VĂN HÓA ONLINE - THẾ GIỚI 3 - VIỆT NAM - THỨ TƯ 04 JUNE 2025
Shangri-La 2025: Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Hegseth tố cáo Trung cộng là mối đe dọa sắp xảy ra ở Ấn Độ-TBD. TT Pháp Macron nói rõ là đồng minh của Mỹ
VĂN HÓA ONLINE
04/6/2025
TÓM TẮT:
* Hoa Kỳ, Trung cộng – Ai là mối đe dọa ở Châu Á Thái Bình Dương hiện nay? (VHO)
* Bắc Kinh muốn thay Mỹ để làm chủ vùng Nam Thái Bình Dương?
* Bắc Kinh ‘nổi điên’ vì những tố cáo đích danh của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Hegseth.
* Tổng thống pháp Macron: “Tôi sẽ nói rõ, Pháp là bạn và là đồng minh của Mỹ, và cũng là bạn và hợp tác – dù đôi khi có bất đồng và cạnh tranh – với Trung Quốc," Reuters dẫn phát biểu của ông Macron tại Đối thoại Shangri-La.
* Macron: “Chúng ta đang đối mặt với những quốc gia theo chủ nghĩa xét lại (revisionist) muốn áp đặt, mượn danh nghĩa các vùng ảnh hưởng để áp đặt các vùng cưỡng ép. Những quốc gia muốn kiểm soát các khu vực từ vùng ven châu Âu đến các quần đảo ở Biển Đông … muốn chiếm đoạt tài nguyên, dù là đánh bắt cá hay khoáng sản, và đẩy lùi người khác để phục vụ lợi ích của mình”.
* Vì sao Việt Nam liên tục kêu gọi ASEAN đàm phán COC?
* COC là gì? Đó là Bộ quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC), một cam kết mang tính ràng buộc hơn Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) có lợi cho Trung cộng - khi Bắc Kinh đã làm chủ hoàn toàn quần đảo Hoàng Sa và hoàn thiện tối đa 7 đảo nhân tạo/căn cứ hỏa lực ở trung tâm quần đảo Trường Sa..
* Bắc Kinh đã từng ‘đuổi’ Mỹ không cho tham dự vào các cuộc đàm phán COC do Bắc Kinh lèo lái dẫn đầu các nước trong khối ASEAN. (VHO)
XEM THÊM:
Hoàng Sa: Trung Quốc điều Oanh tạc cơ H-6 tới sân bay trên đảo Phú Lâm làm gì?
COC: ASEAN-TQ đang “rà soát vòng hai dự thảo về Biển Đông”; Ts Trần Công Trục: COC là gì?
Bộ Quy Tắc Ứng Xử trên (DOC-COC) Biển Đông: Thực Tế Hy Vọng hay Ảo Tưởng Tuyệt Vọng?
https://www.nhatbaovanhoa.com/a11538/coc-asean-tq-dang-ra-soat-vong-hai-du-thao-ve-bien-dong-ts-tran-cong-truc-coc-la-gi-
https://www.nhatbaovanhoa.com/a9016/phan-tich-lap-truong-cua-vn-ve-bo-quy-tac-ung-xu-tren-bien-dong
Ván bài lật ngửa: COC sẽ phá sản? The Hague 2016 đảo lộn COC và UNCLOS 1982? Trung lập hóa Đông Dương?
COC: Đánh Giá Bản Khung của ASEAN và TQ về Bộ Quy Tắc Ứng Xử trên Biển Đông
Cam Bốt khuyến khích ASEAN và TC đạt được COC”; trong lúc VN thúc đẩy COC
29/4/2017: Thượng đỉnh ASEAN ở Manila thảo luận về Biển Đông
https://www.nhatbaovanhoa.com/a5523/29-4-2017-thuong-dinh-asean-o-manila-thao-luan-ve-bien-dong
Philippine sẽ lật đổ COC do Trung cộng dẫn đầu?
https://www.nhatbaovanhoa.com/a12085/philippine-se-lat-do-coc-do-trung-cong-dan-dau-
Bản đồ quần đảo Trường Sa và 7 đảo nhân tạo/căn cứ hỏa lực của Trung cộng ở trung tâm quần đảo Trường Sa. (Đồ họa: Lý Kiến Trúc/VHO map)
Mạc lưới hỏa lực 7 đảo nhân tạo/căn cứ hỏa lực của Trung cộng ở trung tâm quần đảo Trường Sa. (Đồ họa: Lý Kiến Trúc/VHO map)
Từ tiền đồn nhỏ xíu của Việt Nam với một tiểu đội lính canh phòng, nhìn qua một khoảng cách biển độ 8 km là đảo nhân tạo/căn cứ hỏa lực khổng lồ Gạc mà Trung cộng đang bồi đắp. Ảnh tài liệu VHO.
