VĂN HÓA ONLINE – ĐIỂM NÓNG - THỨ SÁU 02 MAY 2025
30/4/1975: Sai lầm lịch sử của ông Dương Văn Minh. 30/4/2025: Diễu binh, ông Tô Lâm nói gì? Hồi ký Văn Tiến Dũng nói gì? Hồi ký Trần Văn Trà nói gì?
Ảnh trên từ trái: Thượng tướng Trần Văn Trà đang vui vẻ nói chuyện với ‘cựu’ Tổng thống VNCH Dương Văn Minh tại Dinh Độc Lập, sau khi tướng Minh tuyên bố đầu hàng ở đài phát thanh Sài Gòn trưa ngày 30/4/1975 và được tự do; Nhiếp anh viên chụp bức ảnh này không ghi rõ ngày tháng năm và ở đâu; nhưng riêng tôi quan sát và sưu tầm tài liệu, tôi cho rằng bức ảnh này chụp vào ngày 01 tháng 5 năm 1975 tại phòng khánh tiết Dinh Độc Lập (1); hai chiếc ghế bành hai ông Trà và Minh ngồi, trước đây là hai ghế của ông Hennry Kissinger và Tt Nguyễn Văn Thiệu ngồi nói chuyện với nhau về Hiệp định Paris (2); Ảnh dưới: Trang bìa hai cuốn sách Hồi ký của tướng Trần Văn Trà và Hồi ký của tướng Văn Tiến Dũng.
Lý Kiến Trúc
VĂN HÓA ONLINE
02/5/2025
Vì hai chữ Hòa Bình,
chúng ta ở lại,
đi tù chơi.
(vè dân miền Nam truyền khẩu sau 30/4/75)
Kỳ 1
“Tranh luận” về hai chiếc xe tăng T-54, xe nào đến trước? Cuộc chạy nước rút của tăng vào Dinh ông Thiệu
Gần như mọi người đều công nhận đúng 11:30 phút (giờ Sài Gòn), tiếng động cơ của hai chiếc xe tăng T-54 gầm rú húc vào cánh cửa sắt của Dinh Độc Lập (cổng phụ nhỏ bên trái và cổng chính cao lớn ở giữa); nhưng, – một chiếc tăng bị kẹt ở cổng phụ và dừng lại, còn chiếc tăng kia húc sập hai cánh cửa sắt cổng chính, dừng lại khoảng vài giây; vài giây đồng hồ đó – một người lính trên nóc xe tăng đã giật lá cờ hai màu Xanh Đỏ cắm trên nóc xe, nhảy xuống và chạy rất nhanh vào Dinh Độc Lập. Người lính này đã giật lá cờ Vàng Ba Sọc Đỏ xuống và cắm lá cờ Xanh-Đỏ lên nóc Dinh.
Trong hai chiếc tăng húc vào cổng Dinh Độc Lập, chiếc nào, mang số hiệu bao nhiêu? Chiếc nào đến trước, chiếc nào đến sau, hay đến cùng một lúc?
Tuy nhiên, hành động “vô tiền khoáng hậu” của chiếc húc vào cổng chính và người lính cầm cờ đã làm lu mờ chiếc xe tăng kẹt ở cổng phụ bên trái. “Bên thắng cuộc” đã chọn chiếc tăng húc vào cổng chính đi vào lịch sử ngày 30/4/1975.
Song, lịch sử oái oăm: “bên thắng cuộc” là ai? Quân đội Bắc Việt (Hà Nội, tượng trưng là chiếc xe tăng T-54 do Nga viện trợ, hay là đoàn quân của Mặt Trận Dân Tộc Giải Phóng Miền Nam Việt Nam (MTDTGPMNVN) tượng trưng là lá cờ hai màu xanh đỏ?
