VĂN HÓA ONLINE - ĐIỂM NÓNG - THỨ SÁU 04 JULY 2025
ISRAEL-HAMAS WAR
Israel-Hamas War: Liệu một lệnh ngừng bắn cuối cùng có thể đạt được ở Gaza không?
Lý Kiến Trúc
VĂN HÓA ONLINE
04/7/2025 (CNN)
* Hàng trăm nghìn người Palestine có thể sớm chết đói
By Helen Regan and Chris Lau, CNN | Updated 5:24 AM EST, Tue January 16, 2024
XEM THÊM:
Thủ tướng Do Thái ‘thề chiến thắng hoàn toàn’ ở dải Gaza. Dân Mỹ biểu tình đốt hình nộm Netanyahu
Thủ tướng Do Thái Netanyahou gạt bỏ khả năng hưu chiến, hướng tới ‘cuộc chiến vĩnh cửu’ ở Gaza?
Tòa hình sự quốc tế ra lệnh bắt thủ tướng Do Thái. Ukraine, Russia thi đua vũ khí tàn sát trên chiến trường
VÀI NÉT VỀ PALESTINE & ISRAEL:
Palestine (tiếng Ả Rập: فلسطين, đã Latinh hoá: Filasṭīn), quốc hiệu là Nhà nước Palestine (tiếng Ả Rập: دولة فلسطين, đã Latinh hoá: Dawlat Filasṭīn) là một quốc gia có chủ quyền về mặt pháp lý tại khu vực Trung Đông,[18][19] được 147 quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc công nhận và kể từ năm 2012 thì có vị thế là nhà nước quan sát viên phi thành viên tại đây.[20][21] Palestine yêu sách chủ quyền đối với Bờ Tây và Dải Gaza cùng Đông Jerusalem là thủ đô.[1][22][23] Tuy nhiên, các khu vực này đều đang bị Israel chiếm đóng từ năm 1967 sau Chiến tranh Sáu Ngày.[9] Nền độc lập của Nhà nước Palestine được Tổ chức Giải phóng Palestine tuyên bố vào ngày 15 tháng 11 năm 1988 tại Algiers với vị thế là một chính phủ lưu vong.
Thủ đô: (Jerusalem (công nhận giới hạn)
Trung tâm hành chính: Ramallah
Thành phố lớn nhất: Thành phố Gaza (trước năm 2023), hiện tại chưa xác định
Ngôn ngữ chính thức: Tiếng Ả Rập
Tôn giáo: 93% người Palestine theo Hồi giáo, đại đa số là những người tín đồ Hồi giáo Sunni
Diện tích: 6,020[10] km2 (hạng 163rd) 2,320 mi2
Bờ Tây: 5,655 km2
Dải Gaza: 365 km2
Dân số : 5,483,450 người | Ước lượng 2023
Năm 2007, Hamas chiếm Dải Gaza.
Bản đồ thể hiện các khu vực đang nằm dưới quyền cai quản của chính quyền Palestine với màu đỏ (khu vực A và B). (theo wikipedia)
Israel (Do Thái)
Israel (tiếng Hebrew: יִשְׂרָאֵל Yisrā'el, tiếng Ả Rập: إِسْرَائِيل Isrāʼīl), tên gọi chính thức là Nhà nước Israel (Danh từ Judah được phiên âm Hán Việt là "Do Thái") (tiếng Hebrew: מְדִינַת יִשְׂרָאֵל Medīnat Yisrā'elⓘ [mediˈnat jisʁaˈʔel]; tiếng Ả Rập: دولة إِسْرَائِيل Dawlat Isrāʼīl [dawlat ʔisraːˈʔiːl]), là một quốc gia tại Trung Đông, nằm trên bờ đông nam của Địa Trung Hải và bờ bắc của Biển Đỏ. Biên giới trên bộ giáp với Liban ở phía bắc, Syria ở phía đông bắc, Jordan ở phía đông, Biển Đỏ ở phía nam, Ai Cập ở phía tây nam, Địa Trung Hải ở phía tây, lãnh thổ Bờ Tây dọc theo phía đông và dải Gaza dọc theo phía tây nam. Quốc gia này có nhiều đặc điểm địa lý đa dạng.[22][23] Thành phố Jerusalem được tuyên bố là thủ đô vào năm 1980 nhưng không được quốc tế công nhận.