*
Dưới đây là bài tường thuật của hai nhà báo Tara Copp và David Rising của AP ở Singapore:
Bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ cảnh báo các đồng minh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương về mối đe dọa 'sắp xảy ra' từ Trung Quốc
Updated 11:15 AM PDT, May 31, 2025
https://apnews.com/article/us-hegseth-speech-china-taiwan-7a0ee0860be972f5f9eeca09926ecd85
Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth phát biểu quan trọng tại hội nghị Đối thoại Shnagri-La 2025 ở Singapore ngày Thứ Bẩy 31/5/2025. (Ảnh AP/Anupam Nath)
SINGAPORE (AP) — Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth đã trấn an các đồng minh ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương vào thứ Bảy rằng họ sẽ không đơn độc đối mặt với áp lực quân sự và kinh tế ngày càng tăng từ Trung Quốc, đồng thời nhấn mạnh rằng họ cũng phải đóng góp nhiều hơn cho quốc phòng của chính mình.
Ông cho biết Washington sẽ tăng cường phòng thủ ở nước ngoài để chống lại những gì Ngũ Giác Đài coi là mối đe dọa đang phát triển nhanh chóng của Bắc Kinh, đặc biệt là trong lập trường hung hăng của nước này đối với Đài Loan.
Trung Quốc đã tiến hành nhiều cuộc tập trận để kiểm tra xem một cuộc phong tỏa sẽ như thế nào đối với hòn đảo tự quản này, nơi mà Bắc Kinh tuyên bố là của riêng mình và Hoa Kỳ đã cam kết bảo vệ.
Quân đội Trung Quốc "đang tập dượt cho một thỏa thuận thực sự", Hegseth cho biết trong bài phát biểu quan trọng tại một hội nghị an ninh ở Singapore. "Chúng tôi sẽ không tô hồng nó - mối đe dọa mà Trung Quốc gây ra là có thật. Và nó có thể sắp xảy ra".
Người đứng đầu phái đoàn Trung Quốc đã cáo buộc Hegseth đưa ra "những lời buộc tội vô căn cứ". “Một số tuyên bố hoàn toàn bịa đặt, một số bóp méo sự thật và một số là trường hợp kẻ trộm kêu ‘dừng kẻ trộm lại’”, Đề Đốc (1 sao) Hồ Cương Phong, phó chủ tịch Đại học Quốc phòng Trung Quốc cho biết. Ông không đưa ra phản đối cụ thể. “Những hành động này không gì khác hơn là những nỗ lực gây rắc rối, kích động chia rẽ và khuấy động đối đầu để gây bất ổn cho khu vực Châu Á - Thái Bình Dương”, ông cho biết.
Hegseth cho biết Trung Quốc đang huấn luyện để xâm lược Đài Loan Trung Quốc có mục tiêu đã nêu là đảm bảo quân đội của mình có khả năng chiếm Đài Loan bằng vũ lực nếu cần thiết vào năm 2027, một thời hạn mà các chuyên gia coi là mục tiêu đầy tham vọng hơn là thời hạn chiến tranh.
Trung Quốc cũng đã xây dựng các đảo nhân tạo tinh vi ở Biển Đông để hỗ trợ các tiền đồn quân sự mới và phát triển các năng lực siêu thanh và vũ trụ tiên tiến, thúc đẩy Hoa Kỳ tạo ra hệ thống phòng thủ tên lửa "Vòm Vàng" trên không gian của riêng mình.
Phát biểu tại Đối thoại Shangri-La, một hội nghị an ninh toàn cầu do Viện Nghiên cứu An ninh Quốc tế tổ chức, Hegseth cho biết Trung Quốc không chỉ xây dựng lực lượng quân sự để chiếm Đài Loan, mà còn "tích cực huấn luyện cho mục tiêu này, hàng ngày".
Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh Đối thoại Shangri-La lần thứ 22 tại Singapore, thứ Bảy, ngày 31 tháng 5 năm 2025.
