independence with blood and paid the price of war for peace.
We understand the supreme value of peace. The truth that “nothing is more precious than independence and freedom” of President Ho Chi Minh is the guiding principle for the actions of my people. It is the moral foundation and principle of our life in social life and international relations today.
In a world full of pressure to choose sides, Vietnam persistently pursues an independent, self-reliant, multilateral, and diversified foreign policy; Vietnam wishes to be a friend, a reliable partner, and a responsible member of the international community.
Vietnam strives to build "warm inside, peaceful outside": maintaining political stability and economic and social development internally, maintaining a peaceful, cooperative, and mutually respectful environment externally; handling differences by peaceful means and international law; putting people and the legitimate interests of the people above all else.
We firmly adhere to the principle of firmly protecting independence, sovereignty and territorial integrity; at the same time, creating the most favorable external environment for national development, improving the quality of life of the people, narrowing the development gap, and contributing to the common peace and stability of the region and the world.
We protect our Fatherland with peace, international law, culture, national traditions, and mutually beneficial cooperation. That is our proactive and responsible strategic choice, Vietnam.
I would like to emphasize that: Vietnam does not encourage confrontation. Vietnam does not choose a path of development based on conflict or antagonism. We believe in equal dialogue, believe in international law, believe that sovereignty should not be asserted by guns or by imposition, but by mutual respect, by agreement to respect common rules and by shared interests.
That spirit has helped Vietnam maintain socio-political stability while proactively integrating into the international economy, participating in new-generation free trade agreements, and expanding multi-level cooperation with partners in all regions, including the UK.
Dear friends.
If we want to go far, fast, stable, sustainable and proactively, we understand that we cannot rely solely on natural resources, cheap labor, or human resource advantages... Vietnam has chosen a very clear direction: science and technology, innovation, digital transformation and knowledge economy will be the main growth drivers in the coming period.
General Secretary To Lam attended a discussion with British and international technology experts on AI and semiconductor chips. (Photo: Thong Nhat/VNA) Tổng Bí thư Tô Lâm tham dự buổi tọa đàm với các chuyên gia công nghệ Anh và quốc tế về AI và chip bán dẫn. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)
We are strongly promoting the national digital transformation strategy, developing the digital economy, green economy, circular economy, and low-carbon economy.
We see innovation not only as a pure scientific laboratory, but as the vitality of the economy, as national competitiveness, as the ability to withstand geopolitical and geo-economic shocks.
That entails the need for institutional reform. We continue to build and perfect the model of a “socialist-oriented market economy:” an economy that operates according to market rules, encourages healthy competition, respects the role of private enterprises as an important driving force of growth; at the same time, affirms the guiding, leading, and regulating role of the socialist rule-of-law State, under the leadership of the Communist Party of Vietnam, to ensure development goes hand in hand with social progress and equity.
In short, we consider the private economy as the most important driving force to accelerate economic growth; consider the state economic sector as the leading force, ensuring macroeconomic stability, economic security, energy security, and food security; consider the rule of law, honest governance, and the prevention of corruption, waste, and group interests as conditions for social trust, for social resources to be allocated effectively, and for all people to enjoy the fruits of development fairly.
At the same time, we put people at the center of every development strategy. The main goal is not growth statistics, but to truly improve the quality of people's lives: income, housing, public health, quality education, social security, opportunities for personal development, a safe and clean living environment.
We want growth without sacrificing the environment. We want to industrialize without losing our culture. We want to urbanize without leaving anyone behind.
This is a very fundamental point in Vietnam's development thinking: rapid growth must be associated with sustainable development; sustainable development must be based on knowledge, science-technology and innovation; innovation is only meaningful when people benefit substantially, fairly and equally.
On that basis, Vietnam sets two very clear strategic goals, which we call the two 100-year goals.
First goal, by 2030, marking 100 years of national development under the leadership of the Communist Party of Vietnam, we are determined to become a developing country with modern industry and high average income.
Second goal, by 2045, the 100th anniversary of the founding of the Socialist Republic of Vietnam, Vietnam strives to become a developed, high-income country with a modern economy, civilized society, people with high material and spiritual life, and the country having a worthy position in the international community.
This is a political-historical commitment that we declare before our people and before the international community.
Dear friends,
Vietnam and the UK established diplomatic relations in 1973. Since then, the two sides have come a long and meaningful way, despite differences in geography, development level and political systems.
In 2010, the two countries signed a Joint Statement establishing a Strategic Partnership. This was a major turning point, opening up extensive cooperation in many areas such as politics-diplomacy, trade-investment, education-training, science-technology, defense-security, sustainable development and people-to-people exchange.
To date, economic and trade cooperation between Vietnam and the UK has become increasingly strategic. After the UK left the European Union, the two countries signed a bilateral free trade agreement based on high-quality commitments, thereby ensuring the continuity of trade and investment flows.