Hai chiếc tăng T-54 là vũ khí tối tân nhất trong cuộc chiến Nam-Bắc của Bộ đội chính quy Bắc Việt, người lính nhảy xuống xe được xác nhận là Đại úy trưởng xa Bùi Quang Thận là bộ đội chính quy Bắc Việt, đại đội trưởng đại đội 4, tiểu đoàn 1, lữ đoàn 203, trưởng xe 843, còn lá cờ hai màu xanh đỏ cắm trên nóc xe tăng là cờ hiệu của quân MTDTGPMNVN và Chính phủ Cách mạng Lâm thời Công hòa Miền Nam Việt Nam.
Một chi tiết chú ý: hơn nửa tháng sau, lá cờ xanh đỏ không còn thấy phất phới ở “thủ đô Sài Gòn” nữa, và không hiểu vì sao, cho đến nay, 50 năm trôi qua, bức màn bí ẩn đó vẫn chưa được “giải mã” vì sao nó “biến mất” một cách lạ lùng.
Một chi tiết không kém phần quan trọng: Ngày 1 tháng 5, 1975, Tướng Trần Văn Trà mới gặp Tướng Dương Văn Minh. Hai ông tướng, một ông Mặt Trận, một ông Cộng Hòa trao đổi với nhau những gì? Chi tiết này sẽ nói thêm ở Kỳ 2.
Tấm ảnh lịch sử của Francoise Demulder: xe 390 húc văng hai cánh cổng chính, còn xe 843 bị kẹt lại ở cổng phụ. Bùi Quang Thận nhảy xuống xe, cầm cờ chạy bộ vào (mũi tên), Chú thích của wikipedia.
Bức ảnh lịch sử của nữ phóng viên nhiếp ảnh người Pháp Françoise Demulder chụp hai chiếc chiếc xe tăng, một chiếc húc vào cổng phụ bên trái và một chiếc húc vào cổng chính Dinh Độc Lập lúc 11: 30 phút trưa ngày 30 tháng 4 năm 1975. Hình mũi tên trên chỉ vào người lính nhảy từ trên nóc xe tăng xuống đất tay cầm lá cờ chạy thẳng và Dinh Độc Lập. Chú thích của VHO: Vị trí đứng của Nhiếp ảnh gia Françoise Demulder có lẽ cô đang đứng ở trước cửa Dinh Độc Lập, do khoảng cách khá xa và bất ngờ lẫn sự xúc động nên ảnh hơi mờ; - ảnh chụp từ phim đen trắng.
Câu chuyện hai chiếc xe tăng:
Trong bài viết Gặp người cựu chiến binh từng đi trên xe Jeep 15770 áp giải tổng thống Dương Văn Minh số ra ngày 27/04/2016 00:07 4083
có đoạn: “Trước cổng dinh, xe tăng 843 của anh Bùi Quang Thận húc tung cổng tiến vào thì bị chết máy, quặt về phía tay phải, vì thế, xe tăng 390 ở sau vọt lên, tiến thẳng vào trong sân. (Giây phút này, nhà báo Pháp Françoise Mulder đã ghi hình được, trở thành bức ảnh có tính chính xác nhất về sự kiện xe tăng 390 tiến thẳng vào Dinh Độc lập.
Tác giả bài viết này bản thân cũng là một phóng viên nhiếp ảnh báo chí, xin trân trọng đăng vài dòng tưởng niệm Nhiếp ảnh Gia Françoise Mulder:
Nhiếp ảnh gia Françoise Demulder, tác giả bức ảnh lịch sử chiếc xe tăng T-54 húc sập cổng Dinh Độc Lập-Sài Gòn trưa ngày 30/4/1975. Chiếc máy ảnh cô đeo trước ngực có lẽ hiệu Canon.
Nhiếp ảnh gia chiến tranh người Pháp Françoise Demulder, người phụ nữ đầu tiên giành giải thưởng danh giá World Press Photo, đã qua đời ở tuổi 61 vì một cơn đau tim tại nhà riêng ở vùng ngoại ô Levallois của Paris.