Thủ đô và thành phố lớn nhất: Jerusalem (công nhận hạn chế
Sắc tộc: 74,2% Do Thái; 20,9% Ả Rập
Tôn giáo: 74,2% Do Thái giáo 2019
Tuyên bố thành lập: 14 tháng 5 năm 1948
Gia nhập Liên Hợp Quốc: 11 tháng 5 năm 1949
Diện tích: 20,770–22,072 km2[a] (hạng 150) 8,019–8,522 mi2
Dân số: 10.052.100 người (Ước lượng 2025)
Biên giới sau Hiệp định ngừng bắn năm 1949 (Giới tuyến Xanh). 20.770 km² là diện tích Israel theo Giới tuyến Xanh. 22.072 km² bao gồm cả Cao nguyên Golan (khoảng 1.200 km2 (460 dặm vuông Anh)) và Đông Jerusalem (khoảng 64 km2 (25 dặm vuông Anh)).
Ảnh trên: Thủ tướng Do Thái hiện nay: Benjamin Netanyahu /Getty Images. Ảnh giữa: Trẻ em Palestine xếp hàng để nhận thực phẩm tại một điểm phân phối thực phẩm ở Nuseirat vào ngày 30 tháng 6 năm 2025. Eyad Baba/AFP/Getty Images. Ảnh dưới: Trẻ em Palestine gào thét xin ăn. By Helen Regan and Chris Lau, CNN | Updated 5:24 AM EST, Tue January 16, 2024.
Đây là những điều cần biết
By Christian Edwards and Lauren Kent, CNN
Updated 1:56 PM EDT, Wed July 2, 2025
https://www.cnn.com/2025/07/02/middleeast/israel-gaza-ceasefire-deal-explained-intl
Quân đội Israel triển khai tại biên giới với Gaza vào ngày 1 tháng 7, 2025 Jack Guez/AFP/Getty Images
CNN - Donald Trump không hề ngần ngại bày tỏ mong muốn chấm dứt chiến tranh ở Gaza. Sau khi cuộc xung đột kéo dài 12 ngày giữa Israel và Iran kết thúc bằng lệnh ngừng bắn, tổng thống Hoa Kỳ đã thúc đẩy mạnh mẽ lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas, nói rằng ông "mong đợi điều đó xảy ra vào tuần tới", khi Thủ tướng Benjamin Netanyahu chuẩn bị đến Tòa Bạch Ốc.
Trump tuyên bố hôm thứ Ba rằng Israel đã "đồng ý với các điều kiện cần thiết" để hoàn tất lệnh ngừng bắn kéo dài 60 ngày tại Gaza. Một quan chức Israel xác nhận rằng nước này đã chấp nhận đề xuất mới nhất. Vào thứ Bảy, Netanyahu sẽ triệu tập toàn bộ nội các của mình để thảo luận về vấn đề này. Trong khi đó, Hamas cho biết họ đang xem xét đề xuất mới nhất, mà không cho biết liệu họ có chấp nhận hay không. Hai bên từ lâu đã có những yêu cầu mâu thuẫn mà các nhà đàm phán không thể giải quyết được, nhưng hy vọng về một thỏa thuận đã được nhen nhóm trở lại khi cuộc chiến bước sang tháng thứ 21. Sau đây là những điều cần biết.
Tại sao không?
Kể từ lệnh ngừng bắn giữa Israel và Iran vào ngày 24 tháng 6, các nhà trung gian Qatar và Ai Cập – cũng như Hoa Kỳ – đã tăng gấp đôi lời kêu gọi của họ về một lệnh ngừng bắn mới ở Gaza. Một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Qatar nói với CNN rằng thỏa thuận giữa Israel và Iran đã tạo ra "động lực" cho các cuộc đàm phán mới nhất giữa Israel và Hamas.
CNN speaks to families devastated by the Israeli strike on a waterfront cafe in Gaza City
" width="512" height="288" border="0">
CNN nói chuyện với các gia đình bị tàn phá bởi cuộc tấn công của Israel vào một quán cà phê ven sông ở Gaza.
Chính phủ của Netanyahu đã phải đối mặt với sự chỉ trích ngày càng tăng của quốc tế về nỗi thống khổ mà cuộc chiến của họ gây ra cho người Palestine ở Gaza.
Israel đã áp đặt lệnh phong tỏa hoàn toàn đối với các chuyến hàng viện trợ nhân đạo đến vùng đất này vào tháng 3. Họ đã nới lỏng lệnh phong tỏa phần nào vào tháng 5, sau khi một loạt các chuyên gia toàn cầu cảnh báo rằng hàng trăm nghìn người có thể sớm chết đói. Hàng trăm người Palestine ở Gaza đã thiệt mạng do các cuộc không kích của Israel trong những ngày gần đây. Và việc phân phối viện trợ đã bị ảnh hưởng bởi bạo lực, với hàng trăm người thiệt mạng trên đường cố gắng lấy thực phẩm từ Quỹ Nhân đạo Gaza (GHF), sáng kiến viện trợ gây tranh cãi do Hoa Kỳ hậu thuẫn.