Hegseth cũng chỉ trích Trung Quốc vì tham vọng của nước này ở Mỹ Latinh, đặc biệt là những nỗ lực gia tăng ảnh hưởng của nước này đối với Kênh đào Panama. Ông kêu gọi các nước trong khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tăng chi tiêu quốc phòng lên mức tương đương với 5% tổng sản phẩm quốc nội mà các quốc gia châu Âu hiện đang phải đóng góp. "Tất cả chúng ta phải làm phần việc của mình", Hegseth nói.
Sau bài phát biểu, nhà ngoại giao hàng đầu của Liên minh châu Âu Kaja Kallas đã phản bác lại bình luận của Hegseth rằng các nước châu Âu nên tập trung nỗ lực quốc phòng của họ vào khu vực của riêng họ và để Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương cho Hoa Kỳ nhiều hơn.
Bà cho biết với việc quân đội Bắc Hàn chiến đấu cho Nga và Trung Quốc ủng hộ Moscow, an ninh châu Âu và châu Á "có mối liên hệ chặt chẽ với nhau".
Các câu hỏi về cam kết của Hoa Kỳ đối với Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương
Hegseth cũng nhắc lại lời cam kết của các chính quyền trước đây nhằm tăng cường quân đội Hoa Kỳ ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương để tạo ra sự răn đe mạnh mẽ hơn. Mặc dù cả chính quyền Obama và Biden đều cam kết chuyển hướng sang Thái Bình Dương và thiết lập các thỏa thuận quân sự mới trên khắp khu vực, nhưng chưa bao giờ có sự thay đổi hoàn toàn.
Thay vào đó, các nguồn lực quân sự của Hoa Kỳ từ Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương thường xuyên được rút để hỗ trợ các nhu cầu quân sự ở Trung Đông và Châu Âu, đặc biệt là kể từ sau các cuộc chiến ở Ukraine và Gaza.
Trong vài tháng đầu nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Donald Trump, điều đó cũng đã xảy ra.
Trong vài tháng qua, chính quyền Trump đã đưa một tiểu đoàn phòng thủ tên lửa Patriot ra khỏi Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương để đưa đến Trung Đông, một hoạt động hậu cần lớn đòi hỏi 73 chuyến bay chở hàng quân sự và gửi tàu của Lực lượng Bảo vệ Bờ biển trở lại Hoa Kỳ để giúp bảo vệ biên giới Hoa Kỳ - Mexico.
Tổng thống Phap Macron gặp đồng minh Hoa Kỳ tại hội nghị thượng đỉnh Đối thoại Shangri-La lần thứ 22 tại Singapore, thứ Bảy, ngày 31 tháng 5 năm 2025. AP
Hegseth được hỏi tại sao Hoa Kỳ lại rút các nguồn lực đó nếu Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương là chiến trường ưu tiên?
Ông không trả lời trực tiếp nhưng cho biết việc chuyển dịch nguồn lực là cần thiết để chống lại các cuộc tấn công bằng tên lửa của Houthi từ Yemen và tăng cường bảo vệ chống lại tình trạng nhập cư bất hợp pháp vào Hoa Kỳ. Đồng thời, ông nhấn mạnh rằng các đồng minh và đối tác của Hoa Kỳ cần tăng cường chi tiêu và chuẩn bị quốc phòng, đồng thời cho biết Hoa Kỳ không muốn đơn độc hành động. “Cuối cùng, một mạng lưới đồng minh và đối tác mạnh mẽ, kiên quyết và có năng lực là lợi thế chiến lược quan trọng của chúng ta”, ông nói.
“Trung Quốc ghen tị với những gì chúng ta có cùng nhau và họ thấy những gì chúng ta có thể cùng nhau mang lại để bảo vệ, nhưng tất cả chúng ta phải đảm bảo rằng chúng ta phát huy được tiềm năng đó bằng cách đầu tư”.
Các quốc gia Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương bị kẹt giữa hai bên đã cố gắng cân bằng mối quan hệ với cả Hoa Kỳ và Trung Quốc trong nhiều năm qua. Bắc Kinh là đối tác thương mại chính của nhiều quốc gia, nhưng cũng bị coi là kẻ bắt nạt trong khu vực, một phần là do các tuyên bố ngày càng hung hăng của nước này đối với các nguồn tài nguyên thiên nhiên như nghề cá quan trọng.