(Issued on: 11/09/2008 - 16:11Modified: 12/09/2008 - 09:06) https://www.france24.com/en/20080911-war-photographer-demulder-dies-aged-61-france
Nhiếp ảnh gia chiến tranh người Pháp Francoise Demulder, người phụ nữ đầu tiên giành giải thưởng World Press Photo danh giá, đã qua đời ở tuổi 61, người bạn của bà là nhà báo Hoa Kỳ Phyllis Sipahioglu cho biết hôm thứ Năm. Bà qua đời hôm thứ Ba vì một cơn đau tim tại nhà riêng ở vùng ngoại ô Levallois của Paris. Sipahioglu và những người bạn khác cho biết tại lễ hội ảnh báo chí Perpignan ở tây nam nước Pháp.
Ảnh trích từ video BBC, chiếc xe tăng T-54 số hiệu 843 húc vào cổng phụ bên trái (từ ngoài đường nhìn vào Dinh) và – hoặc là chết máy, hoặc là kẹt vào cửa sắt nên dừng ở đó một lúc; xe tăng số hiệu 843 là xe của Đại úy bùi Quang Thận.
Trong bài viết của Trần Đăng Khoa, có câu: Một chiếc tăng của ta đã húc thẳng vào cánh cổng Dinh Độc Lập. Bùi Quang Thận cho xe lùi ra, húc tiếp vào cánh cổng bên trái của Dinh. …Phải đến cú húc thứ ba cánh cổng sắt mới chịu đổ sập. Bùi Quang Thận cho xe tốc thẳng vào sân dinh.
Nguồn:
Chiếc xe tăng T-54 thứ hai số hiệu 390 chạy thẳng vào sân Dinh Độc Lập.
Đại đội trưởng Bùi Quang Thận ra khỏi xe tăng 843, lấy lá cờ giải phóng trên xe của mình cắm lên cột cờ trên nóc dinh Độc Lập lúc 11h30 ngày 30/4/1975, đánh dấu sự kết thúc thắng lợi của cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975. Ảnh tư liệu. (Ct của VHO: tư thế của người lính nhảy từ trên xe tăng T-54 xuống là ở từ chiếc tăng đã húc vào cổng phụ bên trài và kẹt ở đó. Xe tăng này mang số hiệu 840.)
Đại úy bộ đội Cs Bắc Việt Bùi Quang Thận nhảy xuống xe cầm lá cờ Xanh-Đỏ của Quân giải phóng (Mặt Trận) chạy vào Dinh Độc Lập gặp ông Bộ trưởng Lý Quý Chung trong nội các cuối cùng Vũ Văn Mẫu chỉ lối lên lầu dinh kéo lá cờ Vàng VNCH xuống rồi treo cờ Mặt Trận lên. Nguồn ảnh TTXVN.
Bốn người lính tăng cắm cờ trên nóc phủ Tổng thống Sài Gòn ngày 30/04/1975. Nguồn ảnh: https://vovworld.vn/vi-VN/van-hoa/chuyen-doi-thuong-nguoi-cam-co-tren-dinh-doc-lap-151512.vov#:~:text=%C4%90%E1%BA%A1i%20%C4%91%E1%BB%99i%20tr%C6%B0%E1%BB%9Fng%20B%C3%B9i%20Quang%20Th%E1%BA%ADn%20ra%20kh%E1%BB%8Fi,n%E1%BB%95i%20d%E1%BA%ADy%20m%C3%B9a%20xu%C3%A2n%201975.%20%E1%BA%A2nh%20t%C6%B0%20li%E1%BB%87u.
Bùi Quang Thận trên tay còn cầm lá cờ Vàng cuốn lại trả lời phỏng vấn của báo chí quốc tế. (có thông dịch)
Ông Nguyễn Văn Tập, người lái xe tăng T-54 số hiệu 390 khẳng định, xe của ông là xe đầu tiên húc vào cổng chính Dinh Độc Lập chứ không phải xe nào khác.
https://laodong.vn/video/hanh-trinh-huc-do-cong-dinh-doc-lap-cua-hai-xe-tang-so-hieu-390-va-843-730684.ldo
Tank 843 made history in Saigon 40 years ago
https://www.nevadaappeal.com/news/2015/apr/23/tank-843-made-history-in-saigon-40-years-ago/
Sự đầu hàng của Nam Việt Nam vào ngày định mệnh đó đã được các nhiếp ảnh gia chụp ảnh tĩnh và ảnh động ghi lại và lan truyền khắp thế giới khi xe tăng số 843 của Quân đội Bắc Việt, một chiếc T-54 do Liên Xô sản xuất, đâm xuyên qua cánh cổng sắt bị khóa của Dinh Tổng thống Sài Gòn, hất văng chúng khỏi những cột bê tông, lao nhanh qua khuôn viên cung điện và dừng lại trước lối vào cung điện.