Áp lực cũng đang gia tăng đối với Netanyahu từ bên trong Israel. Lãnh đạo phe đối lập Yair Lapid cho biết hôm thứ Tư rằng ông sẽ tham gia chính phủ liên minh để thực hiện một thỏa thuận về con tin. Trump dự đoán hôm thứ Ba rằng Netanyahu muốn chấm dứt chiến tranh. "Ông ấy muốn. Tôi có thể nói với bạn rằng ông ấy muốn. Tôi nghĩ chúng ta sẽ có một thỏa thuận vào tuần tới", Trump nói với các phóng viên. Bộ trưởng ngoại giao Israel, Gideon Sa'ar, hôm thứ Tư cho biết nước này "nghiêm túc" về việc đạt được thỏa thuận. “Có một số dấu hiệu tích cực. Tôi không muốn nói nhiều hơn thế ngay bây giờ, nhưng mục tiêu của chúng tôi là bắt đầu các cuộc đàm phán gần gũi càng sớm càng tốt”, ông nói với các phóng viên ở Estonia.
Trẻ em Palestine kiểm tra đống đổ nát của một ngôi nhà dân ở Deir el-Balah ở miền trung Dải Gaza vào ngày 1 tháng 7 năm 2025, sau cuộc không kích của Israel qua đêm. Eyad Baba/AFP/Getty Images
Thỏa thuận được đề xuất có gì?
Các chi tiết chính xác của đề xuất mới về lệnh ngừng bắn 60 ngày và thỏa thuận thả con tin vẫn còn mơ hồ.
Thủ tướng Qatar trước đó cho biết Qatar và Ai Cập đã làm việc để tìm ra "điểm chung" để tiến triển từ lệnh ngừng bắn do Hoa Kỳ đề xuất cách đây nhiều tháng. Đề xuất đó nêu rõ lệnh ngừng bắn 60 ngày trong đó Hamas sẽ thả 10 con tin Israel còn sống và thi thể của 18 con tin khác bị Hamas bắt giữ trong các cuộc tấn công vào ngày 7 tháng 10 năm 2023. Trong số 50 con tin vẫn còn ở Gaza, ít nhất 20 người trong số họ được cho là vẫn còn sống, theo chính phủ Israel. Hoa Kỳ và các bên trung gian đã đưa ra những đảm bảo mạnh mẽ hơn về việc đạt được một giải pháp chấm dứt chiến tranh ở Gaza như một phần của đề xuất được cập nhật, quan chức Israel nói với CNN. Quan chức này không cung cấp ngôn ngữ cụ thể trong tài liệu, nhưng cho biết cách diễn đạt mạnh mẽ hơn những đảm bảo trước đó.
Theo một phần của đề xuất mới nhất, Israel cũng đã đồng ý cho phép một đợt viện trợ nhân đạo thông qua các kênh nhân đạo truyền thống do Liên Hợp Quốc điều hành thay vì thông qua Quỹ Nhân đạo Gaza gây tranh cãi do Hoa Kỳ hậu thuẫn, viên chức Israel cho biết. Một nguồn tin quen thuộc với các cuộc đàm phán cho biết ngôn ngữ mạnh mẽ hơn trong đề xuất này nhằm mục đích duy trì lệnh ngừng bắn và giữ cả hai bên tại bàn đàm phán sau 60 ngày nếu không đạt được thỏa thuận chấm dứt chiến tranh vào thời điểm đó.
Yêu cầu của Israel là gì?
Ngoài mục tiêu đưa các con tin về nhà, Netanyahu không hề dao động trước những mục tiêu tối đa của mình: giải trừ quân bị ở Gaza và phá hủy năng lực quân sự cũng như khả năng quản lý của Hamas.
"Tôi nói với các bạn — sẽ không còn Hamas. Không còn 'Hamastan'. Chúng tôi sẽ không quay lại điều đó. Mọi chuyện đã kết thúc", Netanyahu cho biết hôm thứ Tư. "Chúng tôi sẽ đưa tất cả các con tin của mình trở về". Nhưng vào cuối tuần, thủ tướng Do Thái đã có sự thay đổi về mặt hùng biện khi nêu ra các mục tiêu của Israel - lần đầu tiên ưu tiên việc trả lại con tin trước những gì ông từng gọi là "mục tiêu tối cao" là đánh bại Hamas.
Netanyahu cho biết "nhiều cơ hội đã mở ra" sau các hoạt động quân sự của Israel ở Iran, bao gồm khả năng đưa mọi người vẫn bị Hamas giam giữ về nước. "Đầu tiên, để giải cứu các con tin", ông nói. "Tất nhiên, chúng ta cũng cần giải quyết vấn đề Gaza, đánh bại Hamas, nhưng tôi tin rằng chúng ta sẽ hoàn thành cả hai nhiệm vụ".