Hegseth cảnh báo rằng việc chơi cả hai bên, tìm kiếm sự hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ và sự hỗ trợ kinh tế của Trung Quốc, sẽ mang lại rủi ro. “Sự phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc chỉ làm sâu sắc thêm ảnh hưởng xấu của họ và làm phức tạp không gian quyết định quốc phòng của chúng ta trong thời kỳ căng thẳng”, Hegseth nói.
Khi được hỏi làm thế nào ông sẽ hòa giải tuyên bố đó với lời đe dọa áp thuế cao của Trump đối với hầu hết các nước trong khu vực?, Hegseth cho biết ông “đang kinh doanh xe tăng, không phải thương mại”.
Nhưng Thượng nghị sĩ Dân chủ Illinois Tammy Duckworth, một thành viên của phái đoàn quốc hội tham dự Shangri-La, phản đối việc gây sức ép lên các đồng minh trong khu vực. “Hoa Kỳ không yêu cầu mọi người phải lựa chọn giữa chúng tôi và CHND Trung Hoa”, Duckworth nói, ám chỉ đến Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.
Bộ trưởng Quốc phòng Úc Richard Marles hoan nghênh lời đảm bảo của Hegseth rằng Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương là ưu tiên chiến lược của Hoa Kỳ và đồng ý rằng Úc và các quốc gia khác cần phải làm phần việc của mình. “Thực tế là không có sự cân bằng quyền lực hiệu quả nào trong khu vực này nếu không có Hoa Kỳ, nhưng chúng ta không thể để Hoa Kỳ một mình”, ông nói. Tuy nhiên, Marles cho rằng các chính sách thương mại hung hăng của chính quyền Trump là phản tác dụng. “Cú sốc và sự gián đoạn từ mức thuế quan cao đã gây tốn kém và bất ổn.”
Trung Quốc cử phái đoàn cấp thấp hơn
Trung Quốc thường cử bộ trưởng quốc phòng của mình đến hội nghị, nhưng Dong Jun đã không tham dự năm nay để tỏ ý khinh thường Hoa Kỳ về cuộc chiến thuế quan thất thường của Trump.
Phái đoàn Hoa Kỳ cho biết họ dự định tận dụng sự vắng mặt của ông. "Chúng tôi ở đây sáng nay. Và một người khác thì không", Hegseth nói.
Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth (trái) bắt tay Bộ trưởng Quốc phòng VN Phan Văn Giang tại hội nghị Đối thoại Shnagri-La 2025 ở Singapore ngày Thứ Bẩy 31/5/2025. AP
Khi được một thành viên của phái đoàn Trung Quốc hỏi rằng Hoa Kỳ sẽ cam kết như thế nào nếu các liên minh châu Á như ASEAN có bất đồng với Washington, Hegseth cho biết Hoa Kỳ sẽ không bị hạn chế bởi "giới hạn về cách các chính quyền trước đây nhìn về khu vực này". "Chúng tôi đang mở rộng vòng tay với các quốc gia trên toàn quang phổ - các đồng minh truyền thống, các đồng minh phi truyền thống", ông nói. Ông cho biết sự hỗ trợ của Hoa Kỳ sẽ không yêu cầu các chính quyền địa phương phải liên kết với phương Tây về các vấn đề văn hóa hoặc khí hậu.
TARA COPP - Copp đưa tin về Ngũ Giác Đài và an ninh quốc gia cho Associated Press. Cô đã đưa tin từ Afghanistan, Iraq, khắp Trung Đông, Châu Âu và Châu Á.
DAVID RISING - Rising đưa tin về các câu chuyện khu vực Châu Á-Thái Bình Dương cho The Associated Press. Ông đã làm việc trên khắp thế giới, bao gồm đưa tin về các cuộc chiến tranh ở Iraq, Afghanistan và Ukraine, và đã ở Berlin gần 20 năm trước khi chuyển đến Bangkok.
*
Dưới đây là bài tường thuật của BBC về Đối thoại Shangri-La 2025 tại Singapore:
Đối thoại Shangri-La 2025: Việt Nam cảnh báo chạy đua vũ trang, Mỹ-Trung đối đầu
BBC 01/6/2025
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cewdzxq87qqo
Nguồn hình ảnh, Getty Images/BBC. Từ trái qua phải: Đại diện của Việt Nam (Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang), Trung Quốc (Phó Hiệu trưởng Đại học Quốc phòng Trung Quốc Hồ Cương Phong) và Mỹ (Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth).
Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang bày tỏ lo ngại về sự trỗi dậy của tư tưởng cường quyền, chủ nghĩa dân tộc và nguy cơ chạy đua vũ trang, xung đột quân sự. Trong khi đó, Mỹ và Trung Quốc lên tiếng chỉ trích lẫn nhau về phương thức ngoại giao của đối phương ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
"Cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gay gắt, sâu sắc, mở rộng về không gian, phạm vi, gia tăng về cường độ, cũng như tính đối đầu. Nguy cơ chạy đua vũ trang, xung đột quân sự cũng ngày càng căng thẳng.
"Sự trỗi dậy của tư tưởng cường quyền và chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi đang thách thức luật pháp quốc tế, đồng thời làm xói mòn các thể chế đa phương, cũng như lòng tin vào hợp tác toàn cầu," Đại tướng Phan Văn Giang có đoạn phát biểu vào hôm 31/5/2025 tại Đối thoại Shangri-La 2025 diễn ra ở Singapore.
Cùng ngày, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth đã kêu gọi các đồng minh trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương chi tiêu nhiều hơn cho quốc phòng sau khi cảnh báo về mối đe dọa "thực sự và có thể cận kề" từ Trung Quốc.
Trung Quốc đã phủ nhận những tuyên bố này, cho rằng một số tuyên bố của ông Hegseth là bịa đặt và "nhằm kích động rối ren, chia rẽ, đối đầu và gây mất ổn định cho châu Á - Thái Bình Dương", theo South China Morning Post (SCMP).
Trước đó vào ngày 30/5/2025, Thủ tướng (BBC viết nhầm – Tổng thống) Pháp Emmanuel Macron kêu gọi xây dựng các liên minh mới giữa Pháp và các đối tác ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, trong bối cảnh Mỹ - Trung chia rẽ.
Sau bài phát biểu, ông Giang đã có cuộc gặp với một số quan chức cấp cao như ông Hegseth, Bộ trưởng Quốc phòng Singapore Chan Chun Sing, Bộ trưởng Quốc phòng New Zealand Judith Collins…
Việt Nam nói gì?
Tại đây, Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang kêu gọi các nước, bất kể lớn hay nhỏ, tuân thủ Hiến chương Liên hợp quốc và tôn trọng luật pháp quốc tế. Theo đó tôn trọng sự bình đẳng, quyền độc lập, chủ quyền và lợi ích chính đáng của các quốc gia, dân tộc.
Ông Giang cũng nhắc tới vấn đề Biển Đông, một lần nữa bày tỏ mong muốn các quốc gia trong khu vực có thể xây dựng Bộ quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC) – một cam kết mang tính ràng buộc hơn Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC).
Đây là một diễn ngôn tương đối quen thuộc của Việt Nam, được lặp đi lặp lại trong nhiều năm qua, tại các diễn đàn và bối cảnh khác nhau.
Lần gần nhất ông Giang đại diện Việt Nam tới diễn đàn này là vào khoảng ba năm trước. Khi đó, bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam cũng đã nhắc tới mong muốn xây dựng COC ở khu vực.
Tuy nhiên, quá trình xây dựng và tạo dựng đồng thuận đối với COC luôn gặp trắc trở, chủ yếu do Trung Quốc không sẵn sàng tham gia một cam kết mạnh với các nước yếu hơn, thứ có thể khiến họ bị "trói chân trói tay".
Trong thời gian khoảng một tháng qua, Trung Quốc liên tục tập trận trên Biển Đông, trong lúc uy tín của Mỹ ở khu vực đang bị ảnh hưởng do những mức thuế quan nặng nề mà Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố vào đầu tháng Tư.
Bên cạnh đó, ông Giang cũng cho rằng các quốc gia cần có thiện chí và nhu cầu ổn định để hợp tác cùng phát triển, bằng cách cần xây dựng và củng cố lòng tin chiến lược, sự tin cậy chính trị, tránh nguy cơ tính toán và hành động chiến lược sai lầm.
Vị tướng quân đội này khẳng định Việt Nam luôn thực hiện đường lối đối ngoại sẵn sàng tham gia, ủng hộ các cơ chế và là thành viên có trách nhiệm, vì mục đích duy trì ổn định, hợp tác cùng phát triển.
Chụp lại video, Khả năng Việt Nam mua F-16: 'Thoát Nga' hay con bài mặc cả thuế quan với Mỹ?