Bùi Quang Thận, một trung úy-đại úy Quân đội Bắc Việt 29 tuổi và là chỉ huy xe tăng, đã nhảy ra khỏi chiếc xe tăng dài 30 feet của mình, chạy vào dinh thự, chạy lên cầu thang và treo một lá cờ Bắc Việt quá khổ từ ban công tầng hai.
Trong các cuộc phỏng vấn báo chí sau chiến công ấn tượng của mình, Thận cho biết anh và hai thành viên lái tăng đã bị lạc khi xe tăng của họ tiến vào Sài Gòn cùng với các thành phần Quân đội Bắc Việt khác sau khi họ vào thành phố vào ngày hôm đó. (30/4/1975)
Khi vào Sài Gòn qua Cầu Sài Gòn, Thận đã rẽ nhầm hướng và đi đến Vườn thú Sài Gòn. “Một người phụ nữ đi xe máy lái xe ngang qua chúng tôi và tôi hỏi cô ấy vị trí của dinh thự. Lúc đầu cô ấy từ chối giúp đỡ ... nhưng cô ấy chỉ đồng ý giúp sau khi chúng tôi đe dọa sẽ bắt cô ấy và chúng tôi bắn chỉ thiên.
“Khi chúng tôi đến dinh thự, chúng tôi quyết định đâm vào cổng. (Ct: cổng nhỏ bên trái)
Khi bước vào dinh, tôi gặp một quý ông mà tôi quen, Lý Quý Chung, một bộ trưởng thông tin của chế độ Sài Gòn, và tôi đã nhờ ông dẫn tôi đến gặp Dương Văn Minh, tổng thống chính quyền Nam Việt Nam,” Thân kể với hãng tin Associated Press.
“Minh đến và bảo Lý Quý Chung dẫn tôi lên mái nhà, nơi tôi kéo cờ từ ban công,” Thận kể.
Chiếc xe tăng trên là xe thiết giáp của Binh chủng Thiết Giáp VNCH, lính giải phóng tịch thu được đang chạy trên đường thống nhất tìm đường chạy vào Dinh Độc Lập, nhưng có lẽ không vào được Dinh vì là xe của “ngụy”. Chú ý: người mặc áo trắng sơ mi trắng ngồi trên nóc xe có thể là quân du kích hay đặc công thành chỉ đường cho tài xế.
FILE- A Provisional Revolutionary Government (PRG) tank enters the gates of the Presidential Palace in Saigon on May 1, 1975. (AP Photo/Frances Starner, File) TẬP TIN - Một chiếc xe tăng cắm cờ xanh đỏ của Chính phủ Cách mạng Lâm thời (PRG) tiến vào cổng Dinh Tổng thống ở Sài Gòn vào ngày 1 tháng 5 năm 1975. (Ảnh AP/Frances Starner, https://apnews.com/article/vietnam-war-anniversary-fall-of-saigon-photos-bba8116d509249d62da4633f3e861dcd
T-54 tràn ngập trong sân Dinh ông Thiệu. - Quân đội Bắc Việt chiến thắng trên xe tăng chiếm vị trí bên ngoài sân Dinh Độc Lập ở Sài Gòn, ngày 30 tháng 4 năm 1975, ngày chính quyền Nam Việt Nam đầu hàng, chấm dứt Chiến tranh Việt Nam. Cờ Cộng sản tung bay trên Dinh Độc Lập và xe tăng. (Ảnh AP/Yves Billy, Tập tin) (Ct: phóng viên AP viết tên cờ không rõ, cờ Mặt Trận chứ không phải cờ cộng sản). https://apnews.com/article/vietnam-war-anniversary-fall-of-saigon-photos-bba8116d509249d62da4633f3e861dcd
Tank 843 of the North Vietnamese Army, which rammed its way into the Presidential Palace in Saigon, today occupies a place of honor on the palace grounds. Xe tăng 843 của Quân đội Bắc Việt đã tiến vào Dinh Tổng thống ở Sài Gòn, ngày nay được đặt ở một vị trí danh dự trong khuôn viên dinh thự. https://apnews.com/article/vietnam-war-anniversary-fall-of-saigon-photos-bba8116d509249d62da4633f3e861dcd
Lính phòng thủ Dinh Độc Lập cởi hết chiến y ngồi la liệt dưới bãi cỏ trong Dinh ông Thiệu, trong lúc một chiếc tăng T-54 đi ngang.