Điều này xảy ra khi quân đội Israel tuần này khuyến nghị theo đuổi con đường ngoại giao ở Gaza sau gần hai năm giao tranh và loại bỏ phần lớn lãnh đạo cao cấp của Hamas.
Vào thứ Ba, một quan chức quân sự nói với CNN rằng Israel vẫn chưa đạt được đầy đủ tất cả các mục tiêu chiến tranh của họ, nhưng khi lực lượng Hamas thu hẹp và ẩn náu, việc nhắm mục tiêu hiệu quả vào những gì còn lại của nhóm chiến binh này trở nên khó khăn hơn. "Bây giờ khó đạt được các mục tiêu chiến thuật hơn", quan chức này cho biết.
Còn Hamas thì sao?
Hamas có ba yêu cầu chính:
1. chấm dứt vĩnh viễn cuộc chiến,
2. Liên hợp quốc sẽ thực hiện viện trợ nhân đạo, và
3. Israel phải rút lui về các vị trí mà họ đã chiếm giữ vào ngày 2 tháng 3 năm nay, trước khi họ tiếp tục tấn công và chiếm đóng phần phía bắc của Dải Gaza.
Một quan chức cấp cao của Hamas đã nói với CNN vào cuối tháng 5 rằng nhóm này "sẵn sàng trả lại các con tin trong một ngày - chúng tôi chỉ muốn đảm bảo rằng chiến tranh sẽ không tái diễn sau đó".
Đáp lại đề xuất ngừng bắn do chính quyền Trump hậu thuẫn trước đó vào tháng 5, Hamas đã yêu cầu Hoa Kỳ đảm bảo rằng các cuộc đàm phán ngừng bắn vĩnh viễn sẽ tiếp tục và giao tranh sẽ không tiếp diễn sau thời gian tạm dừng 60 ngày.
Theo một nguồn tin từ Israel, các quan chức cấp cao của Hamas dự kiến sẽ họp vào thứ năm để thảo luận về đề xuất mới nhất, người này nói thêm rằng nếu Hamas đồng ý, Israel và Hamas sẽ nhanh chóng tham gia các cuộc đàm phán trực tiếp, trong đó các quan chức của cả hai bên đều ở cùng một tòa nhà, với các thông điệp được truyền đi nhanh chóng giữa các bên để đạt được thỏa thuận cuối cùng.
Theo nguồn tin, một trong những vấn đề chính cần giải quyết trong các cuộc đàm phán gần sẽ là mốc thời gian và địa điểm rút quân của Israel khỏi Gaza trong thời gian ngừng bắn 60 ngày. Liệu lệnh ngừng bắn sẽ là tạm thời hay là con đường dẫn đến lệnh ngừng bắn vĩnh viễn là điểm bế tắc lớn nhất giữa các bên tham chiến.
Hamas cũng không cho thấy thiện chí từ bỏ quyền lực chính trị và quân sự của mình ở Gaza.
Các lệnh ngừng bắn trước đó là khi nào?
Trong 21 tháng chiến tranh giữa Israel và Hamas, các lệnh ngừng bắn chỉ có hiệu lực trong tổng cộng chín tuần. Theo Bộ Y tế Palestine, hơn 57.000 người, trong đó có hơn 17.000 trẻ em, đã thiệt mạng ở Gaza trong cuộc giao tranh.
Trẻ em Palestine xếp hàng để nhận bữa ăn tại một điểm phân phối thực phẩm ở Nuseirat vào ngày 30 tháng 6 năm 2025. Eyad Baba/AFP/Getty Images
Lệnh ngừng bắn đầu tiên có hiệu lực vào tháng 11 năm 2023, nhưng chỉ kéo dài một tuần. Trong thời gian đó, 105 con tin đã được thả khỏi Gaza, để đổi lấy hàng chục tù nhân Palestine. Một lệnh ngừng bắn thứ hai không được ký kết cho đến tháng 1 năm 2025, ngay trước khi Trump trở lại Tòa Bạch Ốc. Chỉ trong hơn 8 tuần - "giai đoạn" đầu tiên của lệnh ngừng bắn - Hamas đã thả 33 con tin, trong đó Israel thả khoảng 50 tù nhân Palestine cho mỗi người Israel được thả. Theo giai đoạn thứ hai đã lên kế hoạch, Israel được cho là sẽ đồng ý ngừng bắn vĩnh viễn. Nhưng Israel đã tiếp tục tấn công vào ngày 18 tháng 3, phá vỡ lệnh ngừng bắn và làm chệch hướng các cuộc đàm phán, nói rằng họ làm như vậy để gây áp lực buộc Hamas phải thả những con tin còn lại.
Jeremy Diamond, Kristen Holmes, Kylie Atwood, Dana Karni, Michael Schwartz và Oren Liebermann của CNN đã đóng góp cho báo cáo này.