Đối thoại Shangri-La diễn ra trong lúc có những thông tin về việc Việt Nam mua ít nhất 24 tiêm kích F-16 của Mỹ xuất hiện trên trang tin quốc phòng 19FortyFive vào giữa tháng Tư.
Nhận định với BBC News Tiếng Việt vào tháng Năm, Giáo sư Carl Thayer, nhà quan sát chính trị Việt Nam lâu năm, cho rằng Trung Quốc chắc chắn sẽ tức giận nếu một thương vụ F-16 giữa Việt Nam và Mỹ xảy ra, không chỉ vì điều này sẽ trao cho Washington một lợi thế, khi các chuyên gia quân sự và kỹ thuật viên Mỹ sẽ có thể liên tục ra vào Việt Nam để hỗ trợ quá trình chuyển giao.
Theo các chuyên gia, việc sở hữu chiến đấu cơ F-16 sẽ mang lại năng lực tấn công bất kỳ vị trí nào ở Biển Đông cho Việt Nam, cũng như khả năng tấn công nhiều mục tiêu – trên bộ, trên biển và trên không.
"Điều đó sẽ tạo ra một rào cản lớn nếu Trung Quốc muốn sử dụng vũ lực. Đó cũng là lý do vì sao Trung Quốc từng phản ứng gay gắt với Philippines khi nước này mua F-16," Giáo sư Thayer nói.
Khoảng hai tháng trước, Trung Quốc đã lên tiếng chỉ trích khi Philippines công bố ý định mua F-16 từ Mỹ.
Tuy nhiên, so với thái độ của Philippines với Trung Quốc, có thể nói Việt Nam có cách ứng phó mềm mỏng hơn. Với vị thể đồng minh của Mỹ, Philippines đã nhiều lần bị Trung Quốc nói rằng là quân cờ trong khu vực của Washington.
Ngoài những chủ đề trên, Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang còn nhắc tới một số thách thức an ninh phi truyền thống như thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu, an ninh nguồn nước, an ninh lương thực, khủng bố, tội phạm ma túy, buôn người... Ông cho rằng hợp tác giải quyết các vấn đề an ninh phi truyền thống sẽ tác động tích cực đến hợp tác giải quyết các thách thức an ninh truyền thống.
Theo Tuổi Trẻ Online, trong cuộc gặp sau đó giữa ông Giang, ông Hegseth đã bày tỏ mong muốn Việt Nam và Mỹ tăng cường hợp tác quốc phòng, nhất là trong khắc phục hậu quả chiến tranh.
Mỹ và Trung Quốc chỉ trích lẫn nhau
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth hôm 31/5/2025 đã cảnh báo rằng mối đe dọa từ Trung Quốc là có thật và có thể sắp xảy ra, đồng thời kêu gọi các đồng minh ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tăng chi tiêu cho nhu cầu quốc phòng của chính họ, theo Reuters.
"Không có lý do gì để nói giảm nói tránh. Mối đe dọa từ Trung Quốc là có thật, và có thể cận kề," ông Hegseth nói. Đây được đánh giá là một trong những phát biểu mạnh mẽ nhất của ông Hegseth về Trung Quốc kể từ khi nhậm chức vào tháng Một.
Ngoài ra, ông Hegseth cũng khẳng định rằng bất kỳ nỗ lực nào của Trung Quốc nhằm thôn tính Đài Loan "sẽ dẫn đến những hậu quả tàn khốc đối với khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và thế giới", đồng thời nhắc lại tuyên bố của ông Trump rằng Trung Quốc sẽ không xâm lược Đài Loan khi ông còn đương nhiệm.
"Cần phải làm rõ cho tất cả thấy rằng Bắc Kinh đang nghiêm túc chuẩn bị cho khả năng sử dụng vũ lực quân sự nhằm thay đổi cán cân quyền lực tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương," ông Hegseth nói thêm.
Trung Quốc gọi những phát biểu này là "đầy tính khiêu khích và kích động," theo Reuters.
Đối thoại Shangri-La được đánh giá đã trở thành diễn đàn chính để các bộ trưởng quốc phòng Mỹ và Trung Quốc gặp nhau — đặc biệt trong bối cảnh hơn một thập kỷ qua, cả hai bên đều không cử quan chức quốc phòng cấp cao nhất đến thăm nước kia.
Tuy nhiên, trái với truyền thống, Trung Quốc đã không cử Bộ trưởng Quốc phòng Đổng Quân tới tham dự mà là ông Hồ Cương Phong, Phó Hiệu trưởng Đại học Quốc phòng Trung Quốc.