At the same time, the UK has joined the Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership (CPTPP), where Vietnam is one of the founding members, creating an additional open economic cooperation structure, based on high standards on digital trade, intellectual property, services and investment.
Educational cooperation is a very prominent pillar. Tens of thousands of Vietnamese students have been studying in the UK in fields ranging from science and technology, information technology, finance, medicine, biomedicine, to public policy and high-quality human resource training, which is the knowledge bridge connecting the two countries.
Today, we are facing a new development: the two countries are promoting the upgrading of relations to Comprehensive Strategic Partnership - the highest level in Vietnam's foreign relations system.
This is a clear affirmation that Vietnam considers the UK not only a trade partner, an educational partner, a science and technology partner, but also a long-term strategic partner to jointly shape the standards of cooperation in the 21st century.
I want to emphasize two things:
Firstly, the Vietnam-UK relationship is a relationship of friendship, cooperation and mutual development. This is a partnership in which both sides have fundamental interests in maintaining peace, stability, respecting international law, ensuring freedom of navigation, protecting global supply chains, promoting fair and sustainable trade, responding to climate change, green development and inclusive development.
In other words, this is the meeting between the UK's need to engage more deeply in the Asia-Pacific region and Vietnam's need to expand its strategic space, technology, education, and high-quality finance with the UK, Europe, and the international community.
Second, we need a new model of cooperation – practical, measurable, and spreading benefits directly to the people of both countries.
When I say “a new model of cooperation,” I mean cooperation between the UK’s strengths in basic science, applied science, high technology, biomedicine, public health, higher education, urban management, energy transition, and financial services with the needs of digital transformation, green transformation, improving the quality of human resources, innovating development management, and perfecting the socialist-oriented market economic institution in Vietnam.
It’s not just about “technology transfer.” It’s about co-creating the future. I believe that Oxford itself—with its tradition of connecting knowledge and public policy, and its influential alumni network around the world—can play a very specific role in this process.
I envision at least four directions:
(1) Joint training and research cooperation in key areas such as public health, biotechnology, nuclear science, basic science, responsible artificial intelligence, climate change, clean energy policy.
(2) Expert exchange program between policy research institutes in Vietnam and policy research centers, public administration, sustainable development in the UK, to jointly develop policy recommendations that can be applied in practice, bringing effective and specific results to the places where your recommendations are applied.
(3) Cooperate to support innovation and technology startups for Vietnamese enterprises, especially small and medium enterprises and innovative startups, the subjects that will determine the speed of digital transformation and green transformation of the Vietnamese economy in the next decade.
(4) Jointly test models of sustainable urban development, green finance, open education, digital healthcare and public healthcare, areas of interest and urgent need for both sides.
If we can do that, the Vietnam-UK relationship will be more than just high-level political statements. It will become a living force, a network of knowledge and technology stretching from Hanoi to London, from Ho Chi Minh City to Oxford, between research institutes, universities, businesses, and even from people to people.
Dear friends,
Vietnam is entering a new stage of development with a strong aspiration: to build a strong, prosperous, and humane country; a modern, green, and smart economy; a fair and civilized society where people are guaranteed human security and are given conditions for comprehensive development.
We strive for the goal of “rich people, strong country, democracy, equality, and civilization.” This is the consistent orientation in our national development strategy.
We believe in the power of humanity. Throughout history, the Vietnamese people have always used humanity to overcome cruelty, and used humaneness to replace violence.
We believe that the most sustainable strength of a nation is not only military or financial strength, but also moral strength, the strength to unite the people, and the strength to build trust with international friends.
We love peace, aspire to freedom and development. We seek equal cooperation. We do not accept imposition. We respect international law.
We do not want the world to be divided into opposing blocs, but rather a world united because “this earth is ours.” We want the world to develop together.
In that spirit, I hope that the young generation in the UK, research institutes, universities, innovative businesses, civil society organizations, future policy makers - always believe that there is a Vietnamese friend who is a sincere and trustworthy partner, sharing responsibilities and benefits in a reshaping world order.
I believe that if we join hands to build a comprehensive and substantive strategic cooperation framework based on mutual respect, mutual benefit and long-term vision, the Vietnam-UK relationship will not only advance to a new level on the new-age diplomatic map.
It will become a driving force, a model, a common success story - not only for our two countries, but also for peace, stability and sustainable development in the 21st century.
Thank you very much.
Thank you Oxford University for creating a space for us to exchange frankly, openly and objectively, and together think about a better future.
I sincerely thank you./.
Source: https://www.vietnamplus.vn/toan-van-bai-phat-bieu-cua-tong-bi-thu-to-lam-tai-dai-hoc-oxford-post1073423.vnp