Còn chiếc xe tăng (chụp hình màu) trên đây không biết là chiếc thứ mấy chạy vào Dinh Độc Lập, nhưng giới truyền thông báo chí trong nước thích dùng vì nó có màu sắc và lộ rõ lá cờ xanh đỏ của Mặt Trận.
Cổng phụ bên trái có trạm lính gác nhìn từ đường Thống Nhất, cổng chính cao lớn nằm ở giữa. Cổng phụ bên phải nhiếp ảnh viên không chụp, có lẽ vì ống kính máy ảnh hơi nhỏ.
Một chiếc T-54 đang chạy ngang qua rạp xi nê Eden Sài Gòn, bà con đứng thoải mái nhìn mặt Việt Cộng, xưa nay ở thành phố không thấy bây giờ mới thấy.
Ảnh trích từ video của BBC. Bùi Quang Thận là người cầm lá cờ Vàng cuốn trong tay đang trả lời báo chí.
Phút vinh quang hay phút lịch sử đau thương: cờ Vàng bị giẫm đạp diễn ra tại Dinh Độc Lập ngày 30/4/1975. (3) Ảnh trích từ video BBC.
(hết Kỳ 1 – Xem tiếp Kỳ 2: Sai lầm lịch sử)
CHÚ THÍCH:
(1) Sau khi miền Nam hoàn toàn giải phóng (30/4/1975), ngày 1.5.1975, Thượng tướng Trần Văn Trà nhận được quyết định Trung ương chỉ định làm Chủ tịch Ủy ban Quân quản thành phố Sài Gòn-Gia Định.
Từ Sở Chỉ huy tiền phương, Thượng tướng Trần Văn Trà về Sài Gòn, tới Dinh Độc Lập gặp các đồng chí ở bộ phận tiếp quản.
https://vanvn.vn/tran-van-tra-tu-lenh-quan-giai-phong-mien-nam-viet-nam/
(2)
Hai chiếc ghế bành ở Dinh Độc Lập. Tổng thống VNCH Nguyễn Văn Thiệu (phải) và Ngoại trưởng, Cố vấn an ninh Henry Kissinger tại Dinh Độc lập vào ngày 17/8/1972. Ghetty Images.
(3)
24 năm sau: 30/4/1975 - 15/2/1999, phút lịch sử đau thương lập lại ở Little Saigon, nam California, thủ phủ tỵ nạn của người Việt.
Chiều ngày 15 tháng Hai, 1999 (tức chiều 30 Tết 1999), hàng chục ngàn người biểu tình chống biểu tượng cộng sản (hình ông Hồ và cờ đỏ) treo trong tiệm Hi Tek của Trần Trường trong khu thương mại góc đường Bolsa – Bushard đã tổ chức ăn Tết ở hiện trường (trước cửa tiệm Hitek). Cờ đỏ và hình ông Hồ ở dưới đất bị từng lượt người giẫm đạp. Ảnh tài liệu trích trong Bộ Ảnh 54 Ngày & Đêm của nhà báo Lý Kiến Trúc.