Trong một phiên thảo luận diễn ra vào chiều ngày 31/5, ông Hồ Cương Phong cho rằng bài phát biểu của ông Hegseth chứa đựng "những cáo buộc vô căn cứ nhằm vào Trung Quốc", đồng thời nêu nhận định một số tuyên bố của ông Hegseth là bịa đặt và "nhằm kích động rối ren, chia rẽ, đối đầu và gây mất ổn định cho châu Á - Thái Bình Dương", theo SCMP.
Theo hãng tin DW của Đức, Mỹ coi việc Trung Quốc không cử đại diện cấp cao tới tham dự là một cơ hội, thể hiện qua lời phát biểu của ông Hegseth: "Chúng tôi không thể kiểm soát việc Trung Quốc có tham gia hay không. Điều duy nhất chúng tôi biết là chúng tôi có mặt ở đây. Và chúng tôi sẽ luôn có mặt ở đây."
Đại sứ quán Trung Quốc tại Singapore cũng đã lên tiếng chỉ trích bộ trưởng Quốc phòng Mỹ.
"Ông Hegseth liên tục bôi nhọ và công kích Trung Quốc, không ngừng thổi phồng cái gọi là 'mối đe dọa từ Trung Quốc'," cơ quan này viết trên trang Facebook.
"Trên thực tế, chính Mỹ mới là 'kẻ gây rối' lớn nhất đối với hòa bình và ổn định khu vực."
Nguồn hình ảnh, Getty Images. Bộ trưởng Quốc phòng Hoa kỳ Hegseth kêu gọi các đồng minh ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tăng chi tiêu cho nhu cầu quốc phòng của chính họ
Sau đó, Trung Quốc cũng đã gửi công hàm cho Mỹ, chỉ trích tuyên bố của bộ trưởng Quốc phòng Mỹ là mang tính "phỉ báng", đồng thời cáo buộc Mỹ cố tình phớt lờ lời kêu gọi hòa bình từ các quốc gia trong khu vực.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết thêm, nước này phản đối việc ông Hegseth gọi Trung Quốc là mối đe dọa ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, mô tả bình luận của ông Hegseth tại Đối thoại Shangri-La ở Singapore vào hôm 31/5 là "đáng trách" và "nhằm mục đích gây chia rẽ".
"Ông Hegseth cố tình phớt lờ lời kêu gọi hòa bình và phát triển của các quốc gia trong khu vực, thay vào đó lại rao giảng tâm lý Chiến tranh Lạnh về đối đầu khối, bôi nhọ Trung Quốc bằng những cáo buộc vu khống, và gọi sai Trung Quốc là 'mối đe dọa'," Bộ này cho biết trên trang web chính thức của mình.
"Hoa Kỳ đã triển khai vũ khí tấn công ở Biển Đông và liên tục đổ thêm dầu vào lửa, tạo ra căng thẳng ở châu Á-Thái Bình Dương, khiến khu vực này trở nên căng thẳng," Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói thêm trong tuyên bố.
Theo Reuters, năm nay, Mỹ đã triển khai các bệ phóng Typhon có khả năng phóng tên lửa tấn công các mục tiêu ở cả Trung Quốc và Nga từ đảo Luzon của Philippines – đồng minh lâu năm của Mỹ tại Đông Nam Á.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng nhắc tới vấn đề Đài Loan và cảnh báo Hoa Kỳ không nên "đùa với lửa."
"Không một quốc gia nào trên thế giới xứng với danh xưng bá quyền ngoài chính nước Mỹ — quốc gia cũng chính là yếu tố chủ yếu đang làm xói mòn hòa bình và ổn định ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương," tuyên bố của Bộ Ngoại giao Trung Quốc có đoạn.
Bên cạnh đó, Reuters cho rằng những bình luận của ông Hegseth về việc các đồng minh cần tăng chi tiêu quốc phòng có thể sẽ gây lo ngại cho một số đối tác.
Trước đây, ông Hegseth đã nhiều lần chỉ trích các đồng minh ở châu Âu vì không chi nhiều hơn cho quốc phòng của chính họ. Hồi tháng 2/2025, ông từng cảnh báo châu Âu không nên coi Mỹ như một "kẻ ngây thơ" khi phát biểu tại cuộc họp báo ở trụ sở NATO tại Brussels.
Liên quan tới vấn đề này, theo một báo cáo do Tổ chức Khủng hoảng Quốc tế (ICG) công bố vào ngày 15/5, những động thái của Trung Quốc cùng với tín hiệu thiếu nhất quán từ phía Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump đang làm dấy lên lo ngại trong giới đồng minh và đối tác tại châu Á rằng Washington có thể không còn là một chỗ dựa đáng tin cậy cho an ninh khu vực.
Báo cáo này cho rằng chính nhận thức này đã dẫn đến việc gia tăng quân sự hóa trên toàn khu vực – một xu hướng được cho là sẽ còn tiếp diễn mạnh mẽ hơn
Vào hôm 23/5, theo South China Morning Post, khi phát biểu tại một sự kiện trực tuyến về báo cáo nói trên, bà Lê Thu Hương – phó giám đốc chương trình châu Á của ICG – nhận định rằng tình trạng khó lường trong cục diện địa chính trị hiện nay "đã trở thành trạng thái bình thường mới".
Một liên minh mới?
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hôm 30/5 tuyên bố rằng sự chia rẽ giữa Mỹ và Trung Quốc là rủi ro chính mà thế giới đang phải đối mặt, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết xây dựng các liên minh mới giữa Pháp và các đối tác ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Ông cho rằng châu Âu và châu Á nên hình thành "liên minh tích cực mới" dựa trên các nguyên tắc chung, an ninh, quốc phòng và thương mại, tách biệt khỏi sự đối đầu giữa hai siêu cường Mỹ và Trung Quốc, theo tờ The Guardian của Anh.
"Chúng ta đang sống trong thời kỳ khủng hoảng và cần những cách thức hợp tác mới," ông Macron nhận định.
"Thách thức then chốt của chúng ta là làm thế nào để bảo vệ hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong bối cảnh hiện tại.
"Chúng ta đang đối mặt với những quốc gia theo chủ nghĩa xét lại (revisionist) muốn áp đặt, mượn danh nghĩa các vùng ảnh hưởng để áp đặt các vùng cưỡng ép. Những quốc gia muốn kiểm soát các khu vực từ vùng ven châu Âu đến các quần đảo ở Biển Đông … muốn chiếm đoạt tài nguyên, dù là đánh bắt cá hay khoáng sản, và đẩy lùi người khác để phục vụ lợi ích của mình," tổng thống Pháp nêu.
Nguồn hình ảnh, Getty Images. Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám
Ông Macron đang có chuyến thăm khu vực trong bối cảnh Pháp và Liên minh châu Âu (EU) muốn tăng cường quan hệ thương mại với châu Á để bù đắp những bất ổn do các biện pháp áp thuế toàn cầu mạnh mẽ của ông Trump gây ra.
"Tôi sẽ nói rõ, Pháp là bạn và là đồng minh của Mỹ, và cũng là bạn và hợp tác – dù đôi khi có bất đồng và cạnh tranh – với Trung Quốc," Reuters dẫn phát biểu của ông Macron tại Đối thoại Shangri-La.
"Bạn phải chọn một bên. Nếu làm như vậy, chúng ta sẽ giết chết trật tự toàn cầu, và chúng ta sẽ phá hủy có hệ thống tất cả các tổ chức mà chúng ta đã xây dựng sau Chiến tranh Thế giới thứ hai nhằm duy trì hòa bình và thúc đẩy hợp tác về y tế, khí hậu, nhân quyền và nhiều lĩnh vực khác," ông Macron nói thêm.
Tổng thống Pháp cho rằng châu Á và châu Âu có lợi ích chung trong việc ngăn chặn sự tan rã của trật tự toàn cầu.
Ngay trước thềm Đối thoại Shangri-La, ông Macron đã có chuyến thăm Việt Nam từ ngày 25 đến ngày 27/5 – chuyến đi nhằm thể hiện với khu vực Đông Nam Á rằng Pháp và châu Âu là một lựa chọn đáng tin cậy trong bối cảnh căng thẳng Mỹ-Trung.
Theo đó, Pháp và Việt Nam đã ký 14 thỏa thuận, trong đó có nhiều hợp đồng có trị giá hơn 10 tỷ USD.
Các thỏa thuận nổi bật bao gồm việc mua 20 máy bay Airbus, hợp tác về năng lượng hạt nhân, quốc phòng, lưới truyền tải điện, đường sắt và vận tải biển, vệ tinh quan sát trái đất Airbus và chuyển giao công nghệ sản xuất vắc xin.
